Tíminn - 03.02.1988, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 3. febrúar 1988
Tíminn 13
MINNING
llllllllllí
IIIIIIIIII
lllillllli
llllllllllll
llllllllllll
Gestur Ólafsson
Efri-Brúnavöllum
Fæddur 30. júlí 1922
Dáinn 23. jan. 1988
Laugardaginn 23. janúar sl., varð
Gestur Ólafsson, bóndi á Efri-
Brúnavöllum, Skeiðum, bráðkvadd-
ur. Með honum er horfinn af sviðinu
einn þeirra manna sem hljóðlítið
feta lífsbrautina, en skila þó drjúgu
dagsverki.
Mér er ljúft að minnast þessa
móðurbróður míns með fáeinum
orðum. Gestur var fæddur í Dalbæ í
Gaulverjabæjarhreppi, þann 30. júlí
1922. Foreldrar hans voru Ólafur
Gestsson og kona hans Sigríður
Jónsdóttir. Þau héldu myndarheimili
og búskap á Efri-Brúnavöllum fram
á sjöunda áratuginn, en bjuggu síð-
ustu ár sín í Reykjavík. Ólafur lést
í ágúst 1968 og Sigríður réttu hálfu
ári síðar, í febr. 1969. Systkini Gests
voru fimm, sem komust á fullorðins-
ár. Tveir bræðra hans eru látnir fyrir
fáum árum; Jón, bóndi Efri-Brúna-
völlum og Eggert, húsasmiður í
Reykjavík. Guðný Gróa, búsett í
Reykjavík, Hjörtur, bóndi Efri-
Brúnavöllum og Guðlaug, sem býr í
Kópavogi, eru eftirlifandi systkini
Gests.
Gestur fluttist ungur með foreldr-
um sínum frá Dalbæ að Efri-Brúna-
völlum á Skeiðum. Þar skilaði hann
mestum hluta lífsstarfs síns. Ungur
maður gegndi hann þó ýmsum störf-
um auk búskaparins, m.a. fór hann
á nokkrar vetrarvertíðir, bæði í
Vestmannaeyjum og Suðurnesjum.
Á seinni árum tók hann oft að sér
eitt og annað er til féll utan bú-
skaparins, svo sem vinnu við afrétt-
argirðingar snemma sumars og í
sláturhúsum á haustin. Fleira mætti
til telja, því sjaldan sat hann auðum
höndum, og var auk þess eftirsóttur
til vinnu.
Á Efri-Brúnavöllum hefur hin síð-
ari ár verið þríbýli. Gestur bjó einn
í litlu snotru húsi, sem hann byggði
sér á jörðinni. Hann giftist ekki og
var barnlaus. Einstæðingur var hann
þó ekki í þeirri merkingu að vera
einmana. Hann naut þess að um-
gangast fólk, og gerði mikið af því
að líta til góðra vina sinna á nálægum
bæjum. Samstaða Skeiðamanna og
umhyggja þeirra hver fyrir öðrum er
í mörgu til eftirbreytni. Þessi sam-
staða birtist í ýmsum myndum. Frá
þeim tíma er ég var í sveit á
Efri-Brúnavöllum minnist ég t.d.
sameiginlegs votheyskapar. Þá var
venjan sú að allir vinnufærir karl-
menn af þremur aðliggjandi bæjum
hjálpuðust að við þennan heyskap.
Þá var vel tekið til hendinni og
bekkurinn þétt setinn við kaffiborð-
ið, og mikið skrafað. Vinnugleðin
og ánægjan skein úr hverju andliti,
og kannski ekki síst okkar krakk-
anna, sem upplifðum stórkostlega
daga. Eins minnist ég þess að ófáar
hendur komu til hjálpar þegar byggð
var ný hlaða á bænum. Víst er að
þessi samstaða tilheyrir ekki einung-
is fortíðinni, því úr fjarlægð hefur
mátt fylgjast með samhug þessa
fólks, t.d. við endurbyggingu hlöðu,
eftir bruna, og nú síðast sameigin-
legu átaki við hitaveitulögn á bæina
í sveitinni. f þessu andrúmslofti lifði
Gestur og var hann jafnt gefandi
sem þiggjandi.
