Heimilisblaðið - 01.03.1973, Blaðsíða 3

62. árgangur Reykjavík marz—apríl 1973 3.—4. tbl.
Skotland er alveg sérstætt
Eftir James Stewart-Gordon.
1 Edinborg er notalegt og viðfelldið' veit-
tngaliús nieð barborði úr eikarviði, sem orð-
ið er nær því svart af elli, mattar rúður og
aldargamlar ljósakrónur. Ég fór þangað eitt
kvöld, er listabátíðin stóð yfir Ég hafði heyrt,
að veitingabúsið væri frægt sem samkomu-
staður skozkra skálda ,leikara og listamanna.
bó að enn væri ársla kvölds, voru allmörg
skáld þar mætt og voru farnir að lesa ljóð sín
npp hvert fvrir annað. Félagi minn — óperu-
söngvari frá Covent Garden í London — varð
svo innblásinn af þessum ljóðastraumi, að
bann fór að syngja aríu iir Bajadser.
„Ef þér viljið syngja, verðið þér að fara
út fyrir“, sagði veitingamaðurinn við hann.
«i*að er allt annað að lesa upp 1 jóð, en við
getum ekki baft söng hérna inni.“
Óperusöngvarinn liætti að svngja, svo að
Upplesturinn gæti lialdið áfram ótruflaður.
Skömmu síðar heyrðust livellir tónar utan af
götunni. Sekkjapípuleikari í skotapilsi kom
Hin, leikandi á pípu sína „Cock of the North“,
binn gamla baráttusöng Skota. Yeitingamað-
ttrinn hellti í viskíglas banda honum, liátíð-
legur á svip.
„Hvernig stendur á því, að þér þolið eina
ttiúsíktegund en ekki aðra?“ spurði ég undr-
andi.
„Sekkjapípan er ekki hljóðfæri“, svaraði
veitingamaðurinn. „Það er þjóðernistilfinn-
tng.“ Og svo klingdi liann glösum við mig og
Sa?ði: „Slan la gael“. — Skotland lifi!“
Á sama hátt er Skotland meira en land, það
er hugták, ákveðið magn sögu, tungumál, fag-
urt landslag, gamlar venjur og skozk þjóðar-
einkunn. Þessu síðasta verður bezt lýst sem
ríkulegri alúð, fólginni á bak við svolítinn
slægðarsvip. Landfræðilega einkennist Skot-
land af háum fjöllum og ótrúlega fögrum
stöðuvötnum. Það eru 725 kílómetrar frá
Muckle Flugga vitanum í norðri til Galloway-
höfða, sent skagar út í írlandshaf í suðri.
Engir landainærastólpar marka hina 160
kílómetra löngu landamæri við England, en
samt verður skvndilega vart vissra breytinga.
Lögregluþjónarnir ganga með einkennishúfur
með skyggni og köflóttu bandi, í stað þess að
liafa hjálm eins og ensku lögregluþjónarnir.
Skotapilsklæddir hermenn í orlofi ganga í
liægðum sínum um þorpin. Menn fá skozka
peningaseðla í stað enskra og heyra liinn sér-
kennilega hljóm skozkrar tungu.
A láglendinu er tungumálið gamla enska
mállízkan, sem Robert Burns notaði í Ijóð-
um sínum. Það líkist reyndar að ýmsu leyti
dönsku — bairnbarn = barn, kirk = kirke,
frae = fra o. s. frv. Á liálendinu og á eyjun-
um meðfram vesturströndinni er enn töluð
geliska — tungan, sem kelneskir innflytjend-
ur fluttu með sér fyrir 2000 árum.
Yfirleitt má skipta Skotlandi í „Canny-
Scotland“, iðnaðar-, verzlunar og akuryrkju-
láglendi, þar sem fjórar af fimm milljónum
íbúa landsins búa og „Bonnie Scotland“, há-
lendið. Glasgow, við Clyde-fljótið, er iðnaðar-
miðstöð Skotlands. Þar hýr önnum kafið, dug-