Andvari - 01.03.1969, Page 94

92
KARL KRISTJÁNSSON
ANDVARl
manns“ — þ. e. viturs manns — „lijarta verður sjaldan glatt, ef sá er alsnotur,
er á“. — Hingað til hefir mikilli glöggskyggni á mannlífið — því miður — meira
liætt til að valda hryggð en gleði, þó að gleðin sé ólikt þægilegri fyrir menn
en hryggðin og heilsusamlegri.
Indriði Einarsson segir í minningabók sinni:
„Mér er minnisstætt síðasta kvöld Kristjáns Jónssonar í Latínuskólanum.
Mánaðarfrí hafði verið um daginn, og sumir piltanna komu drukknir eftir kl. 8.
Hann var einn af þeim og kom svo seint, að umsjónarmaðurinn sá hann og
sagði, að hann mundi fá nótu. Ég sat hjá honum uppi við efsta borðið í bekkn-
um allt kvöldið. Ég hefði viljað hugga hann, en þess var ekki kostur. Hann orti
þar um kvöldið" — segir Indriði — kvæði „yfirkomið af heimsþjáningu".
Og enn segir Indriði:
„Morguninn eftir, þegar við gengum frá morgunbænum kl. 8, hneig hann
niður í dyrum salarins. Hann sagði, að sér hefði sýnzt maður stinga sig í hjartað.
hlann var horinn í rúm sitt, en síðar um daginn sagði hann sig úr skólanum“.
Kristjáni hafði boðizt kennarastarf hjá Gústaf ívarsen, kaupmanni á Vopna-
firði. Hann fór til Vopnafjarðar þetta vor. Var um sumarið þar urn slóðir, en
stundaði kennsluna næsta vetur, unz hann andaðist snögglega aðfaranótt 9. apríl.
Hann dó einmana í fátæklegu svefnlofti sínu. Enginn var nærstaddur til að
þerra sveita af enni hans. Bein hans hvíla í Hofskirkjugarði. Gröfinni hafði
hann helgað eitt af sínum tregadjúpu, áhrifaríkustu kvæðum. Það orti hann
árið áður en hann dó. Þetta er síðasta erindið:
Þú griðastaður mæðumanns,
ó, myrka, þögla gröf,
þú ert ið eina hæli hans
og himins náðargjöf.
Gjafir himins geta verið margvíslegar. Kristjáni virðist hafa verið þessi gjöf
bezt að skapi og náðarsamlegust, eins og kornið var, — þó að ungur væri hann að
árum. Og merk hlýtur þessi gröf um aldir að verða í augum íslendinga.
Almannarómur hermdi, að miklu um lífstrega Kristjáns Jónssonar hafi það
valdið, að unnusta á Hólsfjöllum hafi ekki enzt til að bíða eftir því, að hann
lyki skólagöngunni. Ég læt þetta liggja milli hluta. Lífstreginn var honum eðlis-
gróinn. Skáldgáfan bæði nærðist af þeim trega og efldi hann. Hann orti um
bálför unnustubréfs og fleira þess efnis. En hvað sannar það? Hann orti líka þetta: