Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Blaðsíða 46

108
Tímarit lögfrœðinga.
um eða fleirum þeim annmörkum bundinn, sem greindir
hafa verið, og.hinn liefur notað sér þá, svo sem sagt hefur
verið, er gerningurinn lýstur ,,ógildur“ gagnvart þeim
aðilja, sem á var hallað. Þó að svo reyndist vegna t. d.
verðbreytinga eða villu um vei'ðmæti munar, að A hefði
sízt hagnazt á kaupum við B, heldur jafnvel biðið tjón af
þeim, þá getur A ekki leyst sig frá gerningnum samkvæmt
fyrirmælum 7. gr. Hann kann þar á móti að geta leyst
sig.undan gerningnum sakir annarra fyrirmæla, t. d. vegna
greiðsludráttar eða af öðrum vanefndum. 1 yfirlýsingu
7. gr. um ógildi gerningsins felst það, að sá aðili, sem á
var hallað, er ekki skyldur að efna hann- Og ef efndir
hafa orðið, þá verður að gera kost hans svo sem gerning-
urinn hafi ekki átt ser stað, eftir því sem unnt er. Ef hann
hefur innt af hendi hlut, þá verður að dæma hinn aðilj-
ann til þess að skila hlutnum aftur. Ef hann hefur innt
vinnu eða verk af hendi, þá mundi honum verða dæmt
venjulegt eða sanngjarnt kaup fyrir það, að frádregnu því,
sem gagnaðili kann að hafa látið af hendi við hann. Og
ef hlutur, sem A hefur látið af hendi, er farinn forgörðum
eða úr sér genginn, þá mundi hann hafa kröfu til bóta á
hendur gagnaðilja sínum. Krafa aðilja er venjuleg fjár-
krafa, og mundi hún því hverfa til þeirra, sem í stað hans
koma, erfingja, lánardrottna og framsalshafa. Krafan
mundi því og færast yfir á erfingja gagnaðilja og gera
mætti hana í þrotabú hans eða skuldafrágöngudánarbú.
4,- Hingað til hefur verið gert ráð fyrir því, að sami
maður hafi gert löggerninginn þann, er 7. gr. okurl. tekur
til og sá, er óleyfilegan hagnað hlaut eða ætlaði að hljóta
af honum. Ætla má og, að sama gildi, ef umboðsmaður
þess manns gerir gerninginn, svo framarlega sem um-
bjóðanda hans er kunnugt um það, að umboðsmaðurinn
notar sér af annmörkum þess, sem á er hallað í viðskipt-
unum. En jafnvel þótt umbjóðanda sé ókunnugt um mis-
neytingu' umboðsmanns, þá sýnist umbjóðandi ekki eiga
að ‘vinna )'étt á hendur þeim, sem annmarka var haldinn,
meo því að umboðsmaður hefði ekki féngið þann rétt, ef