Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 138

TOLVUMENNING ISLENSKRA SKOLA
hjá stúlkum; r(249)=0,633, p<0,001 hjá piltum). Athyglisvert var hins vegar að fjöldi
forritaflokka sem notaður var í skóla var ekki tengdur færninni hvorki hjá stúlkum
né piltum (r(231)=0,086, p=0,194 hjá stúlkum; r(249)=0,087, p=0,173 hjá piltum). En
af þeim 14 spurningum sem tengdust tölvunotkun heima var marktæk fylgni milli
svara við tíu spurningum bæði hjá stúlkum og piltum (einnig um ýmiss konar
tölvu- og Netnotkun, hvort nemandinn sjálfur, faðir eða móðir notuðu tölvu heima,
tölvueign og Nettengingu). Eins og búast mátti við kom fram að því meiri sem
tölvunotkun og tölvueign voru þeim mun meiri var færnin. Þá var marktæk fylgni
hjá stúlkum en ekki piltum milli færni og þess hvort bróðir notaði tölvu á heimili
(r(231)=0,130, p<0,05) og einnig milli færni og hvort þær notuðu sjálfar tölvuspil
heima fyrir (r(214)=0,166, p<0,05). Á hinn bóginn var tiltölulega há marktæk fylgni
hjá piltum (r(249)=0,271, p<0,001) en ekki stúlkum milli færni og þess hvort tölva
væri í eigin herbergi.
Fæmin tengdist einnig mikið viðhorfum (svörum við hér um bil öllum viðhorfa-
spurningum) hjá bæði stúlkum og piltum. Hjá hvorugum hópnum gilti það þó um
spurninguna hvort mikil tölvunotkun gæti haft slæm áhrif á börn og unglinga. Og
spurningin þar sem nemendur gáfu til kynna hvort þeim væri illa við að nota tölv-
ur var marktækt tengd færni hjá stúlkunum eingöngu. En annars gilti hjá báðum
kynjum að því jákvæðari sem viðhorfin voru þeim mun hærri var sjálfmetna fæm-
in. Einkum var þetta áberandi varðandi spurningu sem tengdist sjálfstrausti (hversu
„klárir" nemendur töldu sig vera að nota tölvur) (r(223)=0,539, p<0,001 hjá stúlk-
um; r(242)=0,690, p<0,001 hjá piltum.
Á hinn bóginn voru eingöngu fáir þættir tengdir skólanotkun marktækir. Aðeins
einn þáttur var marktækt tengdur færni hjá báðum kynjum, þ.e. notkun tölvupósts
í skóla (r(216)=0,148, p<0,05 hjá stúlkum; r(234)=0,169, p<0,05 hjá piltum). Til við-
bótar var einn skólaþáttur marktækt tengdur færni hjá stúlkum en ekki piltum, þ.e.
hvort í boði væru sérstakir tölvutímar í skólum (r(221)=0,186, p<0,01). Ef þeir stóðu
til boða kom fram tilhneiging hjá stúlkum að gefa til kynna meiri færni. En á hinn
bóginn voru nokkrir þættir tengdir skólanum sem voru marktækt tengdir hjá pilt-
um en ekki stúlkum, þar með talið var hvort tölvur væru (skv. heimildum frá skóla)
á bókasafni skóla (r(249)=0,213, p<0,005) og á kennarastofu (r(221)=0,150, p<0,05).
Færni pilta virtist einnig vera meiri ef aðgangur var frjáls að tölvum í skólanum
(r(249)=0,176, p<0,01). Einnig var væg jákvæð fylgni milli færni pilta og heildar-
fjölda tölva í skóla og fjölda Nettengdra tölva (skv. upplýsingum frá skólum ekki
nemendum sjálfum). Þá virtist notkun tölvuspila/leikja í skóla hafa neikvæð tengsl
við færnina hjá piltunum.
Ein ástæða þess að breytur tengdar skólum (innri þættir tölvumenningar skóla)
virðast hafa mjög lítil áhrif á færni nemenda er mjög líklega sú að tölvunotkun í
skóla var yfirleitt mjög lítil miðað við tölvunotkun utan skóla. En eins og sést á
Mynd 7, sem tekur til nemenda á unglingastiginu, þá voru einungis um 20% af
piltum og 23% af stúlkum sem sögðust nota tölvur í skólanum meira en tvo tíma á
viku en samsvarandi tölur fyrir heimanotkun voru 74% og 48%. Þetta virðast tölu-
vert hærri tölur en fram komu í rannsókn RUM frá 1997 úr 9. og 10. bekk (sbr. hér
að framan og Ingu Dóru Sigfúsdóttur 17.4.1998). í rannsókn RUM var ekki gerður
136