Kirkjuritið - 01.06.1961, Blaðsíða 35

KIRKJURITIÐ
273
ans. — Origenes gagnrýnir og mjög ritningarnar og segir, ai'i
enginn maður með lieilbrigða skynsemi geti tekið bókstaflega
sunit, sem þar sé sagt, en slíkir kaflar séu til orðnir vegna hinn-
ar andlegu merkingar.
Það yrði of langt mál að rekja skoðanir guðfræðinga fyrri
abla á jjessu máli. Hér nægir að taka fram, að jirátt fyrir and-
tnæli ýmsra þeirra, varð |»að ríkjandi skoðun gegnum allar
miðaldir, að leyfilegt væri að útleggja Biblíuna táknrænt, oft
an tillits til jtess, livort bægt væri að telja atburði og lýsingar
samkvæmar binum bókstaflega raunveruleik. A miðöldunum
liafði jjessi íþrótt náð svo mikilli bylli, að oft má ekki á milli
sjá, bvort menn liafi lagt nokkuð eða ekki neitt upp lir binum
sögulegu frásögnum sem slíkum. Þessa verður greinilega vart
1 þeim prédikunum og bómilíum, sem til eru frá kaþólskri tíð,
einnig á norrænu máli, og nægir að vitna til útgáfu Gustavs
Indrebö af fom-norrænni hómilíubók, en liandrit bennar er
varðveitt í Árnasafni.
Ég tek aðeins fá dæmi. — 1 Ómelia Gregorii (bls. 39) er rætt
l>ni fæðingu Jesú. Mamital Ágústusar keisara merkir skráningu
mannanna í lífsins bók. Betleliem er útskýrt brauðbús, og minn-
lr þannig á Krist sem lífsins brauð. Jesús fæðist á ferðalagi,
°g það jarteinar, að guð taki manndóm á jörð. — Hirðarnir á
Hetlehemsvöllum eru jjeir, sem stýra guðs lijörð. — I annarri
Immilíu, eru gjafir vitringanna skýrðar svo, að reykelsið tákni
guðdóm Guðs, gullið, að hann sé kóngur kónganna, en mirran
manndóm Guðs (bls. 63). í prédikun á pálmasunnudag er kross-
111 n útskýrður þannig: ICross endar borfa í allar áttir beims,
er bann er niður lagður, j)ví að dauði Krists leysti frá eilífum
dauða þá, er byggja í fjórum áttum lieims (bls. 80). 1 annarri
lornri prédikun: In inventione sancte crucis sermo“ er tákn-
ítiáli krossins lýst enn nákvæmar“. Höfuð Krists merkir guð-
’lóm lians, en fætur manndóm, Jjví að höfuð horfir upp til
Itimins, en fætur niður til jarðar. svo sem guðdómur kom af
hininum og tók manndóm á jörðu. Austur merkir upprisu lians
°g vestur dauða lians, Jiví að sól rennur upp í austri og setzt í
'estri. Höfuð Krists borfði austur en fætur vestur, því að mann-
dóniur bans tók dauða, en guðdómur efldi bann til upprisu.
Hin vinstri liönd lians liorfði suður, en norður bin bægri, jjví
að Jórsalalýður og gyðingar gerðust vinstri liand menn o. s. frv.“
18