Morgunblaðið - 06.05.2007, Qupperneq 51

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. MAÍ 2007 51
isflokkurinn og núverandi stjórnarflokkar líklegri
til að halda efnahagsmálum þjóðarinnar á réttum
kili en ríkisstjórn, sem mynduð yrði á vinstri
kantinum? Að yngri kjósendur sækist eftir þeim
efnahagslega og pólitíska stöðugleika, sem þeir
hafa þekkt síðustu 16 árin og telji ekki ástæðu til
að taka mikla áhættu í þeim efnum?
Auðvitað sér fólk að það er viss áhætta sam-
fara því að Samfylkingin fari í ríkisstjórn m.a.
vegna þeirrar óeiningar, sem þar ríkir innan
dyra.
Og líklega hafa úrslit kosninganna í Hafn-
arfirði orðið Vinstri grænum til bölvunar. Þegar
fólk horfist allt í einu í augu við þær hugsanlegu
afleiðingar þeirrar kosningar, að það dragi úr at-
vinnuuppbyggingu í landinu, stoppa menn við.
Minnkandi stuðningur við hugmyndir um sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna gæti
verið vísbending um það sama.
Þegar horft er til sögu lýðveldisins er ljóst, að
sú saga einkennist fremur af pólitískum glund-
roða en af pólitískum stöðugleika. Það eru bara
tvö tímabil þeirrar sögu, sem segja má, að við-
unandi pólitískur stöðugleiki hafi ríkt og það eru
síðustu 16 árin og Viðreisnartímabilið frá 1959 til
1971. Það er engin tilviljun að þetta eru þau tvö
tímabil lýðveldissögunnar, sem einkennast af
mestum framförum. Þegar engin samstaða ríkir
og stöðugar deilur eru uppi er ekki hægt að bú-
ast við miklum árangri.
Þetta finna kjósendur á sér. Yfirleitt einkenn-
ist afstaða almennra kjósenda af meiri yfirvegun
og heilbrigðri skynsemi en þeirra, sem taka virk-
an þátt í stjórnmálabaráttunni.
Fólk veit hvað það hefur en veit ekki hvað það
fær, taki það ákvörðun um að breyta til. Það er
svo spurning hvað veldur því, að Sjálfstæðis-
flokkurinn nýtur fyrst og fremst góðs af þessari
eftirsókn eftir pólitískum stöðugleika en Fram-
sóknarflokkurinn ekki.
Fari sem horfir bíður Framsóknarflokkurinn
mikið afhroð í þessum kosningum. Hvað veldur
því, að Framsóknarflokkurinn er í svo mun veik-
ari stöðu en Sjálfstæðisflokkurinn?
Að einhverju leyti er skýringin sú, að innan
Sjálfstæðisflokksins hefur líka ríkt pólitískur
stöðugleiki frá árinu 1991. Þar hefur verið ein-
hugur og er enn. Þeir tveir formenn, sem setið
hafa frá 1991, þeir Davíð Oddsson og Geir H.
Haarde, hafa notið mikils stuðnings meðal flokks-
manna sinna.
Hið sama verður tæpast sagt um Framsókn-
arflokkinn. Forsætisráðherraferill Halldórs Ás-
grímssonar var ekki vel heppnaður. Vandræða-
gangurinn í Framsóknarflokknum við
formannsskiptin á síðasta ári hefur líklega haft
meiri áhrif á kjósendur en við blasti þá. Það er
líka hugsanlegt að kjósendur upplifi Framsókn-
arflokkinn nú með áþekkum hætti og kjósendur
upplifðu Alþýðuflokkinn á vissu tímabili sögu
hans, sem lítinn og þröngan sérhagsmunaflokk.
Að auki virðist sem Framsóknarflokknum hafi
mistekizt það ætlunarverk sitt að ná fótfestu á
höfuðborgarsvæðinu. Halldór Ásgrímsson gerði
heiðarlega tilraun til þess en tókst ekki að ljúka
því verki. Það má jafnvel spyrja að fenginni
reynslu, hvort það væri betri kostur fyrir Fram-
sóknarflokkinn að leggja áherzlu á rætur sínar á
landsbyggðinni.
Og svo má ekki gleyma því, að það fer ekki
fram hjá neinum að það er ekki full eining meðal
manna í Framsóknarflokknum.
Þessi spurning um einingu eða óeiningu innan
flokka skiptir miklu máli. Það þýðir t.d. ekkert
fyrir Samfylkingarmenn að reyna að fela þá óein-
ingu, sem uppi er á milli Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur og Össurar Skarphéðinssonar.
Nýjasta dæmið um mismunandi viðhorf í
grundvallaratriðum innan Samfylkingarinnar er
upphaf greinar eftir Jón Baldvin Hannibalsson,
sem birtist hér í Morgunblaðinu í dag, laugardag,
en þar segir:
„Í 1. maí ræðu á Hótel Borg hélt Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir því fram, að A-flokkarnir – Al-
þýðuflokkur og Alþýðubandalag og forverar þess
– hefðu, þrátt fyrir umtalsvert fylgi, haft minni
áhrif á mótun íslenzks þjóðfélags en fylgi þeirra
hefði gefið tilefni til. Þessi sagnfræðitilgáta er al-
veg áreiðanlega röng. Trúlega hafa þessir flokk-
ar, löngum í nánu samstarfi við verkalýðshreyf-
inguna, haft mun meiri mótunaráhrif á
þjóðfélagið en fylgi þeirra, þingstyrkur og rík-
isstjórnarþátttaka beinlínis gáfu tilefni til.“
Jón Baldvin hefur rétt fyrir sér en þetta er
ekki í fyrsta sinn, sem Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir kemur með kolrangar söguskýringar í póli-
tík. Hvað skyldi valda því?
En kjarni málsins er auðvitað sá, að þegar það
fólk, sem teljast verður til forystusveitar Sam-
fylkingar getur ekki verið samstiga, hvorki í nú-
tíð eða í skilningi á fortíðinni, gefur það kjós-
endum ekki til kynna, að þeir hinir sömu geti
tryggt pólitískan stöðugleika á Íslandi á næstu
árum.
Kjósendur vilja pólitískan stöðugleika. Það er
alveg ljóst af niðurstöðum skoðanakannana. Svo
verður spennandi að sjá, hvort þeir greiða at-
kvæði í samræmi við þann vilja sinn.
»Nú þegar vika er til kosninga er nokkuð ljóst hvað kjós-endur vilja. Þeir vilja áframhaldandi pólitískan stöðugleika.
Umræður um stöðugleika hafa fyrst og fremst snúizt um efna-
hagslegan stöðugleika en þegar rýnt er í niðurstöður skoð-
anakannana fer ekki á milli mála, að boðskapur kjósenda er sá,
að þeir vilja tryggja áfram þann pólitíska stöðugleika, sem hér
hefur verið til staðar í 16 ár.
rbréf
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Féð er komið á græn grös og sauðburður hafinn.