Aðeins þremur dögum fyrir and-
látið töluðum við Gestur saman í
síma. Hann lét vel af sér, eins og
hans var venja, og var tíðrætt um
hitaveitulögnina og breytingarnar
sem með henni urðu. Hann var
auðheyrilega ánægður með vel
heppnað verk og horfði björtum
augum til framtíðarinnar. En skjótt
skipast veður í lofti.
Gests Ólafssonar minnist ég sem
hógværs manns, mikils verkamanns,
sem krafðist einskis sér til handa,
hvorki metorða né þess sem telst til
veraldlegra gæða. Hans lífshamingja
var fólgin í því starfi sem hann unni,
og sönnum vinum um alla sveit.
Mér er þakklæti í huga er ég kveð
þennan ágæta frænda minn, fyrir
þær mörgu ánægjustundir sem hann
veitti mér í æsku og síðar þær hlýju
og einlægu móttökur sem ég og
fjölskylda mín höfum hlotið í þau
skipti sem við höfum komið við hjá
honum. Að endingu votta ég ástvin-
um hans öllum samúð mína. Guð
blessi minningu Gests Ólafssonar.
Ólafur H. Jónsson
Þegar ég frétti af sviplegu andláti
hans Gests á Brúnavöllum, kom það
eins og skvett væri kaldri vatnsgusu
yfir mig. Það hefur örugglega haft
svipuð áhrif á marga sem þekktu
Gest. Mér finnst það svo ömurleg
tilhugsun að einn af þeim mönnum,
sem ég hef umgengist mikið frá því
ég fæddist, sé horfinn. Hann var í
fullu fjöri alveg fram á síðasta dag
og alls ekkert í fari hans fékk mann
til að detta í hug að hann myndi
deyja í bráð.
Gestur Ólafsson fæddist í Dalbæ í
Gaulverjabæjarhreppi, en fluttist
árið 1931 að Efri-Brúnavöllum á
Skeiðum. Þar átti hann heima til
dauðadags. Foreldrar hans voru þau
Ólafur Gestsson, bóndi á Efri-
Brúnavöllum, og Sigríður Jónsdótt-
ir, kona hans. Gestur ólst upp við
almenn sveitastörf eins og tíðkast
um sveitabörn. Hann starfaði á búi
föður síns uns hann tók við árið
1963, og þá í félagsbúi með Hirti
bróður sínum. Jón bróðir hans bjó
einnig á Efri-Brúnavöllum. Árið
1974 byggði Gestur sér íbúðarhús og
var jörðinni þá skipt milli bræðr-
anna. Gestúr bjó með fé, enda var
hann mikill fjármaður og var búinn
að koma sér upp góðum fjárstofni.
Það féll stundum í minn hlut að
aðstoða Gest lítillega á mestu álags-
tímunum og eru þær stundir mér
ógleymanlegar. Gestur var einbeitt-
ur og duglegur við störf sín, en alltaf
var samt stutt í góðan húmor. Gestur
var skapgóður maður að eðlisfari.
Aldrei heyrði ég hann tala illa um
nokkurn mann og hann átti mjög
auðvelt með að fyrirgefa ef eitthvað
var hallað á hans hlut. Hann var vel
kunnugur á allmörgum bæjum sveit-
arinnar og fylgdist vel með hvað um
var að vera í sveitinni. Ég held að
óhætt sé að segja að Gestur hafi
kallað fram það góða hjá þeim, sem
hann umgekkst, enda þótti mörgum
vænt um hann. Ég minnist þess oft
þegar ég spjallaði við burtflutta
Skeiðamenn að þeir spyrðu mig
eitthvað á þessa leið: „Og hvað er nú
að frétta af honum Gesti mínum á
Brúnavöllum?" Þetta ætti að sýna
hvaða hug fólkið í sveitinni bar til
hans.
