Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1928, Blaðsíða 79
IDUNN
Alþýðan og bækurnar.
73
svara, mundi miklum fróðleik mega safna. Margur smal-
inn hefir haft unun af að athuga hájurtir með
»Flóru« í höndunum. Ef til væru slíkar ódýrar bækur
um skordýrin íslenzku, fuglana og lágjurtirnar, mundu
smalarnir grípa þær fegins hendi, athuga náttúruna og
svara spurningunum. Grúskaraeðlið er ríkt í íslending-
um. Sjómenn okkar mundu og grípa fegins hendi við
ódýrri bók um lífið í sjónum. »Fiskarnir« eftir Bjarna
Sæmundsson eru góðir, það sem þeir ná, en þeir eru
of dýrir. Og í öllum fræðigreinum, einnig þeim sem ekki
eru sérstaklega íslenzkar, þurfa að fást ódýrar fræði-
bækur, ætlaðar fullorðnum mönnum til sjálfnáms, sniðnar
við alþýðu hæfi.
Vms félög eru styrkt til bókaútgáfu, svo bækur þeirra
verði ódýrar, samanborið við pappírsmagn, ef þær eru
allar keyptar. En einstakar bækur verða dýrar í lausa-
sölu. Nú getur áhugamálum ýmsra manna verið svo
varið, að þeir hafi ágirnd á einstökum félagsbókum, en
öðrum eigi. Söngelskur maður getur viljað eiga Þjóð-
lagasafn, án þess að girnast Fornbréfasafn. En það stóð
eigi til boða. Styrkurinn til þessara félaga kemur ekki
að hálfum notum til þess, að gera einstakar bækur
ódýrar, af því að sagt hefir verið við kaupendurna: Þú
færð ekki Skírni, Lýsing Islands, Minningarrit ]óns
Sigurðssonar o. s. frv., nema þú kaupir Fornbréfasafn
og Sýslumannaæfir. Þú færð ekki þjóðsögur Jóns Arna-
sonar, nema þú kaupir Alþingisbækur. Þetta minnir
nokkuð á verstu tegund kaupmensku, og er furða að
Bókmentafélagið og Sögufélagið skuli láta sér sæma
að neyða bókum upp á félaga sína. Líklega er það ekki
nema örlítill hundraðshluti bókmentafélaga, sem nennir
að lesa Fornbréfasafnið. Það mundi óvíða keypt, ef það
nyti ekki annara vinsælli félagsbóka.