Morgunblaðið - 18.06.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 18. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
P
IPA
R
•
S
ÍA
• 8
0
9
9
9
Viðskiptafulltrúi sendiráðs
Íslands í London í heimsókn
föstudaginn 20. júní nk.
London
www.utflutningsrad.is www.utn.stjr.is
Föstudaginn 20. júní mun viðskiptafulltrúi í sendiráði Íslands í London,
Eyrún Hafsteinsdóttir, hitta fulltrúa fyrirtækja sem þess óska og vilja
leita markaðsráðgjafar á umdæmissvæðum sendiráðsins.
Fundirnir verða haldnir á skrifstofu Útflutningsráðs, Borgartúni 35.
Þeir sem hafa hug á að skrá sig í viðtölin eru hvattir til að gera það sem
fyrst í síma 511 4000 eða í gegnum netfangið:
utflutningsrad@utflutningsrad.is.
Umdæmislönd sendiráðsins eru auk Bretlands:
Holland, Írland, Jórdanía, Katar, Líbanon, Makedónía, Malta og Nígería.
Nánari upplýsingar veita Andri Marteinsson, verkefnisstjóri,
andri@utflutningsrad.is og Hermann Ottósson, forstöðumaður,
hermann@utflutningsrad.is.
Hot Spring River
This Book?
ERLENT
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
MARGIR repúblikanar munu kjósa
svartan demókrata til að efla eigin
sjálfsvitund, þá geta þeir sagt við
sjálfan sig: „Ég er ekki slæmur
maður.“ Ef til vill munu einhverjir
repúblikanar reyna að nota sér
kynþáttafordóma í baráttunni gegn
Obama. En McCain er mikill heið-
ursmaður, hann myndi fremur vilja
tapa en vinna með aðferðum sem
hann myndi skammast sín fyrir og
hann mun stöðva þá ef hann get-
ur,“ segir Tom G. Palmer, aðstoð-
arforstjóri alþjóðastarfs hjá Cato,
helstu hugveitu frjálshyggjumanna
í Bandaríkjunum.
Palmer var hér á ferð í liðinni
viku í boði Rannsóknarmiðstöðvar
um samfélags- og efnahagsmál.
Hann fer hörðum orðum um að-
ferðir Bush og manna hans í stríð-
inu gegn hryðjuverkum, segir að
grafið sé undan réttarríkinu og
mannréttindum. Um hlægilega
sýndarmennsku sé að ræða þegar
verið sé að gera upptæka „prjóna
gamalla kvenna sem ætla upp í
flugvél“. Með þessu séu ráðamenn
aðeins að fá fólk til að halda að þeir
afskiptasemi. Hann var ekki auð-
mjúkur og vildi byggja upp hrunin
ríki, nota bandaríska hermenn um
allan heim. En svona fór þetta nú,“
segir Palmer og dæsir við.
Obama eða McCain
Obama og McCain eru varla spenn-
andi kostir fyrir Palmer og hans
líka. En hann er spurður hvorn
hann myndi kjósa ef honum yrði
skipað að nýta kosningaréttinn að
viðlögðu fangelsi.
„Þetta er ekki auðveld spurning
en ég er farinn að hallast að
Obama, þótt ég telji McCain vera
ærlegan og heilsteyptan mann.
Sumt í stefnu McCains er mjög
gott, ég nefni stefnuna í utanrík-
isviðskiptum og innflytjendamálum.
En utanríkisstefna hans veldur
mér áhyggjum og hún er mjög
mikilvæg. Ég held að það geti vel
farið svo að hann hefji stríð við Ír-
an og það yrðu skelfileg mistök, al-
ger hörmung. Milljónir gætu fallið
og við verðum að hindra að það
gerist.
Obama er ekki eins mikill frið-
arsinni og ég en síður líklegur til
að fara í stríð en McCain. Það
skiptir mig miklu. En þar að auki
held ég að Obama sé skynsamur
maður, hann er ekki neinn hug-
myndafræðingur, ekki sósíalisti.
