Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1995, Page 38

Hálf öld frá lokmn lieimsstyrjaldarinnar:
dynja á honum. í þeirri atlögu særðust
fimm skipverjar mikið. Loftskeyta-
mönnum Arinbjörns hersis tókst að ná
sambandi við breska strandstöð sem
beindi björgunarskipi að togaranum.
Þýska vélin réðst einnig til atlögu við
breska skipið en hafði ekki erindi sem
erfiði og hvarf að svo búnu á braut.
Arinbjörn hersir laskaðist nokkuð í
árásinni og yfirgaf áhöfnin togarann og
var flutt til lands. Arinbjörn hersir var
síðar dreginn til hafnar í Londonderry á
Norður-írlandi þar sem gert var að
skemmdum og sigldi áhöfnin skipinu að
því loknu heim á leið. Enginn lét lífið í
þessari árás.
$ j omanna
Talið er 225 Islendingar hafi látið lífið af völdum styrjaldarátaka á
árum síðari heimsstyrjaldarinnar. Stríðsguðirnir tóku þennan toll að
langmestu leyti úr röðum íslenskra sjómanna. Islenskar skipshafnir
voru í stöðugri hœttu á siglingum um hafsvœðin umhverfis landið. Hér
á efiir verður getið um helstu árásir og skipskaða afvöldum styrjald-
arinnarþar sem íslensk skip áttu í hlut, en taka ber fram að hér er ekki
um tœmandi upptalningu að rreða. Enda þótt talan 225 sé örsmá í
samanburði viðþá tugi milljóna er létu lífið í síðari heimsstyrjöldinni
var stríðsfórn Islendinga ekki minni hlutfallslega en margra þjóða
annarra. Sem dœmi má nefna að Islendingar urðu jýrir hlutfallslega
jafhmiklu manntjóni og bandaríska þjóðin íþessum mikla hildarleik.
Fyrsta árásin
Um klukkan 5 að morgni 2. mars
1940 réðst þýsk herflugvél að togaranum
Skutli frá Isafirði þar sem hann var á
siglingu á heimleið eftir söluferð til
Bretlands. Þetta var íyrsta árásin sem
íslenskt skip varð fyrir í styrjöldinni.
Þegar árásin var gerð var Skutull á sigl-
ingu við strendur Bretlandseyja innan
hafnbannssvæðis Þjóðverja. Þýska flug-
vélin varpaði fyrst sprengjum að togar-
anum en þær hæfðu elcki skotmarkið.
Hófst þá vélbyssuskothríð á skipið án
þess að valda nokkru manntjóni og
efnalegt tjón var lítið. Nokkru eftir að
árásin hófst komu breskar flugvélar á
vettvang og hröktu árásarvélina á brott.
Armbjörn
hersir
Þann 22. desember 1942 var togarinn
Arinbjörn hersir á siglingu á írlandshafi
þegar þýsk sprengjuflugvél af gerðinni
Heinkel 111 kom að skipinu og hóf
umsvifalaust árás. Alls kastaði flugmaður
vélarinnar fjórtán sprengjum að togar-
anum. Eftir að fyrstu sprengjunum hafði
verið varpað hóf áhöfn skipsins að koma
út björgunarbát, en á meðan verið var að
slaka bátnum út reyndi árásarvélin að
hæfa skipverja. Björgunarbáturinn
komst á flot og þegar átta menn voru
komnir í bátinn sneri flugmaðurinn sér
að óvörðum bátnum og lét kúlnahríðina
Kistur þeirra er féllu á þilfari Fróða.
38
VÍKINGUR