Gestur kom oft við á heimili mínu
og var allajafna hress og kátur. Það
var alltaf viss upplyfting fyrir heimil-
ið þegar hann kom, hvernig sem á
stóð.
Nú er hann farinn, en eftir lifir
minningin og hún er góð. Ég votta
systkinum hins látna og öllum að-
standendum samúð mína. Megi vin-
urminn Gestur Ólafsson hvíla í friði.
Auðunn Guðjónsson
Kristín Stefánsdóttir
Fædd 28. september 1919
Dáin 27. janúar 1988
Hver dagur er lína í lífs míns bók
með Ijósmynd afþeim, sem dauðinn tók.
Nú fmn ég hann nálgasl mig hægl og hljótt
eins og húmsins væng um miðja nótt.
Ég kvíði honum ekki, því kvöldsett er
hann erkærkominn þeim, sem þreytturfer.
En til hvers er allt þetta strit og stríð
efstefnt er að dauðanum fyrr og síð?
Ég veit að þrotlaus þróun er til
og þráðlaus skeyti um geimsins hyl.
Ómælisheimur og eilífð hans
er undur og ráðgáta sérhvers manns.
(Geir Gunnlaugsson)
í dag er til moldar borin öðlings-
konan Kristín Stefánsdóttir, sem
lést 27. janúar sl. eftir nærfellt
þriggja ára hetjulegt stríð við illvíg-
an sjúkdóm.
Austurland er fagurt og hrikalegt
í senn, en einatt blítt og gjöfult
börnum sínum. Þar fæddist Kristín,
eða Stína, eins og hún var jafnan
kölluð, fyrir tæpum sjötíu árum í
kyrrð Eskifjarðar, næstyngst af fjór-
um börnum þeirra Þórhildar Björns-
dóttur frá Vaði í Skriðdal og Stefáns
Guðmundssonar, bónda, frá Borg-
um í Reyðarfirði. Hún ólst upp í
faðmi fjölskyldunnar við mikinn
kærleik og trúrækni, sem setti svip
sinn á allt líf hennar. - Sóknarprest-
ur staðarins mælti einhverju sinni
svo, að ekki væri messufært, ef
Þórhildur mætti ekki með börnin
sín. - Þar lauk Kristín skyldunámi
sínu, en hélt síðan ung suður til
Reykjavíkur, þar sem hún var í vist,
eins og kallað var, hjá ýmsum betri
borgurum. Slíkt var þá í senn skóli
og gaf líka nokkur laun ungum
stúlkum. Er mér ekki grunlaust um,
að þar hafi Kristín hlotið þann
heimsborgarabrag, er einkenndi'
hana í fasi og framgöngu, þótt aldrei
hefði hún af landi farið.
í Reykjavík kynntist hún ungum
"manni, Gunnari Sigurðssyni, og
'eignuðust þau eina dóttur, Þórhildi
Ingibjörgu húsmóður, sem nú býr í
Þorlákshöfn ásamt manni sínum,
Þorvarði Vilhjálmssyni, vélsmið, og
sex börnum. Hið elsta þeirra, Gunn-
ar Kristin, ól Kristín upp til átta ára
aldurs.
