Tímarit lögfræðinga - 01.10.1974, Page 21

og mundi fella skaðabótaábyrgð á stéttarfélag samkvæmt 8. gr. nefndra
laga.
Augljóst er af þessu, að stéttarfélag tekur með kjarasamningi á
sig beinar skyldur um að brjóta ekki gegn ákvæðum hans. Og rétt-
mætt er að gera kröfu til þess, að þær skyldur takmarkist ekki við
það eitt að efna ekki til ófriðar, heldur felist einnig í kjarasamningnum
bein skylda til athafna gegn því, að einstakir félagsmenn framkvæmi
athafnir, sem eru andstæðar þeim vinnufriði, sem fylgja á kjarasamn-
ingsgerð. Vanræki félagið, félagsstjórn, þessa jákvæðu samnings-
skyldu, mundi það geta leitt til bótaskyldu fyrir félagið skv. 8. gr. laga
nr. 80/1938. 1 þessari sömu gr. segir, að félag beri því aðeins ábyrgð
á samningsrofum einstakra félagsmanna sinna, að því verði gefin sök
á samningsrofinu. Nú kemur það fyrir, þegar ókyrrð er í vinnumarkaðs-
málum, að einstakir félagsmenn eða hópar þeirra hefja svonefndan
skæruhernað. Þeir framkvæma máske athafnir, sem ólögmætar mundu
teljast og brot á kjarasamningi, ef stjórn stéttarfélags eða fulltrúar
þess ættu hlut að máli. 1 slíkum tilvikum getur auðveldlega komið upp
sú spurning, hve friðarskyldan leggi félaginu eða forráðamönnum þess
ríkar skyldur á herðar. Hvaða athafna til varnar slíku er rétt að krefj-
ast af þeim til þess að firra félagið bótaskyldu?
Samkvæmt 3. gr. vinnulöggjafarinnar eru einstakir félagsmenn
bundnir við löglega gerðar samþykktir eða samninga stéttarfélags síns.
Þeir eru því persónulega bundnir sömu samningsskyldum og félag
þeirra og þá einnig þeirri samningsskyldu að halda friðinn. Skæru-
hernaður eða athafnir, sem væru brot á kjarasamningi, væri þá einnig
samningsbrot af hálfu þeirra félagsmanna, sem þátt tækju í slíkum
athöfnum. Það er svo matsatriði, hvenær talið yrði, að einstakur
félagsmaður hefði gerst brotlegur við kj arasamning. Uppsögn ein-
staks stai'fsmanns á vinnu sinni mundi ekki teljast brot, þótt hún
væri í reynd í því skyni gerð að knýja fram hærra kaup. Ef hinsvegar
hópuppsagnir ættu sér stað, gæti komið til álita, hvort ekki væri um
kjarasamningsbrot að ræða.
Félagið er hinsvegar ekki bótaskylt, nema því verði gefin sök á
ólögmætum athöfnum einstakra félagsmanna, og er þá aftur komið
að því, hve miklar kröfur eigi í slíkum tilfellum að gera til jákvæðra
athafna af hálfu forráðamanna þess í þá átt að hamla gegn þeim at-
höfnum félagsmanna, sem taldar yrðu brot á beinum ákvæðum kjara-
samnings eða þeim friðarsamningi, sem í honum felst. Um þetta hafa
eigi gengið neinir dómar hérlendis, sem vísað verði til.
Undantekning frá því, að ekki megi beita vinnustöðvun á samnings-
83