Réttur - 01.01.1987, Blaðsíða 38

Það sýna ekki aðeins atburðir sem gerst
hafa í Suður-Afríku síðan, heldur einnig
sjálfir fangarnir á Robbin-eyju. Þeir voru
látnir vinna í hlekkjum við grjótnám í
brennandi sólarhita eða nepjukulda, en
viðnámsþrek ogg siðgæði dvínaði ekki.
Staða Mandela var einstök. Forustuhæfi-
leiki hans og siðræn áhrif gerðu hann að
formælanda allra fanganna, segir maður
sem var samfangi hans um árabil. Hann
var kennari samfanga sinna. Vegna áhrifa
hans og uppfræðslu var fangaeyjan, með-
al alþýðu, kölluð Mandela-háskólinn.
Eftir að Nelson Mandela og félagar
hans voru dæmdir í ævilangt fangelsi 1962
tók Winnie kona hans upp merkið og
varð fljótlega ein af aðal leiðtogum ANC.
Vegna ágætra forustuhæfileika, vitsmuna
og fórnfýsi naut hún sérstakrar aðdáunar.
Sakaskrá hennar 1958-1982 sýnir að
henni hefur ekki við hlíft við mannraun-
um frelsisbaráttunnar. Tuttugu og fimm
fangelsisdómar og bannlýsingar eru á
skránni þessi ár, stundum svo þétt að
næsti dómur var fallinn löngu áður en
fyrri dómar höfðu verið afplánaðir.
M, Buthelezi biskup skrifar meðal ann-
ars þannig (lauslega þýtt): „í táknrænni
merkingu er hægt að kalla Winnie Mand-
ela móður hinnar svörtu Suður-Afríku.
Ekki vegna þess að hún er kona eins leið-
toga okkar, heldur einnig með tilliti til
þess sem hún er af eigin verkum. í lífi
hennar kristallast barátta hins svarta
manns fyrir réttlæti og frelsi. Hún hefur
þolað allt, sem sú barátta leggur leiðtog-
um sínum á herðar. í ævisögu hennarget-
um við lesið sögu marga annarra. Hún
var og er dæmi um anda hinna svörtu.
Winnie Mandela hefur um áratugi ver-
ið dæmd til þagnar. Og þó hefur líf henn-
ar gefið okkur meira en allar þær ræður
sem hún hefði getað haldið, ef hún hefði
ekki verið dæmt til fangavistar, útlegðar
og bannfæringar.“
Bók Winnie Mandela „Ein Stúck mein-
er Seele ging mit ihm“ sem hér hefur ver-
ið stuðst við, var gefin út hjá Rowohlt
Taschenbuch Verlag Gmbh, Reinbeck
bei Hamburg, 1984.
SKÝRINGAR:
1 Frá réttarhöldunum og dómunum þá var sagt í
„Rétti" 1966, bls. 100-104. Voru þar og birtar
myndir af Nelson og Winnie Mandela.
38