Morgunblaðið - 06.10.2005, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar,
sagði í utandagskrárumræðu um
efnahagsmál, sem hún hafði kallað
eftir á þinginu í gær, að ríkis-
stjórnin ynni í raun að því að evran
yrði tekin upp sem gjaldmiðill hér
á landi. Átti hún þar við að í um-
fjöllun um efnahagsmál í síðasta
hefti Peningamála Seðlabankans
hefði falist að Íslendingar ættu að-
eins tvo kosti en þar kom fram að
hvernig tækist að beita peninga-
stefnunni til að koma í veg fyrir að
verðbólga umfram viðmið festi ræt-
ur yrði prófsteinn á hve vel núver-
andi umgjörð hennar hentar litlu
opnu hagkerfi. „Hvað felst í þess-
um orðum?“ spurði Ingibjörg. „Í
þessum orðum felst að við eigum
bara tvo kosti, halda okkur við þau
verðbólgumarkmið sem Seðlabank-
anum voru sett með lögunum frá
2001 og sátt var um hér á Alþingi
eða taka upp annan gjaldmiðil. Það
eru bara þessir tveir kostir í stöð-
unni.“
Ingibjörg sagði að verðbólgan
væri í annað sinn komin yfir vik-
mörk Seðlabankans, skuldsetning
heimila og fyrirtækja hefði vaxið
gríðarlega, útlán bankakerfisins
hefðu aukist um 485 milljarða
króna á einu ári eða um 46%. Við-
skiptahallinn hefði aldrei verið
meiri á einu ári frá því mælingar
hófust og einu skiptin sem hann
hefði nálgast núverandi hlutfall af
landsframleiðslu hefðu verið eftir
síðari heimsstyrjöldina og eftir að
síldin hvarf á ofanverðri síðustu
öld. Í þessum tilfellum hefði verið
um að ræða áföll sem dundu yfir
en nú væri áfallið framleitt hér
innanlands. Sterk staða krónunnar
skaðaði útflutningsfyrirtækin sem
kysu að flytja starfsemi úr landi
þar sem þau stæðust ekki sam-
keppnina.
Rifjaði Ingibjörg upp þau orð
forsætisráðherra, fyrr á þessu ári,
að hann hefði enga trú á því að rík-
isfjármálin væru hagstjórnartæki
til að takast á við skammtíma
sveiflur. Spurði Ingibjörg hvað rík-
isstjórnin hygðist gera til að leggja
Seðlabankanum lið í baráttunni við
verðbólguna.
Verðbólga vegna
íbúðalána og olíuverðs
Halldór Ásgrímsson forsætisráð-
herra sagði að ríkisstjórnin væri að
gera allt sem í hennar valdi stæði
til að halda verðhækkunum í skefj-
um, sem væru fyrst og fremst
vegna mikillar þenslu á íbúðamark-
aði og olíuverðs. Þó teldi ríkis-
stjórnin jafnframt afar þýðingar-
mikið að halda áfram uppbyggingu
í þjóðfélaginu, skapa verðmæti og
meiri atvinnu.
Yfir stæði á vegum félagsmála-
ráðherra gagnger endurskoðun á
Íbúðalánasjóði og þeirri endur-
skoðun yrði flýtt.
Halldór sagði einnig, að hann
teldi alltof mikið sagt þegar fullyrt
væri að forsendur kjarasamninga
væru brostnar. Kaupmáttur launa
hefði hækkað um 60% á undanförn-
um áratug og hefði hann trú á að
skattalækkanir, sem ríkisstjórnin
stefndi enn frekar að, væru besta
leiðin til að bæta kjör fólksins í
landinu en ekki að hækka laun.
