Morgunblaðið - 08.08.2007, Blaðsíða 29

✝ Hörður Haralds-son fæddist í
Reykjavík 28. febr-
úar 1916. Hann lést
á LSH í Fossvogi
sunnudaginn 29. júlí
síðastliðinn. For-
eldrar Harðar voru
Haraldur Jónsson
prentari, f. 18. 6.
1888, d. 9.9. 1977 og
kona hans Halldóra
Sveinbjörnsdóttir, f.
18. 7. 1893, d. 30. 4.
1931. Alls eignuðust
þau hjón 10 börn og
komust 5 þeirra á legg, tvö dóu í
barnæsku og þrjú fæddust and-
vana. Hörður var næstelstur barna
þeirra hjóna, hin eru: Helgi, f. 23.2.
1915, d. 28.8. 1998, Jón Þorbergur,
f. 6.8. 1917, d. 24.2. 1999, Þórir, f.
29.3. 1921, d. 25.2. 1995, Sigurður,
f. 28.12. 1922, d. 4.3. 1928, Sigþóra
Jóna, f. 12.3. 1926, d. 31.3. 1927, og
Halldóra, f. 23.3. 1931. Samfeðra
Herði, börn Guðrúnar R. Guð-
mundsdóttur, f. 17.1. 1906, d. 12.10.
1984, eru Haraldur, f. 1941. d,
1942, Karítas, f. 8.1. 1944, og Sig-
urrós, f. 1947, d. 1947.
Fyrri kona Harðar var Marta
Jónsdóttir, f. 1920, dætur þeirra
b) Snorri, kvæntur Þórunni Lár-
usdóttur, þau eiga einn son. 4)
Harpa, f. 7.8. 1960. Fyrri maður
hennar Halldór Carl Steinþórsson,
f. 1959, d. 1985. Börn þeirra eru
Aðalheiður, f. 1977, og Arnór, f.
1982. Seinni maður hennar er
Brynjar Freyr Stefánsson, f. 1960,
börn þeirra eru Hörður Freyr, f.
1990, og Hrefna Borg, f. 1997.
Hörður var alinn upp í Reykja-
vík, fyrst á bænum Langholti í
Laugardal, en síðar flutti fjöl-
skyldan á Laugaveginn. Eftir að
móðir Harðar lést 1931 og faðir
hans stóð einn með 4 drengi, vann
Hörður ýmis störf til að leggja
björg í bú þeirra feðga. 23 ára flutti
hann til Akureyrar, stofnaði fjöl-
skyldu, starfaði í sútunar- og skó-
verksmiðju Sambandsins, auk þess,
sem hann sigldi á Fjallfossi á stríðs-
árunum. Leiðir Harðar og fjöl-
skyldunnar á Akureyri skildi og
Hörður flutti til Reykjavíkur, þar
sem hann lauk námi í trésmíði við
Iðnskólann í Reykjavík. 1958 varð
Hörður byggingameistari og vann
svo lengi sem heilsan leyfði að
þeirri iðn. Hörður og Aðalheiður
voru hluti að frumbyggjunum í
Langholtinu og bjuggu allan sinn
búskap, þar sem hann sleit barns-
skónum forðum.
Útför Harðar verður gerð frá
Langholtskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
eru: 1) Anna Dóra, f.
15. 1. 1940, gift Hjör-
leifi Einarssyni, dæt-
ur þeirra eru a) Marta
Ríkey, f. 1965, gift
Braga Jónssyni, þau
eiga þrjú börn, b) Sig-
urveig, f. 1967, gift
Rafael Quintana Sill-
ero, þau eiga fjögur
börn. 2) Kristín Huld,
f. 1. 11. 1941. Dóttir
hennar og Sævars
Líndal Jónssonar er
Unnur Huld, f. 1963,
hún á einn son með
Magnúsi Ársælssyni og þrjú börn
með Þórði Kárasyni. Eiginmaður
Kristínar Huldar var Sigurður L.
