Tímarit lögfræðinga - 01.12.1978, Blaðsíða 11

1 orðum þessarar lagagreinar felst sú almenna verkfallsheimild, sem
byggja verður á. Það sem mestu máli skiptir í henni er þrennt:
1. Verkfallsréttur nær til þess að vinna að framgangi krafna í vinnu-
deilum.
2. Hann nær til verndar rétti stéttarfélaganna samkvæmt vinnu-
löggjöfinni.
3. Og verkfallsrétturinn verður aðeins takmarkaður eða bundinn
skilyrðum með lögum.
I greinargerð með frumvarpi til laganna á sínum tíma segir svo um
14. gr.: „Greinin heimilar að gera vinnustöðvun, verkfall eða verk-
bann, í þeim tilgangi að koma fram kröfum í vinnudeilum eða til vernd-
ar rétti samkvæmt lögum þessum, nema þar sem lög banna það. En
fara verður eftir þeim reglum um framkvæmd vinnustöðvunar sem
lögin setja.“
Hér er komið að kjarna málsins. Lagagreinin og greinargerðin með
henni verða ekki lesin öðruvísi en svo, að verkföll og verkbönn séu
lögvernduð réttindi aðila vinnumarkaðarins í kjaradeilum og þegar
verja þarf rétt þeirra skv. vinnulöggjöfinni og sá réttur sé gildandi
og honum megi beita að svo miklu leyti sem hann er ekki bannaður
eða takmarkaður í lögum, — vinnulöggj öfinni eða öðrum lögum.
En hverjar eru þá leikreglur verkfallsréttarins og að hvaða leyti
er hann takmarkaður í vinnulöggjöfinni?
Ákvörðun um verkfall
1 fyrsta lagi skal ákvörðun um verkfall vera tekin með löglegum
hætti.
I 15. gr. vinnulöggjafarinnar segir að stéttarfélögum og félögum
atvinnurekenda, sem ætli að hefja vinnustöðvun, sé það því aðeins
heimilt, að ákvörðun um vinnustöðvun hafi verið tekin með eftirfar-
andi hætti: I fyrsta lagi við almenna leynilega atkvæðagreiðslu, sem
staðið hefur í a.m.k. 24 klukkustundir, enda hafi félagsstjórn auglýst
nægilega, hvar og hvenær atkvæðagreiðslan um vinnustöðvunina skuli
fram fara. 1 öðru lagi af samninganefnd eða félagsstjórn, sem gefið
hefur verið umboð til að taka ákvörðun um vinnustöðvun með sams
konar leynilegri atkvæðagreiðslu. Loks af trúnaðarmannaráði, ef lög
viðkomandi félags fela því slíkt vald, enda hafi vinnustöðvunin verið
samþykkt með a.m.k. 3/4 hlutum greiddra atkvæða á löglegum trún-
aðarmannaráðsfundi.
Þessi lagagrein telur tæmandi upp þær aðferðir, sem til greina
koma, þegar ákvörðun um verkfall er tekin.
181