Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Síða 15

RITSUÓRNARGREIN
Ein þessara litlu tilviljana, sem uppáfalla
menn og bæta örlitlum lit ígráma hversdagsleik-
ans, varö á vegi mínum 10. júlí s.l.. Þann dag
opnaöi ég fyrst bækur til þess aö leita mér efnis í
þetta blaö, sem þú, lesandi góöur, heldur nú á og
hefur aö geyma nokkrar stiklur í sögu FFSÍ. Þar
sem ég sat umkringdur handskrifuöum og prent-
uöum bókum og blööum af ýmsu tagi og leitaði
upphafsins, rakst ég á heimildir um aö hug-
myndin um stofnun sambands yfirmanna á skip-
um kom fyrst opinberlega fram sömu dagsetn-
ingu 64 árum áöur, 10. júlí 1922. Siöan eru nú
hartnær 65 ár liöin og mikil saga veriö skráö á
fundargeröabækur. Ég komst fljótlega aö því aö
saga FFSÍ er sro yfirgripsmikil aö henni veröa
ekki gerö skil í heild sinni i afmælisblaöi sem
þessu, til þess þarf miklu lengri tíma en ég haföi
yfir aö ráöa meö öörum störfum viö blaöiö og
hún er efni i stóra bók. Þess vegna var ákveðiö
að stikla á nokkrum atriöum ísögunni, í frásögn-
um og meö viötölum viö menn sem staöiö hafa í
eldlínunni og sett sín spor í söguna. Ég biö les-
endur aö hafa vel hugfast aö hér eru aöeins
sögö brot úr sögu FFSÍ og tilgangurinn er sá
einn aö veita lesendum svolitla innsýn í starfs-
hætti sambandsins ífimmtíu ára sögu þess. Les-
andinn þarf líka aö vera þess minnugur viö lestur
þessa blaös aö fæstar frásagnanna í blaöinu
gefa heila mynd af atburöunum, heldur er aöeins
reynt aö rekja þátt FFSÍ ímótun þeirra, ýmist eft-
ir fundargeröum eöa í frásögnum manna sem aö
þeim unnu, eins og fyrr var nefnt.
Saga Farmanna- og fiskimannasambands ís-
lands er saga mikilla starfa aö stórum málum á
mesta framfaraskeiöi heimssögunnar. Og fjarri
er sanni aö störf FFSÍ hafi oröiö félögum þess
einum til góöa, heldur hafa verkefni sem sam-
bandiö beitti sér fyrir markaö djúp spor í sögu
þjóöarinnarog jafnvel haftáhrifá framvindu ver-
aldarsögunnar. Þar má nefna þróun landhelgi til
dæmis. Árangur af starfi FFSÍ er því óumdeilan-
lega geysilega mikill, enda segir Guömundur
Pétursson fyrrum forseti FFSl í viötali hér í blaö-
inu aö alltafhafi veriö hlustaö eftir rödd FFSÍ.
Suo ótrúlegt og mótsagnakennt sem þaö kann
i fljótu bragöi aö virðast um svo sterkan áhrifa-
vald á sögu þjóöarinnar, hefur FFSÍ alla sína tíö
átt við dragbít aö stríöa, sem hefur kostaö mikla
starfsorku aö fást viö. Ég vitna aftur í viötaliö viö
Guömund Pétursson: „...einn mesti sigur sam-
bandsins þessi árhafi veriö aö halda þessum fé-
lögum saman“. Hann lætur einnig í Ijósi þá
skoöun aö samstaöa aöildarfélaganna hafi
aldrei veriö nógu einlæg og traust. Ég þarf ekki
að draga ályktun af oröum Guömundar einum
saman, sem þó eru út af fyrir sig nægilega traust
heimild, heldur endurspegla fundargeröir þinga
sambandsins frá upphafi þann dragbít sem viö
er að eiga og sama segja mér þau nánu kynni
sem ég hef haft af störfum FFSÍ nú um þriggja
ára skeiö. Þessi dragbítur, sem alla tíö hefur
ógnaö FFSÍ —og ef til vill meira nú en nokkru
sinni fyrr — er togstreita tveggja stétta innan
sambandsins: siglingafræöinga (skipstjóra og
stýrimanna) og vélstjóra. Þessi togsteita er inn-
ðnmein FFSÍ, sem nagar og særir og lamar þrek.
Þessari togstreitu veröur aö eyöa, ef tryggja á
tilveru FFSÍ, og FFSÍ hefur sannaö nauösyn á til-
voru sinni.
Skemmtilegt væri nú aö geta gefiö FFSÍ
•■PstenV'-lausn á þessu máli í afmælisgjöf. Svo
vel stæður er ég ekki, enda hafa margir góöir
menn leitað lausnarinnar í áranna rás, allt frá
fyrsta þingi FFSÍ áriö 1937. Menn hafa reynt aö
setja reglurog breyta reglum, einkum um stjórn-
arkjör, í leit aö jafnvægi milli stéttanna, en allar
slíkar tilraunir hafa leitt sffellt betur í Ijós aö slíkt
jafnvægi er ekki til, þar sem önnur stéttin er fjöl-
mennari en hin. Jafnvægi sem byggist á at-
kvæöamagni einu saman er ekkert jafnvægi.
Eina jafnvægiö sem mögulegt er aö finna í þess-
ari stööu er fólgiö í því aö hætta aö leita jafn-
vægis. Hér þarf hugarfarsbreytingu í þá átt aö
inna FFSÍ starfi aöeins ein stétt manna, yfirmenn
á skipum, sem stendur einhuga aö framgangi
mála, sjálfri sér og þjóöinni til heilla. Þar veljast
menn til starfa fyrir samtökin eftir ágæti sínu til
aö vinna málum framgang, en ekki eftir kvóta á
félög eöa starfsgreinar.
Mér er fullkomlega Ijóst aö slík hugarfars-
breyting kostar mikil átök fyrir menn sem hafa
allt sitt líf litiö á stéttaríginn sem náttúrulögmál,
en bau fleygu orö, aö „vilja er allt sem barf',
eiga hér vel viö. Raunar er eina framtíöarvon
FFSÍ sem sterks afls í bjóöfélaginu fólgin i'bvíaö
menn beiti vilja sínum og orku til aö eyða drag-
bítnum, í staö bess aö næra hann eins og stund-
um héfur viljaö brenna viö.
Sigurjón
Valdimarsson
ritstjóri
Stór
saga
Sá
vondi
vágest-
ur
VÍKINGUR 15