Andvari - 01.01.1937, Blaðsíða 75

Andvari
Mídas konungur vorra tíma
71
ins, sem tryggir lán til erlendra ríkja. Tryggingin er ekki
á marga fiska, en getur ekki orðið öruggari, fyrr en sett
hefir werið á stofn alþjóðastjórn.
Menn gera sér venjulega ekki ljóst, hve mjög fjár-
hagsleg víðskipti eru háð hervaldinu. Til auðsöfnunar
þarf að beita klókindum í viðskiptum, en þau eru alls
ónóg, nema þau styðjist við herkaensku eða hervald á
sjó eða landi. Hollendingar tóku New-Vork herskildi af
Indíánum, Englendingar tóku hana á sama hátt af Hol-
lendingum og Bandaríkjamenn aftur af Englendingum.
Þegar olíulindir fundust í Bandaríkjunum, voru þær í
eigu Bandaríkjaþegna. En þegar olíulindir finnast í miður
niegandi ríkjum, komast þær óðar en varir, með illu
eða góðu, í eigu borgara einhvers stórveldisins. Það er
ekki á hvers manns vitorði, hvernig þessu er komið í
hring, en það er ófriðarhættan, sem ýtir á, þó að leynt
hunni að fara, og rekur hnútinn á samningana.
Það, sem á sér stað um olíulindir, á sér einnig stað
um gjaldeyri og skuldir. Þegar ríkisstjórn sér sér hag í
að fella gjaldeyri sinn í verði eða komast hjá að greiða
skuldir sínar, þá gerir hún það. Sumar þjóðir gem sér
a& vísu mjög títt um, hver siðferðileg skylda það sé að
standa í skilum, en það eru þjóðir, sem veita lán. Að
svo miklu leyti sem hlustað er á kenningar þeirra af
hjóðum, sem taka lán, er það af ótta við veldi hinna,
en ekki af því, að siðferðisprédikanirnar sé svo sann-
fmrandi. Það er þess vegna aðeins ein leið til að tryggja
staðgengi á gjaldeyri þjóðanna, og það er, að sett verði
a stofn, í reynd ef ekki sýnd, ein alþjóðastjórn, er hafi
Yfir að ráða hinum eina her, er málum geti skipt. Slík
stjórn myndi láta sér annt um staðgengi og myndi skipa
fyrir um gjaldeyri, er hefði sífellt hið sama verðgildi miðað
vib meðalnauðsynjar. En það er hið eina raunverulega