Tímarit lögfræðinga - 01.06.1964, Blaðsíða 36

skoðun hefur verið fylgt í Danmörku af Knud Illum,
Poul Andersen og Alf Ross.
Mörg veigamikil rök eru fyrir því, að líta beri á
67. gr. stj.skr. sem vísireglu í mörgu tilliti. Svo sem áð-
ur hefur verið að vikið, verða ekki af orðalagi og bygg-
ingu 67. gr. dregnar skýrar og ótviræðar niðurstöður
um ýmis þau álitaefni, sem stjórnarskrárákvæði þetta
gefur tilefni til. Þannig hefur 67. gr. ekki ein út af fvrir
sig gefið nein skýr svör við þeirri spurningu, sem hér
hefur verið fjallað um, livernig draga beri mörkin milli
eignarnáms og takmarkana á eignarrétti. Ennfremur
hafa tilraunir þær, sem gerðar hafa verið til að fá fram
eftir öðrum leiðum skýra og einfalda meginreglu um
það, hvernig mörk þessi verði dregin, ekki borið neinn
viðhlitandi árangur.
Er af þessum ástæðum nærlægt að líta til þeirra sjón-
armiða, sem 67. gr. byggir á. Varla liggur á þvi nokkur
vafi, að stjórnarskrárákvæði þessu er ætlað að koma i
veg fyrir, að lagðar verði fjárliagslegar byrðar á menn,
oftast í þágu annarra eða almannahagsmuna, sem órétt-
látt væri að þeir bæru einir. Til að fullnægja þessum til-
gangi 67. gr., má telja að kanna beri fyrst og fremst
hvenær eignaskerðing sé svo vaxin, að ósanngjarnt eða
óréttlátt verði að telja að láta eignarnámsbætur ekki
koma fyrir. Má í samræmi við þessi sjónarmið segja,
að 67. gr. geri kröfu til þess að á eignaskerðingar verði
lagður viss sanngirnismælikvarði til úrlausnar þvi, hvort
um eignarnám sé að ræða eða ekki.
Óliklegt er, að við slikt réttlætismat ráði eitt atriði
eða einkenni eignaskerðinga jafnan úrslitum. Líklegra
er, að þar komi ýmis atriði til greina. Þessi skýringar-
sjónarmið eru studd af því, sem áður er fram komið um
afstöðu íslenzka lög'gjafans, að hann virðist ótvírætt
telja, að ýmis mismunandi atvik eða atriði hafi þýðingu
fyrir mörkin milli eignarnáms og takmarkana eignar-
réttar. Þegar draga á mörkin milli eignarnáms og tak-
92
Timarit lögfræðinga