Þorgeirsson, f. 1941, d. 1986. Synir
þeirra eru Sigurður, f. 1970, hann á
tvö börn og c) Jón Andri, f. 1972,
hann á einn son.
Seinni kona Harðar var Að-
alheiður Jónasdóttir, f. 30.12. 1922,
d. 16.2. 1995. Börn þeirra eru: 1)
Ólöf Kolbrún, f. 20.2. 1949, gift Jóni
Stefánssyni, f. 5.7. 1946. 2) Har-
aldur, f. 9.6. 1950. 3) Björk Lind, f.
21.4. 1954, synir hennar og Ragn-
ars Petersen, f. 1953, eru a) Róbert,
f. 1975, kvæntur Sigrúnu Öldu
Sveinsdóttur, þau eiga þrjú börn og
Elsku pabbi minn. Þú kenndir mér
hvað það er að vera til staðar þegar
aðrir eiga erfitt. Þú varst alltaf til
staðar ef eitthvað bjátaði á, hvort sem
ég var barn eða seinna í lífinu. Þú
huggaðir, tókst utan um mig en sagð-
ir ekki endilega neitt, þú varst bara til
staðar. Nú reyni ég að hafa þetta að
markmiði mínu. Ég þakka þér fyrir
það sem þú varst mér og börnunum
mínum. Nú ert þú í fangi mömmu og
ég trúi því að mamma þín, hún amma
Halldóra sem þú saknaðir alltaf mik-
ið, sé hjá þér líka.
Guð geymi þig elsku pabbi minn.
Nú hverfur sól í haf
og húmið kemur skjótt.
Ég lofa góðan Guð,
sem gefur dag og nótt,
minn vökudag, minn draum og nótt.
Þú vakir, faðir vor,
og verndar börnin þín,
svo víð sem veröld er
og vonarstjarna skín,
ein stjarna hljóð á himni skín.
Lát daga nú í nótt
af nýrri von og trú
í myrkri hels og harms
og hvar sem gleymist þú
á jörð, sem átt og elskar þú.
Kom, nótt, með náð og frið,
kom nær, minn faðir hár,
og legðu lyfstein þinn
við lífsins mein og sár,
allt mannsins böl, hvert brot og sár.
(Sigurbjörn Einarsson.)
Harpa.
Minn kæri tengdafaðir er fallin frá.
Hann var orðinn 91 árs þegar kallið
kom og hafði þar af leiðandi upplifað
miklar breytingar á lífi og högum
fólks.
Það var því af mörgu að taka þegar
við hittumst og ræddum málin og
unnum saman um tíma. Hann vildi
tala og naut þess þó engin hefði hann
raddböndin en þau voru fjarlægd fyr-
ir 30 árum í erfiðri aðgerð eftir að
hann greindist með krabbamein.
Hann studdi bara tækinu sínu við
hálsinn og lét móðan mása, það var
hans stíll.
Það er margs að minnast og þakka
fyrir. Afi Hössi eða „gamli töffarinn"
eins og ég kallaði hann stundum, var
mjög stór persóna þó ekki væri hann
hár i loftinu. Hann var ávallt vel til
hafður, nýrakaður, beinn í baki, kvikur
og léttur á fæti, stæltur og dökkur á
hörund, allt sem sæmir fallega menn.
Þegar við Harpa vorum að byggja
húsið okkar í Kópavoginum var afi
Hössi ávallt til taks. Hann hafði alltaf
tíma til að hjálpa okkur þó hann væri
enn í fullu starfi sjálfur rúmlega 70
ára.
Hann naut þess að vinna og hann
naut þess að hjálpa til.