Þau Gunnar slitu samvistir, og þá
fór Kristín aftur austur, eða heim,
eins og hún kallaði það ætíð, til
móður sinnar. Þar kynntist hún þeim
manni, sem varð lífsförunautur
hennar, uns hans kall kom. Það var
Gunnar Björgvinsson, elsti sonur
Sigurrósar Böðvarsdóttur frá Tann-
staðabakka og Björgvins Hermanns-
sonar af Fljótsdal. Þau Gunnar
bjuggu fyrstu hjúskaparár sín á Eski-
firði og eignuðust þar þrjú börn, en
þau eru: Björgvin Stefán, garðyrkju-
bóndi í Hveragerði, kvæntur Helgu
Björk Björnsdóttur; þau eiga þrjú
börn. Sigurrós Guðmunda, klínik-
dama í Reykjavík, gift Sigvalda
Ingimundarsyni íþróttakennara; þau
eiga þrjú börn. Guðný Stefanía,
bankastarfsmaður í Þorlákshöfn.
Hún var gift Erni Leóssyni, vörubíl-
stjóra, en þau skildu. Þau eiga þrjú
börn.
Árið 1951 fluttust þau Gunnar til
Hveragerðis, þar sem Kristín átti
heima æ síðan. Þar eignuðust þau
tvær yngstu dæturnar. Önnur er
Guðrún Erla, hjúkrunarfræðingur í
Reykjavík, sambýlismaður Friðrik
H. Ólafsson, tannlæknir; hún á eina
dóttur. Hin er Ingibjörg Dagmar,
verslunarmaður í Þorlákshöfn, gift
Dagbjarti R. Sveinssyni, kennara;
þau eiga tvær dætur.
í Hveragerði undu þau sér vel og
fluttu fljótlega í lítið hús, sem hét
Eldborg, nú Þelamörk 26. Gunnar .
vann ýmis störf við virkjanir og
fleira, en átti þá þegar við mikla
vanheilsu að stríða. Hann Iést fyrir
aldur fram, hinn 1. desember 1958, '
eftir fjórtán ára hjónaband. Þá stóð
Kristín uppi, ung ekkja með sex
börn á aldrinum eins til sextán ára.
Það má gera sér í hugarlund, að
útlitið hafi ekki veirð bjart, þröngt í
búi og lítið um stuðning frá trygging-
um eða hinum opinbera geira. En þá
sannaðist hið fornkveðna, að sá er
vinur, er í raun reynist, og kom í
ljós, að Kristín átti marga slíka.
Urðu þeir til að rétta henni hjálpar-
hönd á erfiðu skeiði, og mun hún síst
hafa gleymt þeim vinargreiða, enda
trygglynd með afbrigðum. Svo fóru
bömin að hjálpa til við tekjuöflun,
og Kristín vann tíma og tíma, eftir
því, sem heilsa hennar og heimilis-
ástæður leyfðu. Með slíkri samstill-
ingu tókst að halda heimilinu saman,
og hlýtur það að teljast ekki svo Iítið
afrek. Á þessum erfiða tíma mun
henni oft hafa komið í hug og orðið
að leiðarljósi eftirfarandi hending:
Ef að leiðin virðist vönd
vertu aldrei hryggur.
Það er eins og hulin hönd
hjálpi er mest á liggur.
(Höf. ókunnur).
Þrátt fyrir þrengsli og oft lítil efni
ríkti glaðværð og góður andi í
Eldborg, enda börnin mörg og vin-
irnir þeirra ætíð velkomnir. Þangað
mátti leita með vandamálin, vel var
hlustað á og góð ráð gefin. Oft komu
Austfirðingar í heimsókn og hlutu
góðan beina og hlýjar móttökur.
Allir, sem ættaðir voru að austan,
skipuðu sérstakan sess í huga Krist-
ínar, og með börnum sínum vakti
hún frændrækni og vinarþel í þeirra
garð.
Nú em liðin rösk átta ár síðan ég
kynntist Kristínu fyrst, og mér er
minnisstætt, hversu auðvelt það var
og áreynslulaust að verða vinur
hennar. Við Guðrún Erla, dóttir
hennar, höfðum þá fellt hugi saman,
og áður en ég vissi vomm við Kristín
orðin mestu mátar. Þannig var hún,
aðlaðandi og opin manneskja,
fjarska jákvæð og glaðsinna og hafði
unun af spjalli og samveru við fólk.
