Náttúrufræðingurinn - 1955, Blaðsíða 25

FUGLALlF A SELTJARNARNESI
19
43. Stóri hvítmáfur (Larus hyperboreus). Sést svo til allan
ársins hring, en aðeins einstöku fuglar í júní—ágúst. Hann sést oft-
ast út af Suðurnesi, stundum margir saman (150—200).
44. Litli hvítmáfur (Larus glaucoides). Allalgengur frá okt.
—febr., en i marz hefur hans ekki orðið vart. Kemur síðan aftur í
apríl og sést stundum fram í maí. Hafa flestir sézt 100 saman. Halda
sig mest við norðurströnd nessins.
45. Hettumáfur (Larus ridibundus). Algengur allan ársins
hring, en er þó miklu algengari að vetrinum, því að þá safnast þeir
saman víðs vegar að. Aðallega halda þeir sig við öskuhaugana og á
öðrum stöðum, þar sem æti er að fá, og skipta þá oft mörgum þús-
undum. Sjást einnig annars staðar með ströndinni allt í kringum
nesið nema í Suðurnesi, þar sem þeir eru sjaldgæfir. Oft, þegar norð-
arstormur er, hverfur hann frá öskuhaugunum og leitar skjóls Skerja-
fjarðarmegin ásamt öðrum máfum (stormmáfum, ritum). Fyrri hluta
apríl fara þeir að sjást reglulega í Suðurnesi, og síðari hluta þess mán-
aðar fækkar þeim niður í fáein hundruð við öskuhaugana. Hettumáf-
urinn verpur í Suðurnesi, aðallega í Búðatjarnarhólma, og þar varp
fyrsta parið, sem okkur er kunnugt um. Var það árið 1949. Síðan
hefur hann orpið árlega og fer fjölgandi. Árið 1952 urpu t. d. um 15
pör í Búðatjarnarhólma og 2—3 pör annars staðar í Suðurnesi. En
eggin voru tekin svo að segja jafnóðum og þeim var orpið, og komu
aðeins tvö pör upp ungum sínum. Álika var það árið 1953, en held-
ur fleiri urpu þar 1954. Hettumáfamir fara að verpa um 10. maí,
og er aðalvarptíminn 10.—20. maí, þótt eftirvarp fari auðvitað síðar
fram. Eggin eru langoftast 3, en stundum líklega 2. Hettumáfur verp-
ur eins og fyrr getur aðallega í Búðatjarnarhólma. En auk þess verpa
þeir einnig í urð við sjó og í mýrlendi í Dal (1 hreiður). Tvisvar
hafa fundizt hreiður uppi á litlum árabát, sem liggur á hvolfi i
Búðatjörn, og einu sinni hreiður á stórum steini í Búðatjörn. Hreiður-
gerðin er frekar lítilfjörleg, en þó meiri en hjá vaðfuglum. Er hreiðr-
ið misstórt eftir stað. f hólmanum eru þau mjög lítilfjörleg, en í urð-
um og í bleytu em þau allstór sinuhrúga. Unga höfum við lítið getað
athugað, enda lítið um þá. Hettumáfurinn mun varla valda tjóni á
ungum og eggjum annarra fugla. Þó hefur einu sinni fundizt dauður
stelksungi í hettumáfshreiðri. Hins vegar er almennt álitið, að hann
valdi tjóni, og er hann liklega rændur þess vegna.
46. Rita (Rissa tridactyla). Stöku fuglar sjást allan ársins hring,
en algeng er hún ekki nema í apríl og maí, en þá fjölgar henni