Um tíma þegar Hörður Freyr nafni
hans var lítill var afi okkar helsta
barnapía og skipti þá engu máli hvað
sá litli vildi gera, afi Hössi fór þá með
honum í bíló eða fótbolta eða bara
hvað sem var, þeir skemmtu sér alltaf
vel. Afi Hössi hændi að sér öll börn og
áttu þau sérstakan stað í hjarta hans-
.Eftir að barnapíustörfum lauk þann
daginn fór hann aftur í vinnuna, vinn-
an beið og var þá bara unnið fram eft-
ir. Hann sagði gjarnan ef ég spurði
hann hvort hann væri ekki þreyttur
eftir langan vinnudag og hann orðinn
þetta fullorðinn „ég sef þegar ég er
dauður." Nú sefur hann vært.
Það var líka alveg ótrúlegt að þó afi
Hössi væri orðinn fótafúinn síðustu
árin þá stóð hann fyrstur á fætur ef
eitthvað vantaði og var snöggur.
Krafturinn og viljinn var alltaf til
staðar þó líkaminn væri orðinn svolít-
ið lúinn. Einn af mínum bestu vinum
er fallin frá. Kæri tengdapabbi, Guð
veri með þér.
Brynjar Freyr Stefánsson.
Elsku afi, um leið og ég kveð þig og
þakka fyrir farinn veg, þá rifja ég upp
þær samverustundir sem ég átti með
þér. Þar sem ég var svo heppinn að
vinna með þér og læra hjá þér smíðar.
Allsstaðar sem við komum í kringum
fólk varstu alltaf hress og hlæjandi og
öllum fannst gaman að spjalla við þig
þar sem þú einkenndist af léttleika og
smá stríðni. Ekki er hægt annað en að
nefna hversu greiðvikinn og hjálpleg-
ur þú varst alltaf við fjölskyldu og
vini. Þó svo að þú hafir misst rödd
þína þá spjallaðir þú manna mest í
kaffitímunum. Gleymi ég aldrei afa-
sögunum sem þú sagðir af þér og
bræðrum þínum sem voru svo ótrú-
legar og skemmtilegar. Ef maður
leyfði sér að efast um trúverðuleika
þeirra þá fékk maður frá þér ákveð-
inn svip og þú skelltir í góm.
Við fjölskyldan þökkum þér fyrir
allar samverustundirnar um leið og
við kveðjum þig með söknuði og hlýju.
Róbert, Sigrún Alda, Re-
bekka Rut, Aron Freyr og
Sveinn Sölvi.
Kveðja frá Söngskólanum
í Reykjavík
Fyrir þrjátíu árum, eða svo, var
sagt að Guð hefði kysst raddbönd
frægs tenórsöngvara frá Ítalíu og gef-
ið byr dásamlegri rödd, sem heillað
hafi milljónir síðan. Á sama tíma, fyrir
þrjátíu árum, kyssti Guð skurðarjárn
læknis við Borgarspítalann á Íslandi,
sem skar burtu meinsemd og radd-
bönd vinar míns og velgjörðarmanns,
Harðar Haraldssonar. Báðir hlutu
þeir heimsfrægð og umfjöllun fyrir
bragðið. Pavarotti meðal listunnenda
og Hörður innan læknavísindanna. Í
báðum tilfellum var þetta upphaf
kraftaverks, furðuverks, því hvorug
aðgerð almættisins átti að duga svo
lengi sem raun varð á, og alls engin
þrjátíu ár. Pavarotti, ítalski tenórinn,
hélt rödd sinni og söng langt umfram
það sem tenórar eiga að geta og
Hörður lifði skurðinn tugum ára fram
yfir venjulega gefin grið. Það að hafa
fengið að taka þátt í lífsbaráttu og lífs-
hlaupi Harðar, eru sérstök forrétt-
indi.
Hörður var ljúfur maður og hóg-
vær. Góðvild hans í garð annarra var
rík í eðli hans og fari. Hann var þess
konar maður, að öllum sem kynntust
honum, hlaut að verða vel til hans og
þeim sem kynntust honum vel, að
elska hann, en umfram allt virða.
