Stjarnan - 01.01.1897, Síða 44

40
það er reyndar enn), af því að pundið er miðað við
vissan þyngdarpart af tenings-/e<i af vatni,—en
sjálft fetið breytilegt,—þá ákváðu frakkar einnig ó-
breytilegann grundvöll fyrir allskonar vygt, með
því að ákveða að einn þúsundasti þyngdarpartur
af einum teningsmeter af hreinstiðu vatni með fjögra
stiga bita, skuli heita “litre,” er svo deilist og
rnargfaldist, á sama hátt og meterinn með 10, til
þess að ákveða minni og stærri þyngdir.
Þetta franska metramál er -hvarvetna að ryðja
sér til rúms, og verður ef til vill viðtekið um heini
allann innan tiltölulega fárra ára.
.Grundvöllurinn fyrir því máli er 1 metre, sem
er 1/10,000,000 af fjarlægðinni frá miðjarðarlínu
til norðurheimsskautsins. Við þetta lengdarmál
(1 metre) er miðað alt lengdarmál, flátarmál,
teningsmál og þyngdarmál.
Einn meter (“metre”) er talið að jafngildi 39|
enskum þumlungum, (ogrúmum 38 þml. dönskum).
í einuin meter eru 10 deci-metrar; í einum
deci-meter eru 10 centi-metrar; íeinumcenti-meter
ei-u 10 millimetrar; einn miliimeter er rúmlega
einn tutugasti og fimmti úr þumlungi (enskum).
I einum dekometer efu 10 metrar; í einum
hektometer eru 10 dekometrar ; í einum kilometer
eru 10 hektometrar, og í einum myriameter eru 10
kilometrar.
Einn myriameler er nl. 10,000 metrar, eða sem
næst 32,500 tet ensk.