Heilbrigðismál - 01.06.1993, Blaðsíða 8

störf, garðyrkja, skógrækt, kennsla
og uppeldisstörf, hjúkrunarstörf og
ýmis aðhlynning. Það verður seint
ofmetið, hversu mikla þýðingu slík
vinna hefur fyrir uppvaxandi ein-
staklinga. Það er engum hollt að fá
alla hluti fyrirhafnarlaust upp í
hendumar, þar með talin prófskír-
teinin. Þau ungmenni, sem fara á
mis við atvinnuþátttöku, kynnast
ekki af eigin raun hreyfiafli þjóðfé-
lagsins eða forsendum fyrir af-
komu samfélagsins. Þau læra ekki
að bera ábyrgð og hrekjast því frek-
ar út á brautir afbrota og þjóðfé-
lagslegrar andstöðu, ef þau lenda í
vondum félagsskap. Mér leikur
gmnur á, að of lítil vinna afbrota-
unglinga ráði miklu um ógæfu
þeirra og agaleysi, þótt fmmorsök-
in liggi í ófullnægjandi uppeldisað-
stæðum.
Neikvæð áhrif vinnunnar em
vissulega fyrir hendi en ég tel varla
þörf á að fjölyrða um þau, svo ágæt
skil sem þeim hafa verið gerð í æsi-
fréttum fjölmiðla og með ýmsum
átakanlegum harmkvælalýsingum í
ævisögum gengins erfiðisfólks. Eg
kemst þó ekki hjá því að benda á,
hversu illa langur vinnudagur for-
eldra getur komið niður á uppfóstr-
an barna þeirra. Þótt fjarvistir for-
eldris frá heimilinu skipti vemlegu
máli, þá hygg ég, að þyngra vegi
andleg líðan þeirra, þegar heim er
komið. Betri eru stuttar og upp-
byggilegar samvistir en langvinnar
og niðurdrepandi. Enn má geta
þess, að margir nota vinnu sína
sem afsökun til að flýja heimili sitt
og þau vandamál, sem þar er við
að etja.
Niðurstaða mín er sú, að vinnan
sé langoftast vemlega mikilvægur
þáttur í félagslegri, andlegri og lík-
amlegri heilbrigði okkar, og við
læknar lítum á hana sem meðferð-
arúrræði. Þegar vel tekst til, sam-
einar hún marga þá jákvæðu þætti,
sem ég hef getið hér á undan, og er
þá jafnframt gjöful uppspretta
hamingju í lífi okkar.
Pétur Ingvi Pétursson læknir starfar
á Heilsugæslustöðinni á Akureyri.
Grein þessi er byggð á erindi sem hann
flutti ( vor á ráðstefnu þjóðmálanefnd-
ar þjóðkirkjunnar, „Berið hver annars
byrðar."
Vakin athygli á mikilvægi skólamáltíða
í fyrravor var skipaður starfs-
hópur á vegum Manneldisráðs
til að koma með einfaldar
ábendingar um mat í skóla og
ræða um raunhæfar lausnir á
matarmálum nemenda. Abend-
ingar hópsins hafa nú litið dags-
ins ljós en þess er vænst að hver
og einn skóli finni sína lausn á
þessum málum hér eftir sem
hingað til. Það sem fyrir hópn-
um vakti var að setja niður á
blað mikilvægustu atriðin í
sambandi við matarmál nem-
enda og styðja þannig skóla-
stjómendur í sínu starfi við að
koma góðu lagi á þessi mál.
Raunar gera sumir skólar nú
þegar nákvæmlega það sem hér
stendur. Eins geta ábendingarn-
ar vonandi verið grundvöllur
fyrir umræður í foreldrafélög-
um um matar- og nestismál.
Manneldisráð hefur gefið
þessar ábendingar út á spjaldi
sem auðvelt er að hengja upp í
skólastofunni eða á öðrum áber-
andi stað. Spjöldin verða send í
alla skóla og til foreldrafélaga
og hvetja væntanlega til um-
ræðu og endurbóta þar sem
þeirra er þörf. L.S.

Allir nemendurfái mntarhlc um það hil 2-3
klukkuslundum eftir að skólatími hefst eða á cðlilegum
matmálstíma miðað við hcfðir í þjóðfélaginu.
Nemendur haft nægan tfma til að matast. í það minnsta
15 mínúlur. Leitast skal viðað búa nemendum cins
þtegilcga aðstöðu og hægl cr.
Umsjón sé mcð nemendum mcðan þeir malast þannig
að matmálstfminn geti verið notaleg stund sem veitir
tilbreytingu frá ððru skólastarfi.
Nememlur hjili greiðan aðgang að góðu drykkjarvatni.
Allir skólur bjtiði léttmjólk til sölu. Ef aðrir drykkir eru
seldir í skólanum skal lcilast við að bcina ncyslunni lil
mjólkur, meðal annars nteð því að bjóða hana á vægu
verði.
Skólar hati á boðstólum ávexti og smurðar samlokur
scm eru úlbúnar á sinðnum fyrir þá nemcndur sem ckki
koma mcö nesti að hcintan. Að sjálfsögðu gcrist þessa
ckki þörf þar scm hcitur mulurcr framrciddur í
mötuneyti.
Ef kcnnsla hefst á tímabilinu II árdegistil 12:30 hafi
iiemendui aðslöðu til að matast í skólanum áður en
skólastarf hefst.
Starfshópur á vtgtim Manneldisráfls
ForeldroMinitökin, Ileimili oí; skóli, Kennaraháskóli Islaiuls,
Menntainálaráfiuneytii). Skálastjárafélaf> íslands.
8 HEILBRIGÐISMÁL 2/1993