Hann var mikill fjölskyldumaður,
unni öllu sínu fólki hugástum og
fylgdist með að engan skorti, enginn
yrði út undan. Gladdist einlæglegra
yfir listasigrum þeirra sem lögðu þá
leiðina og grunnt var í grátstrenginn
hjá Herði þegar fallega var sungið og
dýrt kveðið. Dugnaði Harðar og ósér-
hlífni var viðbrugðið. Ég vissi ekki
hvenær hann svaf, ekki það að mér
hafi komið það við, en fyrr mátti nú
vera! Hann var árrisulli en ég og vann
iðulega langt fram á nótt. Einhvern
tímann sagði hann, þegar ég kvartaði
um tímaleysi: „Góði segðu ekki að þú
hafir ekki nægan tíma, það eru jafn-
margar klukkustundir í sólarhringn-
um hjá þér og hjá mér,“ og bætti svo
við, með glampa í augum „og hjá öll-
um hinum stórmennum mannkynsög-
unnar“.
Hörður var fríður og fíngerður sem
ungur maður, myndarlegur karlmað-
ur og fallegt gamalmenni, sem bar sig
vel fram í dauðann. Hörður vann með
okkur við Söngskólann frá fyrstu ár-
um við að halda öllum húsakynnum,
sem og innanstokksmunum við og í
fullkomnu lagi. Hann lagði allt stolt
sitt sem fagmanns, og fagmaður var
hann, í að aldrei þyrftu kennarar eða
nemendur að kvarta. Öll aðstaða til
vinnu og náms var alltaf 100%. Hörð-
ur var mér, og okkur öllum við Söng-
skólann, mikilsverð og ómetanleg
hjálparhella og stór hluti þess ævin-
týris sem Söngskólinn í Reykjavík er.
Við sendum börnum Harðar, Ólöfu
Kolbrúnu, Haraldi, Björk Lind,
Hörpu, Kristínu, Önnu, öllum afa- og
langafabörnunum samúðarkveðjur,
en gleðjumst jafnframt með þeim í
minningunni um yndislegan föður, fé-
laga og vin.
Garðar Cortes.
Hörður Haraldsson þess að taka við því. Því finnstmanni ósanngjarnt að maður eins
og hann skyldi þurfa að mæta
þeim örlögum að missa heilsuna
tæplega 72 ára gamall og vera
bundinn við hjólastól það sem eftir
var. Ég hef átt því láni að fagna að
eiga ómetanlegar stundir með
þessum mikla listamanni fyrir utan
það að vera nemandi hans. Ég
naut þeirra forréttinda að syngja á
móti honum í uppfærslu á La Bo-
héme í Borgarleikhúsinu 1992, ég
var í hlutverki Colline og hann var
leigusalinn Benoit. Einnig er til
staðar ljúf minning um útvarpsþátt
sem var tekinn upp með okkur
tveimur 1995. Að lokum ber að
minnast síðasta augnabliksins þar
sem við komum að tónlist saman,
en það var í júlí 1998 á Reykja-
lundi. Þá söng ég Bjórkjallarann
og Love Me Tender við undirleik
Kristins fyrir vistmenn á staðnum,
en minn kæri vinur gat einungis
notað aðra höndina.
Kristinn minn, þú ástkæri kenn-
ari, vinur og reglubróðir. Nú ertu
horfinn til austursins eilífa, þar
sem hinn hæsti höfuðsmiður him-
ins og jarðar hefur tekið vel á móti
þér og veitt þér skjól. Megirðu
hvíla í friði. Ég sakna þín mikið.
Fyrir hönd Óperudeildar Félags
íslenskra leikara,
Stefán Arngrímsson
Kveðja frá Söngskólanum
í Reykjavík
Flestar þær söngraddir sem við
þekkjum úr heimi hljóðritana,
hvort sem er af hljómplötum, út-
varpi, sjónvarpi eða tónleikasölum,
eru raddir heimsfrægra söngvara
sem tilheyra stórþjóðum sem eiga
aldagamla tónlistarhefð að baki.
