Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Blaðsíða 92

90
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Kútter að koma til
hafnar í Brixham með
rifin segl, og þó hefur
ekki verið nema horn
af messanum uppi, rif-
að stórseglið og eins
fokkan.
Trollið keyrði skipin niður að aftan, ef
togað var í slæmu veðri, en skipin hafa
reynt að vera eins lengi að og frekast var
unnt, þar eða togkraftur byggðist á vind-
styrkleika og veiðimöguleikarnir því
meiri sem meiri var byrinn.
Hér er siglt með horni af öllum seglum.
Við eigum fáar myndir af okkar kútterum úti á miðunum í vonzku veðri. Hér
fylgja því með nokkrar af þessum skipum, þegar þau voru notuð sem togarar
í Norðursjó. f því sambandi ber að geta þess að svo stórfelld, sem slysin voru
á frönsku og íslenzku skútunum, voru þau enn ægilegri á þeim ensku. Þar
mun miklu hafa ráðið um, að þegar veður skall á, þá lögðu þeir ekki skipum
til eða reyndu strax að forða sér, eins og færaskipin gerðu, heldur fóru að
baksa við að ná inn trollinu og urðu þá of seinir fyrir að seglbúa skipin til að
mæta stormi.
Svo dæmi séu nefnd af slysfórum á skútum við England, er það að nefna,
að árið 1863 fórust 139 kútterar frá austurstrandarhöfnum og það ár 3. des.
fórust 24 skip með 144 mönnum, sem létu eftir sig 84 ekkjur og 192 börn.
Næsta ár 1864, var skipatap 74 kútterar og 1865 98 skip; 1866:116,1867:188,
1868: 131,1869: 153,1870: 83, og 1871: 120,
Ekki er getið um mannfall þessara ára, aðeins skipatjónið, en það fylgja
líka mannskaðatölur þessari lesningu í bókinni Sailing trawlers (1970).
Þann þriðja mars 1877 fórust 36 segltogarar með 215 mönnum og þeir létu
eftir sig 88 ekkjur og 164 börn.
Þá var og mikið skipa- og manntjón í október 1880, en mesta mannfall
þessara ára varð í miklu veðri sem stóð í 2 daga í marz 1883. Þá fórust 255
menn. Frá Hull fórust þá 26 skip með öllum mannskap, 8 frá Grímsbæ, 5 frá
Yarmouth, 2 frá Lowstoft og 2 frá Glochester og auk þessa misstu mörg skip
út menn 1 eða fleiri og svo voru önnur, sem strönduðu og aðeins hluti
skipshafnarinnar bjargaðist.
Ekki var allt þetta tjón af því að þessi floti væri gamall, hann var almennt
nýlegur, hinsvegar voru þau skip, sem við Islendingar keyptum úr honum
1897 og á næstu árum mörg orðin gömul og slitin. Það er varla að efa, að það
hefur verið trollið, sem kútterarnir hafa ekki verið skip fyrir.