Andvari - 01.01.1928, Blaðsíða 77

Andvari
Söfnunarsjóðurinn
75
væri að taka féð út, þá er engin vissa fyrir því, að það
geti ekki misfarizt; þótt ekki væri annað en að sá, sem
tekið hefir það út, falli frá, meðan féð er í vörzlum
hans, þá er ekki víst, að það greiðist að fullu með vöxt-
um úr dánarbúi hans.
I lögunum um söfnunarsjóðinn er gert ráð fyrir því,
að jafnan sé nokkuð af innstæðuvöxtunum lagt við höf-
uðstólinn; þetta hefir sumum þókt undarlegt, en ekki
þarf þetta að vera fráfælandi fyrir neinn, því að það,
sem við er lagt, getur verið svo lítið sem vera vili, en
með þessu ákvæði er hver innleggjandi minntur á, að
þótt upphæð sé óbreytt að krónutölunni til, þá skerðist
hún í raun og veru með tímanum; peningar hafa um
undanfarna mannsaldra verið sífallandi í verði og við
sama má búast framvegis, þótt hægt fari; til að mæta
þessari rýrnun þarf höfuðstóllinn stöðugt að aukast með
nokkuru af vöxtunum; svo er og á fleira að líta; fólk-
inu fjölgar og þarfirnar fara sívaxandi, auk þess sem
vextir geta lækkað; því er það, áð til þess að sjóðir
geti framvegis gert sama gagn sem nú, þarf höfuðstóll
þeirra árlega að vaxa töluvert fyrir viðlagða vexti, og því
fremur, ef þeir eiga að geta gert með tímanum meira
og meira gagn. Ymsum þykir leitt að leggja mikið af
vöxtunum við höfuðstólinn, því að þeir halda, að það sé
þá þeim mun minna gagn að sjóðnum; þetta er og rétt,
að því er næstu árin snertir, en það verður annað ofan
á, er til lengdar lætur, því að þá verða langt um meiri
vextir greiddir úr þeim sjóði, þar sem mikið hefir verið
lagt við höfuðstólinn heldur en þar sem það hefir
verið lítið.
Sumir hafa látið í ljós, að þegar söfnunarsjóðurinn
væri orðinn mjög stór, þá mundi verða ómögulegt að
gera fé hans allt arðberandi, en það er eflaust engin