Ekki allt í klessu
„Það er misskilningur að það sé
allt í klessu í efnahagsmálum,“
sagði Geir H. Haarde. Sagði hann
stöðuna í aðalatriðum góða og að
þensluáhrif stóriðjuframkvæmda
væru minni en gert var ráð fyrir
áður vegna þess að mikið hefði ver-
ið flutt inn af vinnuafli. „Út úr
þessu ástandi mun okkur takast að
koma með tiltölulega mjúkum og
mildum hætti,“ sagði Geir.
Guðjón Arnar Kristjánsson,
þingmaður Frjálslynda flokksins,
sagði að til að lagfæra stöðu al-
mennra launamanna gæti ríkis-
stjórnin endurskoðað skattastefnu
sína og hækkað persónuafsláttinn í
stað skattalækkana.
„Stjórnin vinnur að því
að evran verði tekin upp“
Morgunblaðið/Kristinn
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, og samflokks-
maður hennar Lúðvík Bergvinsson ræða málin á þingfundi Alþingis.
Endurskoðun á
Íbúðalánasjóði
verður flýtt
„VILTU ekki frekar tala við mig um
stjórnmál, ræðu mína til dæmis,“
sagði Hlynur Hallsson varaþing-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs í gær þegar blaða-
maður hringdi í hann til að spyrja
hvers vegna hann hefði mætt bind-
islaus í ræðustól á
Aþingi en það fer
gegn venjum
þingsins. „Mér
finnst óþægilegt
að vera með bindi
og geng því aldrei
með bindi.“ Hann
segist andsnúinn
því að steypa eigi
alla þingmenn í
sama mót og ætl-
ast til þess að
þeir gangi með bindi. Hægt sé að
vera mjög snyrtilega klæddur án
þess að hafa hálstau.
Hlynur segir það alls ekki hafa
verið mótmælaaðgerð af sinni hálfu
að stíga í ræðustól bindislaus.
Hlynur segir það af og frá að hann
hafi vanvirt þingið með gjörðum sín-
um. „Ég virði venjur þingsins en það
eru sem betur fer hvorki lög né regl-
ur sem segja að þingmenn þurfi að
vera með bindi.“
Hlynur segist leggja sig fram um
að vera snyrtilega klæddur en segir
að því markmiði megi ná án bindis
eða annars hálstaus.
Sólveig Pétursdóttir, forseti Al-
þingis, bað Hlyn um að setja upp
bindi í þingsalnum á þriðjudag.
Hlynur segist bera mikla virðingu
fyrir Alþingi en hann hafi sagt við
forseta að hann bæri meiri virðingu
fyrir Alþingi sem ekki þröngvaði
þingmönnum til að vera með bindi
og með það hafi hann sloppið.
Hægt að vera
snyrtilegur án
hálstaus
Hlynur
Hallsson
HALLDÓR Blöndal, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, kvaddi sér
hljóðs í upphafi þingfundar í gær og
fagnaði því að „hinir forljótu stein-
nökkvar sem hafa verið hér á Aust-
urvelli eru horfnir.“ Hrósaði hann
borgarstjóra fyrir að hafa þó sýnt þá
smekkvísi að fjarlægja stein-
nökkvana áður en Alþingi var sett.
Um er að ræða steinstólpa, sem
notaðir hafa verið við ljósmyndasýn-
ingar á Austurvelli þrjú undanfarin
sumur. Halldór sagðist hafa sent
tveimur borgarstjórum bréf vegna
málsins en hvorugu þeirra hefði ver-
ið svarað, „sem sýnir með nokkrum
hætti þá afstöðu sem tveir borg-
arstjórar og meirihluti borg-
arstjórnar ber til Alþingis og um-
hverfis þess. Ég óska þess að
forsætisnefnd beiti sér áfram fyrir
því að Austurvöllur fái að vera í friði.
Umhverfi Alþingishússins er í mín-
um huga helgur reitur. Austurvöllur
er hjarta borgarinnar og þar eiga
menn ekki að hrúga upp þvílíkum
hlutum eins og steinnökkvarnir voru
á þessu sumri,“ sagði Halldór.
