Náttúrufræðingurinn - 1998, Síða 72

3. mynd. Barrar htfðir um borð í skip. - Rolling ingot loaded onboard a ship in Straumsvík.
Ljósm./photo: Sigurður S. Jónsson (SSJ-ljósmyndir).
blandofni yfir í biðofn. Biðofn tekur einnig
35 tonn og er notaður til að hreinsa álið
frekar. Það er gert í tveim áföngum: gas-
hreinsun og biðtíma.
I gashreinsun er blöndu af argoni og klór
blásið í gegnum álið í 60 mín. Til þess er
notaður dreifihaus sem snýst 300 snúninga
á mínútu niðri við botn of'nsins. Vegna
snúningsins myndast örlitlar gasbólur, sem
dreifast um allan ofninn áður en þær fljóta
upp á yfirborð hans. Hreinsunin verður
bæði vegna þess að gasbólurnar rífa með
sér smáagnir sem verða á vegi þeirra og
flytja þær upp á yfirborðið og við það að
klórið gengur í efnasambönd við natríum og
vetni, sem hafa óæskileg áhrif á barrana.
Afgasið sem kemur frá þessari hreinsun er
aðallega argon. Klórið helur að mestu um-
breyst í A1C13, sem er sogað burt með argon-
loftinu og tlutt í hreinsistöð þar sem það er
leitt í gegnum mjög mikið vatn (12 1/sek). í
vatnið er bætt vítissódalausn. Við þessa
hreinsun myndast álhydroxíð og salt skv.
eftirfarandi jöfnum:
A1C13 + 3H,0 = Al(OH), + 3HC1
HCl + NaOH = NaCl + H,0
Vítissódinn þjónar þeim tilgangi að halda
sýrustigi frárennslisins innan æskilegra
marka, þ.e. á bilinu pH 3-11.
■ BIÐTÍMI
Eflir gashreinsun eru gjall og óhreinindi fleytt
ol'an af álinu og biðtími hefst. Þá er reynt að
hreyfa ekki við álinu í 60 mín., til þess að
þungar agnir setjist til á botni ofnsins. í lok
biðtíma er bætt út í ofninn komsmækkunarefni
sem er gert úr ál-títan-bór blöndu. Þetta hefur
þau áhrif, þegar álið storknar, að kornagerð
verður mjög fín og einsleit.
■ STEYPA
Nú er ofninn tilbúinn til að steypa. Honum er
lyft og álið rennur í steypumótin. A leiðinni
230