Morgunn - 01.12.1966, Blaðsíða 8

86
MORGUNN
svörum við hinum miklu spurningum lífsins, hver eftir sín-
um geðþótta. Enn í dag eru skoðanirnar mjög skiptar, jafn-
vel í röðum vísindamannanna, um það grundvallaratriði,
hvort maðurinn hafi ódauðlega sál, jafnvel um það, hvort
hann hafi nokkra sál, heldur sé allt það, sem við nefnum því
nafni, aðeins vissar hliðar á starfi efnislíkamans og þá aðal-
lega heilans, sem hverfi með öllu við dauða líkamans.
Til þess að nálgast svör við þeim spumingum, sem ég
nefndi hér að framan og meginmáli skipta fyrir okkur, virð-
ist því jafnframt þurfa að fara aðrar leiðir en leiðir trúar
og heimspeki. Til þess þarf að rannsaka miklu betur og
rækilegar en hingað til ákveðna þætti í reynslu sjálfra okk-
ar og þá hæfileika og orku, sem mannshugurinn raunveru-
lega býr yfir. Hingað til hafa vísindin einkum beinzt að
rannsókn efnisheimsins utan við manninn og að líkama
hans. Og þetta hefur borið mikinn og að mörgu leyti bless-
unarríkan árangur. Hitt mun þó sanni næst, að manninum
sé allra mest nauðsyn á því að þekkja sjálfan sig, þá ósýni-
legu krafta, hæfileika og eigindir, sem í honum búa, og
skynja og skilja betur líf sitt, eðli þess, tilgang og takmark.
Að þessum viðfangsefnum munu og hljóta vísindin að snúa
sér framar öðru í næstu framtíð, enda er það beinlínis lifs-
nauðsyn, eins og högum og menningu heimsins er nú hátt-
að. Annað getur blátt áfram leitt til fullkominnar eyði-
leggingar og útrýmingar mannfólksins á þessari jörð.
Þegar við hversdagslega erum að reyna að gera okkur
grein fyrir lífi okkar, er einna algengast að líkja því við
ferðalag. Þá líkingu heyrum við nær daglega í líkræðum og
erfiminningum, og hana er einnig að finna í sálmabókinni
okkar. Enda þótt þessi líking sé að mörgu leyti handhæg og
góð, er hún þó óljós og ófullnægjandi, þegar betur er að gáð.
Augljóst er, að æviferðin er ekki venjulegt ferðalag úr ein-
um stað í annan — ekki ferðalag í rúmi og f jarlægð. En er
hún þá ekki ferð í tímanum frá æsku til elli, frá vöggu til
grafar? Víst má segja svo. En þegar betur er að gáð, er sú
ferð eigi að síður harla undarleg og frábrugðin venjulegu