Menntamál - 01.04.1969, Blaðsíða 76

70
MENNTAMÁL
minnast þeirrar ömurlegu ranghverfu, sem ég d stundum
sd í þessum raunalegu ritsmíðum, d fyrrverandi Ijúfum
starfsbrœðrum og vinum. En þeim héldu engin bönd, enda
voru þeir dsamt fleiri háskólamenntuðum mönnum á sigur-
vœnlegri göngu upp úr hinu seyrða og almenna samfélagi
mannlegs lífs. Það er eltki séð fyrir endann á þeirri sigur-
göngu. Við leiddum þessi skrif hjd oltkur, sem mest við mátt-
um og md að sjdlfsögðu um það deila, livort rétt liafi verið.
Telur þú, að þessi deilumál, sem oft gengu mjög í augu
almenningi, hafi vakið almenning til vitundar um það, að
þörf væri nýhæfingar í skólamálum okkar?
Ekki held ég það, nema að litlu, leyti sé. Slík viðhorf eru
nú m jög vakandi um allan hinn menntaða heim og rísa ekki
óvíða með miklu ölduróti. Á oltltar sand hefur aðeins borið
bdrugjálfur frd þvi róti, og við, að vonum, ekki enn búin
að átta okkur d því, livaða boð það ber að landi. Erlendis er
það víða efst á baugi að greiða velflestum þjóðfélagsþegnum
leið til fullkominna mennla, burtséð frd stétt eða fjárhags-
efnum. Þar eru nú gdfnapróf d ungþroskastigum litin mjög
tortryggnum augum, ef skera d úr um göngu manna til
mennta, i fullum skilningi á því einfalda atriði, að gdfna-
far hjd ungmenni, sem ný gengið er út úr fdbreytilegu og
fáorðu umhverfi, ltann að eiga meiri þroskahæfni til að bera,
er það tekur að njóta frœðslu og fjölbreytni i orðum og
hugsun, en gdfnafar annars ungmennis, sem ef til vill ltem-
ur frd menntuðu umhverfi, og stendur sig þvi betur á fyrsta
stigi námsbrautar. Viða beinist athyglin mjög að hdskólan-
unum og hugsað til breytinga d þeim í hæfi við ný viðhorf,
og hin lœgri skólakerfi þá fyrst mótuð, er það liggur Ijóst
fyrir, að hvers ltonar háskólum þau stefndu nemendum sin-
um. Þar er með öllum tiltækum rdðum leitazt við að opna
hdskólana í sem ríkustum mæli. Hér höfumvið fátt slikt form-
að enn, fálmum um breytingar d lterfi hinna lægri skóla, til
þess að aðhœfa það óbreyttu fornaldarformi fdbreytilegs há-
sltóla. Enn þrefum við nánasl einvörðungu um kerfið sjdlft