Hann er skynsamur og hægt að
ræða við hann, Obama hlustar á
rök,“ segir Tom G. Palmer.
séu að gera eitthvað, þetta séu
sýnilegar aðgerðir. Árangurinn sé
hins vegar enginn.
Hvernig myndi Palmer sjálfur
stjórna ef hann væri forseti? „Eins
og George Washington. Ég myndi
leggja áherslu á viðskiptaleg og
menningarleg tengsl, friðsamleg
samskipti við allar þjóðir. En eina
stríðið sem ég hef stutt var Afgan-
istanstríðið. Það var allt öðru vísi
en önnur stríð og rökin fyrir því
augljós. Íraksstríðið var háð á
röngum forsendum og almenningur
blekktur. Hins vegar eru menn nú
fastir í Afganistan, enginn sér fyrir
endann á hernáminu og ég hef ekki
trú á því að erlent herlið geti byggt
upp ríkið á ný.“
– Washington var ekki leiðtogi
risaveldis …
„Ég spyr á móti hvert sé mark-
miðið með því að vera risaveldi.
Auðvitað þurfum við að geta varið
okkur. En það að vera valdamikill
vegna valdanna sjálfra er ekki í
sjálfu sér eitthvað sem við ættum
að þrá. Auk þess er ókosturinn við
risaveldið sá að við erum skotmark
margra, allt of fáir íhuga það.
Mér finnst að Bandaríkin ættu
að vera hógværara ríki, auðmýkra
eins og Bush boðaði þegar hann
bauð sig fram árið 2000. Ég var
mun hrifnari af stefnu hans þá en
stefnu Al Gore sem boðaði mikla
Bandarískur frjálshyggjumaður við Cato-stofnunina segir stjórn George W. Bush hafa grafið
undan mannréttindum og réttarríkinu og líst vel á að Barack Obama verði næsti forseti
Sýndarmennska gegn hryðjuverkum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Í HNOTSKURN
»Cato-hugveitan er alger-lega fjármögnuð af um
17.000 einstaklingum og
nokkrum fyrirtækjum.
»Liðsmenn Cato eru erki-frjálshyggjumenn og berj-
ast ákaft gegn auknum op-
inberum afskiptum. Þeir hafa
andúð á stefnu George W.
Bush forseta, hvort sem það
eru aukin ríkisútgjöld hans
vegna ýmissa verkefna sem
forsetinn hefur ýtt úr vör eða
utanríkistefnan.
»Sjálfur hefur Palmer eink-um unnið að því að efla
umræðu um mannréttindi víða
um heim, meðal annars í Rúss-
landi og Mið-Austurlöndum.
Hógværð Tom Palmer: „Mér finnst að Bandaríkin ættu að vera hógværara
ríki, auðmýkra eins og Bush boðaði þegar hann bauð sig fram árið 2000.“
ÞETTA HELST ...
● TVEIR fyrrverandi sjóðsstjórar hjá
bandaríska fjárfestingarbankanum
Bear Stearns eiga yfir höfði sér að
verða sóttir til saka fyrir fjársvik.
Mennirnir tveir, Ralph Ciotti og
Matthew Tannin, stýrðu tveimur um-
fangsmiklum skuldabréfasjóðum og
segir í frétt Wall Street Journal að
hrun þessara sjóða hafi, ásamt öðr-
um þáttum, hrundið af stað atburða-
rás sem endaði í þeim hremmingum
á alþjóðlegum fjármálamörkuðum
sem enn sér ekki fyrir endann á.
Segir í fréttinni að saksóknarar
séu nú að leggja síðustu hönd á und-
irbúning máls á hendur þeim Ciotti
og Tannin, en þeim er gefið að sök
að hafa sagt fjárfestum að staða
sjóðanna væri góð, meðan þeir lýstu
við samstarfsmenn sína áhyggjum af
því hvort sjóðirnir gætu staðið af sér
samdrátt á fasteignalánamarkaði.
Sjóðsstjórar Bear Ste-
arns fyrir dóm?