Norðurlandaþjóðir, sem á alheims-
vísu eru smá-þjóðir, hafa líka eign-
ast söngvara á heimsvísu sem hafa
lagt furðu stóran skerf til söng-
listar og tónlistar í heiminum. En
furðulegra en orð fá lýst, já æv-
intýri líkast, er þó að sú þjóð sem
er fámennust sjálfstæðra þjóða á
allri jarðkringlunni, með enga tón-
listarhefð í nútímaskilningi, skuli
hafa eignast söngvara sem telja
má jafnvíga þeim sem hlotið hafa
heimsfrægð, en vegna legu lands
og þjóðar hlutu þau örlög að ein-
angrast, en búa til og byggja upp
tónlist og tónlistarhefð í sínu landi.
Kristinn Hallsson var svo sann-
arlega hluti af þessu ævintýri, fé-
lagi í gullaldargengi íslenskra
söngvara, sem voru hluti af upp-
byggingu þess blómlega menning-
arlífs sem við búum nú við.
Kristinn var góður maður, en
ekki gallalaus, „enda gallalausir
menn ún-intressant“ eins og hann
sjálfur komst að orði, þó fáa hafi
ég þekkt sem börðust jafn einlæg-
lega fyrir hreinleika tungunnar.
Spaugsamur var hann og góður
sögumaður, lagði gjarnan sjálfan
sig til höggs og að veði. Hrekklaus,
en gjafmildur á ráð og tíma og fé.
Veraldlegum auði safnaði hann
ekki, en lagði grunn að frábærri,
samhentri og ástríkri fjölskyldu
með konu sinni Hjördísi og það var
hans ríkidæmi.
Kristinn Hallsson var einn
þeirra fyrstu sem komu að stofnun
Söngskólans í Reykjavík og sótti
ég bæði ráð og uppörvun til hans.
Hann var fulltrúi í menntamála-
ráðuneytinu á þessum tíma og að
áeggjan ráðherra og ráðuneytis-
stjóra kom hann með ábendingar
um farsæla stofnun skólans. Krist-
inn kenndi við skólann í nokkur ár
og var vinsæll og vel metinn kenn-
ari. Hann hafði einstaka þolinmæði
og lag á að laða fram þá hæfileika
sem í nemendum hans bjuggu.
Það er mér mikils virði að hafa
fengið að vera samferðamaður
Kristins Hallssonar söngvara.
Okkar spor lágu saman í lok hans
ferils og mínar minningar um hann
eru af söngvara með ótrúlega góða
rödd og raddtækni sem var okkur
hinum til fyrirmyndar. Sterkasta
hlið Kristins var túlkun. Meðferð
hans á texta var slík, að hvert orð
skildist og allar hendingar voru
málaðar svo skýrum litum að göm-
ul lög og ljóð urðu að nýjum í með-
ferð hans. Góður söngvari magnar
talrödd sína upp, gerir hana stærri
og gefur henni möguleika á að ber-
ast yfir þúsundir í stórum salar-
kynnum. Fáa söngvara þekki ég
sem tókst þetta betur en Kristni.
Gæfa íslensks tónlistarlífs er sú
að hafa eignast afburðamann eins
og Kristin. En það var einnig gæfa
mín og Söngskólans í Reykjavík.
Genginn er góður félagi, faðir, vin-
ur, söngvari og umfram allt góður
drengur.
Garðar Cortes.
Kveðja frá karlakórnum
Fóstbræðrum
Í minningum frá uppvaxtarárum
mínum var söngur Kristins Þ.
Hallssonar óperusöngvara meðal
þess efnis sem jafnan heyrðist í út-
sendingum Ríkisútvarpsins.
Hljómmikil bassaröddin vakti at-
hygli ungs drengs sem löngu
seinna varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi að tilheyra sama félagsskap
og þessi mikli söngvari. Hér er um
að ræða karlakórinn Fóstbræður.
