Kirkjuritið - 01.12.1962, Blaðsíða 25

KIRKJURITIÐ
455
fyrir þeim í um það bil þrjátíu ár, þing eftir þing. Hafa ekki
margar umbætur verið sóttar barðar. Svo illa undu margir, eink-
um leikmenn því, livernig stjórnarvöldin, andleg og veraldleg,
böfðu ráðstafað prestembættunum.
Meðal forvígismanna, sem djarfast kröfðust þess að leikmenn-
irnir fengju að kjósa presta sína voru: Grímur Thomsen, Ásgeir
Einarsson á Þingeyrum, Jón Jónsson frá Múla, Guttormur Vig-
fússon, séra Benedikt í Múla, séra Þorkell Bjarnason, séra Ólaf-
ur Ólafsson, síðar fríkirkjuprestur, Skúli Tboroddsen, Þorlák-
ur Guðmundsson, Benedikt Sveinsson, sýslumaður, séra Árni
Jónsson, séra Eiríkur Briem og Þórballur biskup Bjarnason.
Séra Þorkell Bjarnason segir í þingræðu 1881:
— Ég vona og óska að málið nái fram að ganga, því að hér
er um einliver þau dýrmætustu mannréttindi að ræða, sem
til eru.
Skúli Tboroddsen kveður svo á (í ræðu 1881), að liann óttist
það mest að söfnuðurinn glopri á stundum rétti sínum til að
kjósa prest í bendur landsstjórnarinnar. Og enn fremur: „Mér
finnst og að landsstjórnin hafi ekki ævinlega farið svo höndug-
lega að útbýta þessum bitlingum, að ákjósanlegt sé, að liún liafi
veitingarvaldið í liöndum sér, frekar en frumvarp þetta gjörir
ráð fyrir, enda er sambandinu milli prests og safnaða þann
veg liáttað, að ekkert er eðlilegra en að söfnuðir hafi fullan rétt
til að kjósa presta sína“.
Séra Ólafur Ólafsson segir m. a.: „Eitt þori ég að fullyrða
og það er það, að fyrir befur komið oftar en einu sinni og optar
en tvisvar, að stjórnin liefur sent söfnuðum þá presta, sem söfn-
uðir alls ekki vildu, og hvað meira er, að stjórnin hefur ekki
gjört þetta í blindni, heldur hefur benni verið vel kunnugt um
það“.
Víst munu flestir prestar taka því með miklu jafnaðargeði,
þótt þeir falli í almennum prestskosningum. Og vart telja þær
óvilballan dóm um ágæti sitt, því að margt kemur þar til greina.
Hitt mun þá svíða sárar, ef þeim finnst biskup og ráðberra beita
sig rangindum við veitingu, því að þeim á að vera liægara að
dæma um verðleika þeirra og þjónustu. En ótal dæmi eru þess,
að frændrækni og annað álíka réði því oft áður að Pétur og
Páll fengu „feitu“ embættin. Og það sveið þá lengi, sem fram
bjá var gengið.