Hún var fróð, ekki síst um ættfræði,
og hafði ríkar og heilsteyptar
skoðanir á málum. Viðmótið var
hlýtt, og frá henni stafaði elskurík-
um ljóma, sem kom að innan og
tendraði skær augun. Börn hændust
að henni, því að hún gat sjálf verið
barn og þar með féiagi þeirra. Skap
hennar var ríkt, en hún tamdi það
vel, og hún gaf sig ógjarnan, fyrr en
að fullreyndu.
Fyrir tæpum þremur árum tók að
bera á lömunareinkennum, og fór
skjótlega svo, að hún missti málið.
Eftir það tjáði hún sig skriflega og
fékk að halda því fram til loka.
Sjúkdómurinn ágerðist, máttur
þvarr úr fótum og síðan koll af kolli,
uns yfir lauk. Það þarf mikinn kjark
og trúarstyrk til að taka slíku, sætta
sig við hvern ósigurinn af öðrum og
gera jafnan hið besta úr. Því að
Kristín vildi lifa og trúði því statt og
stöðugt, að eitthvað kæmi sér til
hjálpar og hún næði heilsu á ný.
Það er þungbært að standa hjá og
horfa á lífsglaða og sterka konu að
velli lagða af vágesti, er kreppir að
með stigvaxandi lömunarþunga,
hreppir hvert varnarvirkið af öðru,
án þess að nokkur mannlegur máttur
fái rönd við reist. En hvað er það til
móts við áraun þess, er fyrir verður?
Það þarf meira en meðalhetju til að
standast slíkt, óbuguð og með fullri
andlegri reisn allt til hinstu stundar.
Slík hetja var Kristín.
Sérstakar þakkir skulu færðar hér
starfsfólki á Grensásdeild Borgar-
spítala fyrir alúð og indæla umönn-
un, er gerðu dagana léttbærari.
En nú er Kristín farin til fundar
við mann sinn og ástvini, meira að
starfa Guðs um geim. Eftir stöndum
við með söknuð í hjarta, ekki síst
ömmubörnin átján, sem sjá á eftir
Stínu ömmu, traustum vini og leik-
félaga, sem ávallt var boðinn og
búinn.
Ég vil að lyktum þakka Kristínu
fyrir kynninguna og kveðja hana
með orðum bóndans í Hafnarnesi
við Fáskrúðsfjörð:
Döpruð hjörtun, dugðu ráðin engin,
dauðinn ísundur iífsins máði strenginn.
Nú er tii enda grýtta leiðin gengin,
en Guði se' !of því nú erhvíidin fengin.
Bót fékk ei ráðið vdjans aflið vitra,
veikindiþjá, þó fagurt sýnist ytra.
Frá máttugra vaidi mundast sorgin bitra,
svo manneðlið veika fer að skjáifa og titra.
Ogeittersvo víst, þá bresta h'fsins böndin,
að boðin mun aftur kœrieiksríka höndin,
þegar við svífum Ijóss um fögru löndin,
og ieyst er ogfrelsuð sorgurn þjáða öndin.
(Halldór Halldórsson).
Guð blessi minrtingu Krístínar
Stefánsdóttur.
Fríðrík H. Ólafsson
t
Þökkum hlýhug við andlát móður okkar og tengdamóður
Guðrúnar H. Steingrímsdóttur
frá Nýlendu
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki á Hrafnistu í Hafnarfirði fyrir
góða umönnun henni veitta.
Skúli Halldórsson
Svala Sigurðardóttir
Helga Aðalsteinsdóttir
Sigurlaug Zophonfasdóttir
Brynjar Pétursson
Steinunn G. Magnúsdóttir
Hákon Magnússon
Einar M. Magnússon
Gunnar R. Magnússon
Bára Magnúsdóttir
Sólveig Magnúsdóttir