Vildi „stein-
nökkvana“ burt
MORGUNBLAÐINU barst í gær
eftirfarandi yfirlýsing frá Þórólfi
Árnasyni, fyrrverandi borg-
arstjóra.
„Halldór Blöndal, fyrrverandi
forseti Alþingis, fór með rangt mál
í ræðustól Alþingis í dag, að ég
hafi ekki svarað erindi hans vegna
ljósmyndasýningar á vegum
Reykjavíkurborgar á Austurvelli
sem haldin var í annað sinn.
Þegar Halldór Blöndal sendi
bréf til mín sem borgarstjóra
Reykjavíkur skömmu fyrir 17. júní
2004 með kvaðningu á fund í Al-
þingishúsinu á fundartíma sem
hann tilgreindi brást ég skjótt við
og honum var svarað símleiðis að
ég væri upptekinn á þessum til-
tekna tíma. Hann var á leið í sum-
arfrí þegar leitað var eftir fundi
með honum eftir 17. júní til að
finna fundartíma sem báðum hent-
aði og sagðist hann myndi hafa
samband að því fríi loknu. Það
gerði hann ekki.“
Fór rangt með
MARKMIÐ laga um ráðstöfun á
söluandvirði Landssíma Íslands hf.
er samkvæmt frumvarpi sem Hall-
dór Ásgrímsson forsætisráðherra
mælti fyrir á Alþingi í gær að styrkja
innviði íslensks samfélags án þess að
raska stöðugleika í efnahagsmálum,
líkt og segir í lagafrumvarpinu. Í
fyrstu umræðu um frumvarpið kom
fram takmörkuð gagnrýni á val
þeirra verkefna sem lagt er til að
fjármununum verði varið til en spurt
var hvort núverandi þing gæti ráð-
stafað peningum svo langt inn í fram-
tíðina.
Lúðvík Bergvinsson, þingmaður
Samfylkingarinnar, spurði hvaða
heimildir þingið hefði til þess að
skuldbinda komandi þing og ríkis-
stjórnir til að ráðstafa fénu í ákveðin
verkefni en það er ekki fyrr en á ár-
unum 2007-2012 sem þau koma til
framkvæmda. Forsætisráðherra
sagði að ef frumvarpið yrði samþykkt
yrði skipting fjármagnsins bindandi
en benti á að alltaf væri hægt að
breyta lögum þótt hann teldi ólíklegt
að það yrði gert. Sagði hann eðlilegt
að Alþingi tæki ákvörðun um ráðstöf-
unina sem væri skuldbindandi til
framtíðar.
120 milljónir í Jöfnunarsjóð
sveitarfélaga
Geir H. Haarde utanríkisráðherra
sagði það nýmæli að lögbinda til-
tekna ráðstöfun á söluandvirði einka-
vædds fyrirtækis með þessum hætti
nokkur ár fram í tímann en afla
þyrfti engu að síður fjárheimilda á
hverju ári fyrir verkefnunum. Hann
benti á að söluhagnaðurinn yrði bók-
færður sem tekjur ríkissjóðs á þessu
ári og þyrfti ríkissjóður að „greiða
sjálfum sér“ fjármagnstekjuskatt
upp á tæpa sex milljarða króna sem
kæmu aftur inn í ríkissjóð sem skatt-
tekjur. Þetta þýddi hins vegar að
Jöfnunarsjóður sveitarfélaga fengi
120 milljónir aukalega í sinn hlut.
Forsætisráðherra fór yfir helstu
verkefni sem frumvarpið gerir ráð
fyrir að söluandvirði Símans verði
ráðstafað í og sagði þau tvíþætt. Ann-
ars vegar færi drjúgur hluti í að
greiða niður erlendar skuldir og hins
vegar stór hluti í að styrkja innviði
samfélagsins til að bæta þjónustu
m.a. í heilbrigðiskerfinu og sam-
göngum. Ítrekaði hann það sem áður
hefur komið fram að til þess að af-
stýra ofþenslu í efnahagslífinu væri
gert ráð fyrir því að meginhluti fram-
kvæmdanna yrði ekki fyrr en eftir að
yfirstandandi stóriðjuframkvæmd-
um lýkur, þ.e. á árunum 2007-2012.
