Æskan - 01.07.1930, Side 6

54
ÆSKAN
að Þingvallakórinn (100 raanns) söng þjóðsöng
íslands »ó, Guð vors lands«, en forsætisráðherra,
Tryggvi Þórhallsson, setti hátíðina með snjallri ræðu
og bauð gesti velkomna. t’á söng Þingvallakórinn
fyrri hluta hátíðarljóða Davíðs Stefánssonar, sem
Páll ísólfsson hefir samið lögin við, en hljómsveit
lék undir. Söngpallur hafði verið reistur niðri í
gjánni, undir vestri hamrabrúninni, en ræðupall-
ur var að Lögbergi, eystri hamrabrúninni, og
nokkru sunnar en söngpallurinn. Uppi á vestri
hamraveggnum hafði verið komið fyrir gjallar-
horni, sem varpaði ræðunum út yfir vellina, og
heyrðust þær víðsvegar að.
Klukkan 11V*. eða nokkru seinna, kvaddi kon-
ungur íslands, Kristján X., til fundar í sameinuðu
þingi með stuttri ræðu. En forseti sameinaðs þings,
Ásgeir Ásgeirsson, hélt langa og ágæta ræðu, og á
eftir var sunginn siðari hluti hátíðarljóðanna. t*eim
var tekið með miklum fögnuði, og höfundarnir,
Davíð Stefánsson og Páll ísólfsson, voru kallaðir
fram fyrir þingheim og hylltir með húrrahrópum
og dynjandi lófataki.
Nú var matarhlé og manngrúinn valt áfram
eins og strið elfi niður úr gjánni.
Klukkan 3 fluttu fulltrúar erlendra rtkja kveðjur
að Lögbergi. Var fáni hvers ríkis dreginn að hún,
þegar fulltrúi þess sté i ræðustólinn. Fulltrúar frá
Vesturheimi voru flestir íslendingar, eða af islenzku
bergi brotnir. Mæltu þeir á islenzku jafnframt
ensku. Auk þess töluðu fulltrúar frá Finnlandi og
Færeyjum íslenzka tungu. Flestir fulltrúarnir sögðu
síðustu orð ræðu sinnar á islenzku: »Lengi lifi
íslandla Og mannfjöldinn hrópaði ferfalt Islendinga-
húrra á eftir hverri ræðu.
Þegar ræðuhöldunum var lokið, var fólkinu sagt
að líta upp, því að nú ætti að skjóta nokkrum
flugeldum. Brátt heyrðust óttalegar drunur og
dynkir, eins og hamraveggir Almannagjár væru að
hrynja. Skaut mörgum skelk í bringu. Einkum
urðu sum börn hálfhrædd. En uppi í loftinu sáust
fallegar sólir og stjörnur svífa, og úr sumum flug-
eldunum mynduðust alls konar fánar. Pótti fólki
gaman að þessu, þegar það hafði áttað sig á, hvað
það var. Og sagt er, að útlendingunum hafi þótt
mikið koma til bergmálsins í gjánni.
Pessu næst var samsöngur á söngpallinum.
Sungin voru ýms gömul íslenzk þjóðlög og kveðnar
rimur. Iílukkan 61/* hafði Alþingi boð fyrir gesti
sína í hinu mikla veizlutjaldi, sem útbúið hafði
verið til veizluhalda á Þingvöllum. En alþýða
manna leitaði þá til tjaldbúðanna.
Um þetta leyti fór að kólna í veðri og dimma í
lofti, og með kvöldinu gerði kalsarigningu og hvass-
viðri. íslandsglimunni varð að fresta. Hún átti að
fara fram kl. 9 þá um kvöldið.
En til allrar hamingju slotaði veðrinu eftir
nokkrar klukkustundir. Hafði þá snjóað niður i
miðjar hliðar Pingvalla-fjallanna.
Um nóltina gerði aftur bczta veður, og föstu-
dagsmorgunn, 27. júní, rann upp bliður og fagur.
Pótti þá mörgum íslendingum sem Fjallkonan
hefði viljað sýna erlendu geslunum tvær hliðar á
skaplyndi sínu.
III.
Eg hefl nú sagt nokkuð frá fyrsta Þjóðhátíðar-
deginum á Þingvöllum. Rúmið leyfir ekki, að svo
ýtarlega sé skýrt frá þeim öllum.
Báða sfðari dagana, föstudag og laugardag, var
ágætt veður frá morgni til kvölds að heita mátti.
Að vfsu gerði rigningarskúr bæði kvöldin, en það
spillti mjög lítið fyrir hátíðahöldunum og kom því
ekki að sök.
Fjölda margt var til skemmtunar. Ræður, söngur,
íþróttir o. fl. Menn voru yfirleitt ánægðir og
skemmtu sér hið bezta.
Pað atriði, sem mesta athygli vakti annan dag-
inn, mun hafa verið sögulega sýningin, sem fram
fór að Lögbergi kl. 4—5. Átti hún að sýna lög-
sögumannskjör á Alþingi fyrir þúsund árum, en
það er talið vist, að árið 930 hafi Hrafn Hængsson
verið kjörinn lögsögumaður á Pingvelli.
Sýningin var þannig, að 37 menn komu fram,
klæddir litklæðum sem fornaldarmenn. Áttu þeir
að tákna lögsögumann og goðana á Alþingi 930.
Peir settust niður í hálfhring í grasbrekkunni fyrir
neðan Lögberg. Fluttu þeir þar ræður sínar og
kusu sér lögsögumann. Þessir voru ræðumenn:
Úlfljótur, Þorsteinn Ingólfsson, Þorsteinn hvíti,
Teitur Ketilbjarnarson, Skalla-Grímur og Hrafn
Hængsson. Ræðurnar voru skörulega fluttar og
gerfin góð. Einkum voru þeir Úlfljótur og Þorsteinn
Ingólfsson mjög skörulegir, og ræður þeirra heyrð-
ust langar leiðir. — Haraldur Björnsson, leikari,
stjórnaði sýningunni og lék Úlfljót.
Margar þúsundir manna voru áhorfendur að
sýningu þessari.
En merkasti viðburður þessa dags verður sjálf-
sagt talinn það, er undirskrifaðir voru að Lögbergi
gerðardómssamningar milli íslands og annara
Norðurlandaríkja. Eru samningar þessir þannig,
að ef deilumál koma upp milli þessara rikja, þá
verða þau lögð í gerðardóm og útkljáð á friðsam-
íegan hátt, þetta eru því nokkurs konar friðar-
samningar.
Klukkan 8 V* á föstudagskvöldið var íslands-