Jazzblaðið - 01.03.1948, Blaðsíða 6

Ólafur G. Þórhallsson:
JAZZ-HUGLEIÐINGAR
JAZZ Á ÍSLANDI
Enda þótt jazzmúsik sé þegar orðin
margra áratuga gömul, er hún nýtt fyrir-
brigði hér á landi. Það eru varla meira en
8—10 ár síðan nokkur íslendingur fór að
gefa gaum að jazzinum, og jafnvel enn í
dag eru ekki margir menn hérlendis, sem
láta sig hann nokkru skipta. Á hérvistar-
árum þessa músikfyrirbrigðis hefur hópur
jazzunnenda þó stækkað mikið og eflst, en
það hefur einnig myndazt annar hópur,
nefnilega þeirra, sem halda sig vera mikla
jazzista, en vita í rauninni ekkert hvað
jazz er, heldur blanda honum saman við
dægurlaga- og dansmúsik. Hin almenna
fávizka á jazzinum hefur skapað hinar
fáránlegustu hugmyndir um hann, sem
breiðst hafa út milli þeirra, sem móttæki-
legir eru fyrir slíkt, og hefur þetta orðið
þess valdandi að fjölmargir hafa snúizt
gegn jazzmúsik. Þetta hefur jafnvel gengið
svo langt, að einstaka menn hafa lagt hat-
ur á hann og í blað Félags'ísl. tónlistar-
manna, hafa verið ritaðar svívirðilegar
niðurlægingagreinar á jazz, m. a. hefur
einn af okkar betri píanóleikurum sagt þar,
að spyrna beri á móti þessum ófögnuði,
sem teygi sig út fyrir sinn verkahring með
því að taka að láni ýmsar dýrustu perlur
klassiskra tónbókmennta. Þetta sannar
mjög vel, hve fáfræði manna hér er mikil
á þessu sviði, því að með því að brigsla
jazz-tónskáldum um að þeir steli klassisk-
um verkum, vegna þess að þeir geti ekki
lengur staðið á eigin fótum, sýnir aðeins
hve lítið vit hans er á jazzmúsik. Klassisk
lög er aldrei hægt að nota sem undirstöðu
í jazzlög, enda gerist þess ekki þörf, þar
eð ávallt bætist meira og meira við af sí-
gildum jazzlögum. Aftur á móti hafa verið
sett út lög (m. a. eftir Chopin) fyrir dans-
hljómsveitir, en þau lög mundi enginn jazz-
isti viðurkenna sem góðan jazz, heldur í
mesta lagi lélega dægurlagamúsik, sem eins
og menn vita (vonandi), getur alls ekki
talizt til jazzins. Maður, sem gerir ekki
greinarmun á jazz annars vegar og dægur-
og danslögum hins vegar, hefur augsýni-
lega engan skilning á jazzmúsik og ætti
því ekki að ana út í að skrifa um hana.
En það vill oft verða svo, að menn hafa
gaman að hella úr skálum reiði sinnar
yfir þann, sem stendur ver að vígi að því
leyti að hann á sér ekkert málgagn, en
vart teljast það heiðarlegar aðferðir hjá
listamanni, að upphefja sína list á kostnað
annarrar, .sérstaklega þegar sú síðarnefnda
er ung og á sér fáa fylgismenn, en hin
aftur á móti gömul í hettunni og stendur
á traustum grundvelli.
Að mörgu leyti er alls ekki eðlilegt að
íslendingar viti mikið um jazzmúsik, eða
geri greinarmun á henni og dægurlögum,
því að fjöldinn allur af fólki finnst hér,
sem aldrei hefur hlustað á jazzlag. Þegar
ég tala um að „hlusta á“, á ég við að fara
að minnsta kosti þrisvar til fjórum sinnum
yfir það með athygli, því að fyrr hefur
maður ekki heyrt hina réttu túlkun í gegn.