Heimilisblaðið - 01.01.1941, Blaðsíða 4

4
HEIMILISBLAÐIÐ
raunalegur á svip, en meðfædd drottn-
unargirni fékk þó eigi dulizt. Djúpar
hrukkur lágu í euni hans. Nefið var
langt og fagurlega bogadregið. Drættirn-
ir kringum munninn minntu á hörku
og fyrirlitningu. Hann var frjálsmannieg-
ur í hreyfingum og allri framkomu. Hann
var mjög gefinn fyrir dans og ástaræfin-
týri en var þó hófsamur í mat og drykk.
Hann neytti ekki tóbaks, þótt merkileg
megi teljast, því að landar hans eru frægir
fyrir tóbaksnautn. Hann var skapbráður
og duttlungafullur en jafnframt dram-
samur og þolgóður.
Fróðleiksfýsn Bolivars jókst, eftir því
sem fram liðu stundir, og hann kynnti
sér kappsamlega rit hinna miklu heim-
spekinga 18. aldar. Humholdt var um
þessar mundir uýlega kominn heim aftur
úr för sinni til Suður-Ameríku. Hann
tjáði Bolivar, að nú væri tilvalið tæki-
færi til uppreisnar. Einkum kvað hann
almennan áhuga fyrir slíku í Caracas,
fæðingarborg Bolivars, í ríkinu Yene-
zuela.
Eftir að liafa ferðazt um ftalíu, sigldi
Bolivar aftur yfir Atlantshaf. Förinni var
þó eigi heitið til suðurs heldur í norður-
átt. Hann hugðist að kynnast Bandaríkj-
unum, sem nýlega höfðu hlotið frelsi.
Síðan sneri hann heimleiðis til Caracas
árið 1806.
Bolivar lét lítt á sér bera hin næstu ár.
Þó leið ekki á löngu, unz hann fór að
láta til sín taka opinberlega. Þegar upp-
reisnin brauzt loks út 1810, var hann
sendur til Englands af foringjum upp-
reisnarmauna. Yar honum falið það lilut-
verk að afla hergagna og tryggja stuðning
Breta. En hann hirti lítt um þau fyrir-
mæli, sem honum höfðu verið gefin.
Lagði hann ríkasta áherzlu á að afla
sjálfum sér fylgis og liðstyrks. Strax í
upphafi frelsisstríðsins varð Bolivar
þannig valdur að þeirri sundrung við
samstarfsmenn sína, er hélzt jafnan síðan.
Þessi forleikur frelsisstríðsins varð
harla skammvinnur. Varð hræðilegur
landskjálfti meðfram orsök þess, að Spán-
verjum tókst að bæla uppreisnina niður.
Eftir heimkomuua varð Bolivar hrátt að
flýja til borgarinnar Karthagena í fylkinu
Nýja-Granada, er lá 1 vestri. Þaðan hélt
hann baráttunni áfram gegn Spánverjum.
Sókn hans varð hin sigursælasta. Honum
tókst að ná Venesuela á sitt veld. Alls-
staðar livatti hann íbúana til haráttu gegn
kúgurunum. Styrjöldin var rekin af misk-
unnarlausri grimmd. Þegar morð Spánverja
á uppreisnarmönnum urðu kunn, boðaði
Boliver hið víðfiæga lcenniorð: Dauða-
stríð. Þar með gaf hann til kynna, að
sérliver fjandmaður, sem særðist eða yrði
liandtekinn, yrði þegar líflátinn. Sérhver,
er greiddi götu Spánverjanna, var fyrir-
fram dauðadæmdur. Eftir blóðuga or-
ustu varð sókn Bolivers réttnefnd sigur-
sókn. Hann hélt innreið sína í Caracaó
í ágústmánuði 1813. Konurnar völdu hon-
um tignarlieitið E1 Libertador (frelsis-
hetjan). Braut hans var hlómum stráð,
og á götum hlumdu við liergöngulög,
sem blönduðust fagnaðarlátum mannfjöld-
ans. Bolivar sat á sigurvagni, skreyttum
þjóðarlitunum, sem var dreginn af tólf
tígulegum æskumönuum, er báru hvít
klæði. — Hann var berhöfðaður og í-
klæddur einkennisbúningi sínum og har
marskálksstaf í hendi sér.
Ovinir lians halda því fram, að hann
liafi að loknum sigri reyzt lélegur stjórn-
andi. Þeir telja, að hann liafi eytt tím-
anum með léttúðardrósum og hræsnur-
um og á skemmtistöðum Því verður að
minnsta kosti vart neitað, að hann var
mjög eyslusamur, og lagði mjög þunga
skatta á þjóðina. — Haun lék einnig
marga menn bart undir því yfirskini,
að þeir væru fjendur frelsisins. Þjóðiu
varð þannig fljótt leið á stjórn Bolivars.
Auk þess átti liann ávallt í höggi við
Spánverja. Lið hans gerðist brátt sundrað.
Það var því sízt undarlegt, þótt stjórn
lians væri harla völt í sessi.