Réttur - 01.10.1949, Blaðsíða 23

RÉTTUH
215
tilraunir íslendinga til að koma á fót félags- eða sam-
vinnuverzlunum höfðu af ýmsum ástæðum, — og þá
einkum sakir deyfðar og skilningsleysis, — farið út um
þúfur. Það var ekki fyrr en komið var fram undir 1870,
að íslendingar tóku nýjan og mikinn fjörkipp í verzlun-
armálunum, hófu baráttu við selstöðukaupmennina og
stofnuðu víðsvegar um land til samtaka um verzlunina.
Fyrst er að geta Reykvíkinga, og þó einkum Seltirn-
inga, en þeir hófust handa vorið 1869, um stofnun eins-
konar pöntunarfélags, er panta skyldi vörur beint frá
útlöndum. Lífið og sálin í þessum samtökum bænda á
Seltjarnarnesi var Magnús Jónsson í Bráðræði, einn
hinna merku Stóra-Áramótsbræðra, en Johnsen bæjar-
fógeti í Álaborg 03 Þorsteinn kancelliráð á Kiðjabergi
voru albræður Magnúsar.
Segir Jón biskup Helgason, að Magnús hafi engan veg-
inn verið talinn síztur þeirra bræðra að gáfum, þótt ekki
hefði verið til mennta settur. Magnús hafði verið þing-
maður Reykvíkinga árin 1865—67 og gegndi ýmsum öðr-
um trúnaðarstörfum. Þótti hann röskur maður og dug-
andi, hvar sem hann lagði hönd að verki. Þess má geta, að
sonur Magnúsar, Sigurður bæjargjaldkeri, var faðir Jóns
Hjaltalíns prófessors og Magnúsar Landsbankastjóra.
Samtök þeirra Seltirninga hófu starfsemi sína á því, að
panta nokkrar vörur með póstskipinu frá Kaupmanna-
höfn. Vörurnar komu með sumarferðinni 1869 og líkuðu
ágætlega. Var mikill hugur í mönnum að halda starf-
semi þessari áfram og auka hana eftir föngum, fá eigi
aðeins hinn erlenda varning án milliliða, en selja jafn-
framt íslenzka framleiðslu beint á útlendan markað. Til
þeirra framkvæmda þurfti mann, sem einhver sambönd
hafði erlendis, eða líklegur var til að geta komið þeim
á. Um þessar mundir starfaði að ljósmyndagerð í Reykja-
vík Sigfús Eymundsson, ungur maður og allröskur. Hann
var að vísu ekki verzlunarfróður og hafði aldrei á skóla-