● Stærsti fjárfestingarbanki heims,
Goldman Sachs, tilkynnti í gær að
hagnaður á öðrum ársfjórðungi yrði
rúmir tveir milljarðar dollara. Er þetta
betri afkoma en greinendur höfðu
gert ráð fyrir þrátt fyrir samdrátt um
tíu prósent milli ára. Tekjur drógust
saman um sjö prósent. Hagnaðurinn
kemur til þrátt fyrir tap upp á 775
milljónir dollara vegna fjármálagjörn-
inga tengdra lánsfjárkrísunni.
Til samanburðar var tap Lehman
Brothers 2,8 milljarðar dollara
vegna þessa en Morgan Stanley
kynnir afkomu sína í dag.
Þrátt fyrir þessar jákvæðu fréttir
lækkuðu bandarískar hlutabréfa-
vísitölur þegar leið á gærdaginn. Evr-
ópskar vísitölur, eins og FTSE, DAX
og franska CAC-vísitalan, hækkuðu
hins vegar um og yfir eitt prósent.
Goldman Sachs kom
greinendum á óvart
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
ALÞJÓÐLEGA námafélagið Rio
Tinto, sem yfirtók álfyrirtækið í
Straumsvík í lok síðasta árs, er í við-
ræðum við stjórnvöld í Líbýu um
þann möguleika að félagið verði
stærsti erlendi fjárfestirinn í land-
inu, sem Muammar al-Gaddafi hefur
stjórnað í nærri fjóra áratugi, eða frá
árinu 1969.
Rio Tinto er að meta kosti þess að
reisa álver sem gæti framleitt um
360 þúsund tonn á ári í Líbýu, að því
er fram kemur í frétt á fréttavef
TimesOnline. Er það fjárfesting upp
á um 1,3 milljarða punda, jafnvirði
um 200 milljarða íslenskra króna.
Haft er eftir Tom Albanese, for-
stjóra Rio Tinto, í fréttinni að félagið
sjái nýtingu á gasi til framleiðslu á áli
sem einn möguleika fyrir Líbýu til að
auka fjölbreytni í efnahagslífinu.
Breyting eftir 2004
Í Líbýu eru miklar gasauðlindir í
jörðu sem hægt væri að nýta til raf-
orkuframleiðslu. Evrópuríki og
Bandaríkin afléttu viðskiptabanni
gegn Líbýu árið 2004, eftir að stjórn-
völd þar í landi samþykktu að greiða
skaðabætur vegna hryðjuverka á ní-
unda áratug síðustu aldar, m.a.
sprengingar í PanAm-flugvél sem
fórst yfir Lockerbie á Skotlandi í
desember 1988.
Breska olíufélagið BP ætlar að
leita að olíu- og gaslindum fyrir utan
strönd Líbýu og verja til þess um 900
milljónum Bandaríkjadollurum, eða
liðlega 70 milljörðum íslenskra
króna. Þá ætlar hollenska olíufélagið
Royal Dutch Shell að verja um helm-
ingi þeirrar fjárhæðar í endurnýjun
á gashreinsunarstöð sinni í landinu.
Fleiri álver í
Mið-Austurlöndum
Auk viðræðna Rio Tinto við líbýsk
stjórnvöld er fyrirtækið einnig í við-
ræðum við nokkur ríki í Mið-Aust-
urlöndum um þá möguleika sem eru í
nýtingu á hinum miklu gaslindum
sem þar eru í jörðu til orkufram-
leiðslu fyrir hugsanleg álver. Ný ál-
bræðsla fyrirtækisins í Óman hóf
einmitt framleiðslu nú í vikunni. Seg-
ir í frétt TimesOnline að sú verk-
smiðja sé fyrirmyndin að öðrum
hugsanlegum verksmiðjum á svæð-
inu.
Rio Tinto vill
fjárfesta í Líbýu
Rio Tinto tók Alcan, sem meðal annars rekur álverið í Straumsvík, yfir á
síðasta ári. Nú vilja stjórnendurnir stórauka erlenda fjárfestingu í Libýu.
Reuters