Þegar ég gekk til liðs við þann
ágæta félagsskap var Kristinn
stolt kórsins, óskoraður leiðtogi og
fyrirmynd margra okkar sem
sungum í kórnum. Það vakti at-
hygli mína hversu hógvær hann
var þessi mikli söngvari, en jafn-
framt hvernig hann leiðbeindi
yngri og óreyndari mönnum. Þá
brá gjarna fyrir góðlátlegri kímni
enda var Kristinn þekktur fyrir
sinn djúpa og vingjarnlega húmor.
Þetta kom meðal annars fram í
setningum eins og „þú mátt gefa
dálítið meira í þetta, vinur, ef þú
átt það til“. Með þessu fylgdi góð-
látlegt bros og hvatning til dáða.
Kristinn kom fyrst fram sem ein-
söngvari með kórnum rétt liðlega
tvítugur og fór ekki á milli mála
hversu mikið efni í söngvara var
þar á ferð. Síðast söng hann á tón-
leikum kórsins fyrir rúmum 10 ár-
um þegar Fóstbræður fögnuðu 80
ára afmæli sínu árið 1996. Kristinn
söng þá meðal annars „In questa
tomba obscura“ eftir Beethoven
sem hann hafði sungið með kórn-
um 49 árum áður.
Þegar Kristinn þreytti frumraun
sína á óperusviðinu í óperunni
Rigoletto, sem flutt var í fyrsta
sinn á Íslandi í Þjóðleikhúsinu árið
1951, mynduðu 15 félagar Fóst-
bræðra karlakórinn í sýningunni.
Eftir frábæra frammistöðu Krist-
ins í þeirri sýningu lá fyrir að hann
færi utan til söngnáms. Fóstbræð-
ur sem þátt tóku í sýningunni sam-
mæltust um að láta laun sín vegna
söngsins renna í sjóð til styrktar
hinum unga söngvara og söngbróð-
ur í karlakórnum. Kristinn end-
urgalt Fóstbræðrum margfalt og
kom fram æ síðan á öllum hátíð-
arstundum kórsins sem einsöngv-
ari endurgjaldslaust. Fóstbræður
heiðruðu Kristin með gullhörpunni
sem jafnframt er æðsta viðurkenn-
ing kórsins árið 1960 og er hann
með yngstu mönnum sem hefur
hlotið þá viðurkenningu.
Það hefur verið ómetanlegt fyrir
karlakórinn Fóstbræður að eiga
slíkan fulltrúa í hópi hinna fyrstu
menntuðu óperusöngvara á Ís-
landi. Söngur Kristins var sprott-
inn úr karlakórahefðinni sem var
þó tiltölulega ung hér á landi þeg-
ar Kristinn hóf söngferil sinn. Fað-
ir hans, Hallur Þorleifsson, var
meðal stofnenda Fóstbræðra. Um
tíma sungu saman í kórnum feðg-
arnir Hallur, Kristinn og Ásgeir
bróðir hans og allir í 2. bassa. Síð-
ar bættist þriðja kynslóð bassa af
sömu fjölskyldu í kórinn þegar
Sigurður sonur Kristins gekk til
liðs við hópinn.
Við leiðarlok er okkur Fóst-
bræðrum virðing og þakklæti efst í
huga. Virðing til frábærs tónlistar-
manns, einsöngvara og vinar.
Þakklæti fyrir órofa tryggð og
ómetanlegt framlag til kórsins fyrr
og síðar. Fyrir hönd Fóstbræðra
votta ég Didda söngbróður okkar
og fjölskyldunni allri innilega sam-
úð.
Smári S. Sigurðsson formaður.
Smári S. Sigurðsson
formaður Fóstbræðra
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. ÁGÚST 2007 29
Elsku afi, þú ert besti afi sem
ég veit. Þú hefur kennt okkur
mikið. Það var örugglega tekið
vel á móti þér.
Við söknum þín ótrúlega mik-
ið og getur þú nú fylgst mikið
með okkur.
Mikið varstu nú góður, elsku
afi minn.
Hrefna Borg.
HINSTA KVEÐJA