Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Qupperneq 138

Stundum
Framkvæmdastjóri
þarf i mörgu aö snúast.
Þessi mynd af Ingólfi
var tekin fyrir nokkrum
árum, þegar hann tók
þátt i hringborösum-
ræðu um sjávarútvegs-
mál.
Og ekki bara þaö,
heldur var togara-
flotirm alveg
kominn í rúst.
138 VÍKINGUR
tvö, sem störfuðu þarna,
bæöi viö blaðið og samband-
ið.“
Tilgangurinn
meö stofnun FFSÍ
„Segja má aö Farmanna-
og fiskimannasamband Is-
lands hafi verið stofnaö til að
halda uppi kynningu á eðli
sjómennskunnarog i þeim til-
gangi var Sjómannablaðið
Víkingur einnig stofnað. Það
átti aö flytja fræðsluþætti
miklu frekar en að vera bar-
áttutæki i kjarabaráttu yfir-
mannanna. Árið 1957 gerðist
það að farmenn lentu i löngu
verkfalli. Guðmundur Jens-
son sem þá var fram-
kvæmdastjóri FFSI leiddi það
verkfall. Uppúr því fór sam-
bandið að taka þátt i kjara-
málum meira en verið haföi.
Samt var það nú svo allt fram
til 1967 að félögin innan
sambandsins voru mest
hvert fyrir sig, þó að þau væru
saman í samningum. Segja
má aö Aldan hafi alltaf leitt
samninga fyrir skipstjóra og
stýrimenn en Vélstjórafélag
íslands leiddi aftur samninga
fyrir sína menn. Eftir 1967 fór
sambandið að veröa miklu
virkara í ýmsum málum varö-
andi velferð sjómanna. Árið
1968 urðu sjómenn fyrir
hörðum skelli þegar á þá voru
sett lög. Um leið var stofnað-
ur sérstakur sjóöur, Stofn-
fjársjóður fiskiskipa, og 10%
af fiskverði tekið og sett i
þennan sjóð. Það fé var svo
afhent útgerðarmönnum til
afborgana af skipum sem
þeir höföu keypt. Og það
geröist meira því að um leið
var gerð einhver mesta geng-
isfelling sem gerö hefur verið
hér á landi, þegar gengið var
fellt meira en 50% á einu
bretti.
Þegar Verðlagsráð sjávar-
útvegsins var stofnað 1962
fékk FFSI þar fulltrúa en fram
til þess tima má segja að það
hafi verið kaupendur einir
sem ákváðu fiskverð hverju
sinni. Þarna fékk Farmanna-
og fiskimannasambandið
eiginlega i fyrsta sinn tæki-
færi til að hafa áhrif á kaup
sinna manna i gegnum fisk-
verð. í byrjun var oddamaður
Verðlagsráðs hæstaréttar-
dómari en svo þegar Þjóð-
hagsstofnun var sett á lagg-
irnar var það forstjóri hennar
sem var skipaður oddamað-
ur. Fyrir FFSI sat Guðmundur
Oddsson i Verölagsráöi frá
byrjun og til ársins 1968. Þá
tók Ingólfur Ingólfsson við en
ég varð varamaður hans.
Þegar svo nafni minn veiktist
og varö að láta af störfum tók
ég viö í ráöinu."
Mörg stórmál í gangi
— Hvenær er það sem
FFSÍ fer að beita sér í kjara-
baráttu svipaö og önnur
stéttarsambönd?
„Þaö var áriö 1968 sem viö
i fyrsta sinn gerðum sameig-
inlegt átak með öll félög sam-
bandsins. Það gekk vel að fá
þau til að vinna saman í
þessum samningum, sem við
þó fengum skell í. Ljós punkt-
ur var þo að við fengum útúr
samningunum vísi að lífeyris-
sjóði bátasjómanna. Lífeyris-
sjóður fyrir togarasjómenn
hafði verið stofnaður 1958. Á
þessum árum frá 1968 og
fram yfir 1970 voru mörg
stórmál i gangi hjá Far-
manna- og fiskimannasam-
bandinu. Árið 1968 var hinum
klassísku síldveiöum að Ijúka
og ekkert smá skarð sem þar
myndaðist. Og ekki bara það,
heldur var togaraflotinn alveg
kominn i rúst. Aðeins örfáir
togarar eftir, kannski 5 eða 6
af nýsköpunartogurunum og
3 eða 4 sem keyptir voru
1958. Sú krafa kom upp inn-
an Farmanna- og fiski-
mannasambandsins að það
beitti sér fyrir endurnýjun
togaraflotans. Menn voru vilj-
ugir til þess verks. Formaður
Skipstjóra- og stýrimannafé-
lagsins Öldunnar var Loftur
heitinn Júlíusson, sem var
þaulreyndur togaramaöur og
hafði meðal annars veriö á
stórum verksmiðjutogurum
með Bretum. Hann þekkti vel
til reksturs þessara verk-
smiðjuskipa. Hann beitti sér
ásamt fleirum fyrir því að
FFSI gekkst fyrir stofnun
hlutafélags sem nefndist
Úthaf hf. og var tilgangurinn
aö kaupa stóran verksmiðju-
togara til landsins. Saga
þessa hlutafélags er rakin á
öðrum staö í þessu afmælis-
blaði þannig að við skulum