Dýravinurinn - 01.01.1893, Page 44

Jarpur og Mósi.
júnímánuði 1890, er jeg var staddur í Reykjavík á leið til brúargjörðar-
innar á Olfusá, hitti jeg þar mann undan Eyjafjöllum; hann hafði tvo
fola 6 vetra, jarpan og mósóttan, sem hann vildi selja. Mósótta folann
n í Reykjavík, en hinn keypti jeg og hafði hann á Selíossi alt sumarið;
aldrei lagði hann til að strjúka, um haustið fór jeg með hann norður i Eyjafjörð
og ól hann þar á töðu og kornmat; sá vetur hefur óefað verið mesti sældartím-
inn af æfi hans. Vorið 1891, var hann sendur suður, hann var hjá mjer alt sum-
arið á Selfossi, án þess hann nokkru sinni reyndi til að strjúka. Nú er að segja
frá Mósa, hann fjekk vetrarfóður í Ölfusi, en var bæði sumrin í Reykjavík; aldrei
reyndi hann til að strjúka fremur en Jarpur. jþegar brúin var vígð 8. september,
kom eigandinn með Mósa og talaðist svo til, að hann skyldi verða í för minni
norður í land; var honum því slept um kvöldið uppá hálsana til hinna hestanna,
en næsta morgun voru báðir folarnir horfnir, var leitað eptir þeim í 3 daga og
fundust loksins austur við jþjórsá; þeir höfðu tvisvar ætlað að leggja í ána, en
greiðvikinn maður, sem sá að þeir voru strokhestar, hindraði þá frá því og
hepti þá.
Saga þessi er einginn stór viðburður, en er þó eigi að síður skemmtileg
fyrir dýravini, sem vilja kynna sjer eðlisfar skepnanna og safna sönnunum fyrir því,
að þær sjeu ekki skynlausar eða vitlausar. Mikið af illri meðferð á skepnum er
sprottin af þeirri skoðun manna, að þær sjeu rjettlausar, og hafi ekki vit á,
hvernig með þær er farið. Flestar sögur í Dýravininum, um afbragðs tryggar
eða vitrar skepnur, hafa verið sagðar til þess, að reyna að eyða þessari röngu og
skaðlegu skoðun.
Minni og skilningur eru máttarraptar skynseminnar. Mósi og Jarpur sýna
að þeir hafa hvorttveggja; þeir sýna einnig, að gömul vinátta fyrnist ekki hjá
skepnunum fremur en hjá mönnunum; á annað ár höfðu þeir eigi sjest, og aldrei
reynt að strjúka til æsku-átthaganna, meðan þeir höfðu eingan til fylgdar sjer, en
samdægurs sem þeir hittast, þekkia þeir hvern annan, og koma sjer saman um
að nota tækifærið til að halda austur í sína gömlu átthaga, þar sem þeir ljeku
sjer og nutu frelsisins í fullum mæli. Jpótt Jarpur hefði farið sjóleið norður í
seldi ha