Menntamál - 01.08.1967, Síða 55

MENNTAMÁL
149
sem ganga undir ýmsum nöfnum. Má þar til nefna nýju
aðferðina, endurbótaraðferðina, náttúrlegu aðferðina og
munnlegu aðferðina (á ensku: new method, reform method,
natural method, oral method). Öllum þessum afbrigðum er
það sameigiiilegt, að þar er leitast við að koma nemendum
í milliliðalaust samband við hið erlenda mál með jrví að
skapa aðstæður, sem eiga að útskýra merkingu orðanna
hverju sinni. Auk þess sem beina aðferðin leggur áherzlu á
milliliðalaust samband við málið, dregur hún jafnframt úr
eða útilokar alveg þýðingar og utanbókarnám málfræði-
reglna; einnig notfærir hún sér stundum hljóðfræði og
hljóðritun.
Beina aðferðin hlaut mikla útbreiðslu í Evrópu á fyrri
hluta þesarar aldar, en náði aldrei að ráði fótfestu í Ame-
ríku, þótt hún hafi haft þar áhrif á síðari athuganir og til-
lögur um kennsluaðferðir.
Beina aðferðin er laus við tvo megingalla orðbeyginga-
og þýðingaaðferðarinnar: beint málsamband kemur í stað
málfræðijmlu, virk málnotkun í stað þýðingar. Aðaltilgang-
ur beinu aðferðarinnar er að tengja orð og setningar við
merkingar með hlutsýningu, bendingum og leikrænum til-
burðum. Slíkt hefur jró því aðeins gildi, að þannig sé unnt
að skýra merkingar orða nægilega. Beina aðferðin gerir jrær
kröfur til kennara, að hann hafi til að bera einhverja leik-
hæfileika og eigi auðvelt með að gæða tilbúnar aðstæður lífi.
Versti galli aðferðarinnar er hættan á ofvirkni kennarans,
sem neyðist oft til að eyða löngum tíma í skýringaathafnir
meðan nemendur reyna að fylgjast með meira eða minna
óvirkir. Þannig fer í útskýringar oft of langur tími, sem
kæmi að betri notum með virkri þátttöku nemenda. Snjöll-
um kennurum getur jró tekizt að ná sæmilegum árangri með
beinu aðferðinni hjá bekkjum Jrar sem orðbeyginga- og
þýðingaaðferðin væri gagnslítil.
Heimsstyrjöldin síðari ýtti mjög undir tilraunir með nýj-
ar aðferðir við málakennslu. Hermönnum þurfti að kenna