Sagði hann nauðsynlegt að leggja
frumvarp um ráðstöfunina fram til að
eyða óvissu um hvert fjármunirnir
færu og til að tryggja að þeir nýttust
sem best til þjóðþrifaframkvæmda.
Milljarður í Árnastofnun
Forsætisráðherra fór yfir helstu
verkefni sem frumvarpið kveður á
um, þ.e. vegaframkvæmdir (15 millj-
arðar), byggingu fyrsta áfanga há-
tæknisjúkrahúss (18 milljarðar),
endurnýjun á tækjakosti Landhelg-
isgæslunnar (3 milljarðar), og fé til
Nýsköpunarsjóðs en eigið fé hans
verður samkvæmt frumvarpinu auk-
ið um 2,5 milljarða til að fjárfesta í
samvinnu við aðra í sprotafyrirtækj-
um. Þá verða lagðir fram 2,5 millj-
arðar til nýs fjarskiptasjóðs sem mun
hafa það hlutverk að stuðla að upp-
byggingu á sviði fjarskiptamála, m.a.
bæta farsímaþjónustu á landsbyggð-
inni og víðtækari dreifingu stafræns
sjónvarps um gervihnött og átak í há-
hraðatengingum á landinu. Einnig er
í frumvarpinu gerð tillaga um að
verja milljarði króna til uppbygging-
ar búsetuúrræða og þjónustu við
geðfatlaða. Þá er lagt til að milljarði
verði varið til nýbyggingar fyrir
Stofnun íslenskra fræða – Árnastofn-
un.
Halldór fór ofan í einstaka liði til-
lagnanna og sagði að frumvarpið fæli
í sér áframhaldandi lagningu Sunda-
brautar upp í Geldinganes og um
Álfsnes upp á Kjalarnes en átta millj-
örðum af söluandvirði Símans verður
skv. frumvarpinu varið til fyrsta
áfanga brautarinnar. Í frumvarpinu
kemur fram að undirbúningi verði
þannig háttað að unnt verði að ráðast
í framkvæmdirnar samhliða árin
2009 og 2010 og síðari áfanga, þ.e. um
Álfsnes upp á Kjalarnes, verði lokið
árið 2011. Áætlaður kostnaður við
síðari áfanga verksins er á bilinu 6-8
milljarðar króna og sagði forsætis-
ráðherra að fyrirhugað væri að bjóða
hann út og fjármagna í einkafram-
kvæmd.
Vegtollar af bæði Sundabraut
og Hvalfjarðargöngum?
Magnús Þór Hafsteinsson, þing-
maður Frjálslynda flokksins, spurði
hvort heimilt væri að innheimta veg-
tolla af nýrri Sundabraut á sama
tíma og enn væri verið að innheimta
gjöld af þeim sem aka um Hvalfjarð-
argöngin. Hélt hann því fram að ekki
væri hægt að afgreiða frumvarpið
fyrr en skýr svör um það lægju fyrir.
Forsætisráðherra sagði ekki hægt að
svara því á þessari stundu, enn vant-
aði upp á heildarmyndina. Jóhann
Ársælsson, þingmaður Samfylking-
ar, sagði ekki bjóðandi að menn gætu
keyrt ókeypis í gegnum sum göng en
ekki önnur eftir því úr hvaða átt þeir
kæmu að borginni.
Nýmæli að lögbinda ráð-
stöfun söluhagnaðar
Spurt hvort vegtollar verði bæði á
Sundabraut og Hvalfjarðargöngum