Réttur - 01.04.1988, Blaðsíða 12

Að lokum
Hvernig lít ég svo til framtíðarinnar.
Ég held að okkur sé óhætt að horfa til
fortíðarinnar og skoða hvað gerðist þá og
draga af því ákveðna lærdóma. Mín skoð-
un er sú að sú þróun sem við horfum upp
á núna eigi eftir að halda áfram, hversu
lengi veit ég ekki. En það kemur að því,
að konurnar sem í dag sameinast undir
merkjum kvennalistans eiga eftir að
klofna vegna ágreinings um bæði mark-
mið og leiðir. Pegar maður skoðar grannt
ýmislegt sem þær láta frá sér fara, bæði í
ræðu og riti, þá getur maður greint fyrstu
spírurnar að þessum ágreiningi. En ég efa
að konurnar komi aftur inn í „gömlu“
stjórnmálaflokkana, enda ekki víst að
þeir verði til þegar að þessari stund
kemur.
En hvað eigum við, og þá fyrst og
fremst konurnar í Alþýðubandalaginu að
gera? Viljum við reyna að hafa áhrif á
málflutning flokksins og gera hann
„kvennapolitískari" á okkar forsendum?
Við höfum reynt ýmsar leiðir á síðustu
árum og þær virðast ekki hafa boriö mik-
inn árangur. Við höfum komiö inn í
hreyfinguna sem einstaklingar, sumar
okkar hafa lamist þar og barist og margar
hverjar eru sárar og móðar og alltof
margar hafa yfirgefið vígvöllinn. Við höf-
um reynt að sameinast og vinna saman
sem konur — það bar góðan árangur þeg-
ar horft er til baka og litið á hlut kvenna
í stofnunum flokksins — en hafði þaðein-
hver áhrif á málflutninginn eða vinnuaö-
ferðir? Ég held, því miöur að þaö verði
að svara þessari spurningu neitandi.
Hvers vegna? Við fengum ekki nægan
tíma. Kvennasamstaðan stóðst ekki
fyrstu alvarlegu þolraunina, konur klofn-
uðu í afstöðu sinni til varaformannsem-
bættisins 1985. Þau átök ásamt öllu öðru
sem fylgt hefur þessari hreyfingu og náði
hámarki fyrir síðasta landsfund hafa skil-
ið eftir sig mjög djúp og alvarleg sár, í
kvennahópnum sem og í öðrum hópum,
sár sem virðast ekki ætla að gróa — og
m.a. þess vegna hefur ekki gengið að hóa
þeim fáu konum sem enn eru eftir saman
til starfa að „kvennamálum“ í nafni
flokks eða félags. Við erum t.d. eini póli-
tíski flokkurinn sem ekki hefur veriö fær
um að safna saman konum undir sínu
merki og styrkja til ferðar á Norrænt
kvennaþing. En það eru margar sem ætla
að fara, bara í nafni annarra hópa eða
sem einstaklingar. Við erum margar
hverjar virkar í ýmsum kvennahreyfing-
um, eins og kvennaathvarfinu, samstarfs-
nefnd um launamál kvenna og kvenna-
ráðgjöf, við erum að halda námskeið fyrir
konur um stofnun og rekstur fyrirtækja,
sinna útgáfumálum, nú eða vinna á jafn-
réttisráði.
En hvað er til ráða?
Ég hef ekki nein einföld svör og heldur
ekki flókin ef út í það er farið. Bíða og
sjá. Reyna smátt og smátt að cfla sam-
stöðu meöal Alþýðubandalagskvenna og
þá á „óformiegan“ hátt. Styðja markvisst
þær konur sem nú þegar gegna einhverj-
um áhrifastöðum innan flokksins? Flest
allar þær konur sem ég hef talað við eða
lesið eitthvað eftir og hafa verið í slíkri
vinnu fyrir sínar hreyfingar tala um það
sem mjög mikilvægan hlut að hafa stuðn-
ingsnet kvenna á bak við sig. En það eru
ekki allar konur sem vilja slíkt. Mikilvæg-
asta spurningin hlýtur samt að vera hvort
hægt er að ætlast til þess að konur standi
sérstaklega saman innan þessarar hreyf-
ingar sem hefur um allt of langan tíma
einkennst fyrst og fremst af innbyrðis átök-
um og aftökum? Svari nú hver íyrir sig.
60