Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1966, Blaðsíða 2

fullt og allt. AÖ mínu áliti er hér
um geigvænlega öfugþróun aö
ræða.
Undanfarna áratugi hefir tog-
araútger&in fært þjóðarbúinu ó-
taldar þúsundir milljóna króna
inn í athafna- og vióskiptalífió
og veriS bein undirstaSa allra
þátfa — framfara og menningar
í þjóSlífinu.
Sé litiS til og athuguS þróun
nágrannaþjóSa okkar í togveiS-
um, blasir hvarvetna viS okkur
sú staSreynd aS þær eru á hraSri
leiS meS aS endurnýja togara-
flota sinn meS skuttogurum af
ýmsum gerSum og stærSum, eftir
því sem hagkvæmast er. Hér í
Víkingnum hefir frá upphafi ver-
iS vakin athygli almennings á
þeirri þróun meS ótal greinum og
myndum. Skuttogararnir eru fyr-
ir löngu komnir yfir fiilrauna-
stigiS og hafa sannaS yfirburSi
sína, og mun nú t.d. í Þýzkalandi
um noklcurt skeiS ekki hafa veriS
byggSur togari meS gömlu gerS-
inni.
Einn hugkvæmur útgerSarmaS-
ur, GuSmundur Jörundsson, réS-
st í þaS lofsverSa framtak fyrir
nokkrum árum aS búa togara
sinn, Narfa, hraSfrystitækjum,
sem skapaSi skilyrSi fyrir heil-
frystingu fisks. Þessi tilraun
gafst þegar vel og allt virSist
benda til þess aS í náinni framtíS
komi í Ijós aS þessi tæknibúnaS-
ur togarans muni valda byltingu
í togaraútgerS. Fyrir skömmu
náSist samningur viS Sovétríkin
um sölu á verulegu magni af heil-
frystum fiski; þorski og karfa af
öllum stærSum og fleiri fiskteg-
undum. Er ráSgert aS togarinn
umhlaSi afla sinn í íslenzk
flutningaskip, sem flytja hann á
álcvörSunarstaS.
Narfi er í sínum brautrySj-
endatúr og verSur nú í fyrsta
sinn í olckar fiskveiSisögu landað
heilfrystum bolfiski í 25 kg.
blokkum úr íslenzku fislciskipi
hér viS land.
HiS eftirtektarverSasta viS
þessi nýmæli er, aS kauptilboS
Rússa í hraSfrysta bolfiskinn er
mjög hátt; slagar upp í þrefalt
verS, þaS sem ákveðiS hefir verið
á sumum fisktegundum til sjó-
manna hér, og enda þótt frá því
verði sé dreginn umhleðslu- og
flutningskostnaður til hins er-
lenda kaupanda, mun neftóverSiS
fyrir fiskinn hraðfrystan alltaf
verða um helmingi hærra og þar
meS ekki aSeins skapa skilyrSi
fyrir hagkvæman rekstur togar-
ans, heldur einnig bætta afkomu
áhafnarinnar.
Bretar skipta nú óðum yfir í
byggingu togara meS hraðfrysti-
tæki, og þeir setja hraðfrystitæki
í þá stærstu. / vinnslustöSvum í
landi er svo fiskurinn þíddur
flakaSur eða fullunninn á annan
hátft.
Brezkir vísindamenn hafa
sannprófaS, aS hraSfrystan fisk
er hægt aS þíSa upp og frysta
aftur sex sinnum, án þess aS
hann tapi næringargildi sínu. —
Ekki er sá guli vandmeSfarinn,
ef hann er tekinn réftum tökum!
Eg átti tal viS Loft Júlíusson,
skipstjóra á Narfa, um framtíS-
arhorfur togaraúfgerSar hér á
landi. Loftur hefir, sem kunnugt
er veriS fisldskipstjóri á brezk-
um skuttogurum (Fairtry’s) und-
anfarin ár og er því þaulkunn-
ugur hinni nýju fiskveiðitækni.
Hjá honum gætti ánægjulegr-
ar bjartsýni um framtíðarhorfur
íslenzkrar togaraútgerSar, — ef
viS sýndum framtak í því aS afla
okkur nýrra togara, sem svöruSu
nýtízlcu tæknikröfum. Möguleik-
arnir, sem viS þaS sköpuðust,
væru miklir og margvíslegir.
Allt, svæSiS aS heita má, frá
Hornströndum til Húsavíkur hef-
ir undanfarin misseri búiS viS
atvinnuleysi og lélega afkomu
vegna aflabrests á grunnmiSum,
að því marki, aö viSbúið er, aS
fólkiö hrökklist í burtu og heil
sjávarþorp leggist í auSn.
Erfitt mun verSa aS ráða bót
á því ástandi ef sjávarföng
bregSast til langframa. Hrað-
frystihúsin noröanlands slcortir
fyrst og fremsf fisk til vinnslu.
Nolckrir skuttogarar meS hrað-
frystitækjum gætu ef til vill leyst
þann mikla vanda og skapaS fólk-
inu öruggan atvinnugrundvöll.
Þeir geta, ef þörf krefur, sótt
la.ngt til fanga og þeim eru ekki
sett ströng tímafakmörk. Upp úr
hraSfrystitogara kemur aflinn
jafn og glænýr til vinnslu eftir
2—3 vikur sem einn dag.
Nýlega var einn af yngri tog-
urum okkar seldur úr landi. Hér
var aö mínum dómi umsjálfsagða
ráSstöfun að ræSa, þegar athug-
að er, að eigendurnir hafa í
hyggju, aS festa kaup á nýjum
skuttogara. Vonandi veröur slík
framtakssemi upphaf að annarri
nýsköpun í íslenzkri togaraút-
gcrS.
Um þessar mundir á Félag ís-
lenzkra botnvörpuskipaeigenda
hálfrar aldar afmæli. Víkingur-
inn og þau samtök sjómanna, er
að honum standa, eiga þá afmæl-
isóslc bezta F.I.B. til handa, að
viS þessi merku timamói vakni
áhnfamenn þjóSarinnar í út-
geröarmálum til umhugsunar um
aS hefjast þegar handa um end-
urnýjun togaranna.
ÞjóSin öll verður að sameinast
til stórra átaka um þá endurnýj-
un. Einstalclingum í útgerS er að
sjálfsögðu fjárhagslega um megn
að lyfta slíku Grettistaki, þar
þurfa margir aS leggjast á eitt.
Athugandi væri hvort ekki er
grundvöllur fyrir almennings-
hlutafjársöfnun. ÞjóSin hefir áð-
ur sýnt, aö þegar mikiS er í húfi,
getur hún sameinasf til stórra
átaka. í því tilfelli er nú nóg fjár-
magn fyrir hendi. MeS því væri
hún aS gjalda sjálfri sér þá skuld,
sem hún þegar stendur í viS þann
atvinnuveg, sem á sínum tíma
reyndist drýgsfur viS að rétta
hana úr kútnum.
2
VÍKINGUR