Morgunblaðið - 21.09.2009, Blaðsíða 19

Minningar 19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2009
✝
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
HARALDUR ALBERT GUÐLAUGSSON
Hraunbæ 103
Reykjavík
andaðist á hjúkrunarheimilinu Skjóli laugardaginn
12. september.
Útförin fer fram frá Fríkirkjunni í Reykjavík fimmtu-
daginn 24. september kl. 13.00.
Unnur Lilja Hermannsdóttir,
Heba Gunnrún Haraldsdóttir,
Una Guðlaug Haraldsdóttir, Örn Sigurðsson,
Haraldur Örn Arnarson,
Friðjón Arnarson.
✝ Helga SigríðurEysteinsdóttir
fæddist 2. júlí 1916.
Hún lést 9. sept-
ember sl.
Foreldrar hennar
voru Eysteinn
Björnsson frá Skára-
stöðum í V-Hún., f.
1895, d. 1978, og
Guðrún Gestsdóttir
frá Björnólfsstöðum í
Langadal, f. 1892, d.
1970. Systkini hennar
eru Brynhildur, f.
1918, d. 2002, Hólm-
fríður, f. 1919, d. 1984, Björn, f.
1920, Svanhildur, f. 1921, d. 1983,
Gestur, f. 1923, d. 1997, Kári f.
1925 og Ásdís f. 1927.
Helga giftist 1939 Ólafi Þorláks-
syni, bónda á Hrauni í Ölfusi, f.
1913, d. 2006. Börn Ólafs og Helgu
eru: 1) Þórdís, f. 1940, bóndi, gift
Ólafi Þór Ólafssyni bónda. Þeirra
börn eru Ólafur Helgi, kvæntur
Önnu Björgu Sveinsdóttur og eiga
þau tvö börn, Ólafur átti eina dótt-
ur fyrir; Ásdís, hún á tvö börn;
Vigdís, gift Ásgeiri Þ. Árnasyni,
þau eiga tvö börn; Valdís, gift Jó-
hanni D. Snorrasyni, þau eiga einn
Sigurðssyni útvegsbónda. Þeirra
börn eru Katrín Ósk, gift Smára B.
Smárasyni, þau eiga eina dóttur,
og Ólafur. 6) Herdís, f. 1957, skrif-
stofumaður, gift Þórhalli Jós-
epssyni fréttamanni. Þeirra börn
eru Helga Sigríður, Jósep Birgir
og Margrét Þórhildur.
Fjölskylda Helgu bjó í Með-
alheimi á Ásum 1915-1928 og á
Hafursstöðum í Vindhælishreppi
1928-1936. Hún stundaði nám í far-
skóla sem barn en síðar á Laug-
arvatni tvo vetur, 1935-1937.
Helga bjó alla sína tíð á Hrauni eft-
ir að hún hóf búskap með Ólafi.
Hún var félagslynd og tók virkan
þátt í starfi Kvenfélagsins Berg-
þóru í Ölfusi um áratugaskeið.
Helga var gestrisin og rak rausn-
arlegt heimili. Hún var barngóð og
hafði gott lag á ungu fólki, hafði
um árabil fjölda unglinga í fóstri á
vetrum og barna í sumardvöl.
Helga var á meðal frumkvöðla í
hundarækt á Íslandi og ræktaði
lengi skoska collie-hunda, sem
stórt kyn er komið af. Hún var ætt-
fróð og ættrækin, kunni að meta
listir, var ljóðelsk og orti sjálf af
list þótt hún vildi lítt flíka eigin
kveðskap, las mikið hverskyns
bókmenntir og fylgdist vel með
gangi samfélagsins fram á síðustu
ár.
Útför Helgu fer fram frá Þor-
lákskirkju í Þorlákshöfn í dag og
hefst athöfnin klukkan 15. Jarðsett
verður í Hjallakirkjugarði í Ölfusi.
son. 2) Guðrún, f.
1943, húsmóðir, gift
Helga Ólafssyni, fv.
verkstjóra hjá Ölf-
ushreppi. Þeirra börn
eru Vigdís, hún á
tvær dætur og eitt
barnabarn; Sigríður
Margrét, í sambúð
með Hjalta Eggerts-
syni, þau eiga tvö
börn, Sigríður átti
tvö börn fyrir;
Sveinn, kvæntur
Borghildi Kristjáns-
dóttur, þau eiga þrjú
börn; Ingunn, sambýlismaður
Kjartan Björnsson, þau eiga eina
dóttur. 3) Hjördís, f. 1946, hús-
móðir, gift Marc Origer. Hjördís á
einn son, Sigurð T. Valgeirsson,
hann á fjögur börn. 4) Ásdís, f.
1949, íþróttakennari, gift Sverri J.
Matthíassyni viðskiptafræðingi.
Börn þeirra eru Elísabet Agnes,
gift Magnúsi P. Sigurjónssyni, þau
eiga tvær dætur, Elísabet átti eina
dóttur fyrir; Einar Freyr, kvæntur
Gyðu Gunnarsdóttur, þau eiga þrjú
börn; Sverrir Steinn, hann á einn
son. 5) Þórhildur, f. 1953, bóndi og
framkvæmdastjóri, gift Hannesi
Tengdamóðir mín, Helga Sigríður
Eysteinsdóttir, er látin 93 ára að
aldri. Hún hafði dvalið á heimili fyr-
ir aldraða og síðar í stuttan tíma á
sjúkrahúsi. Ég minnist hennar sem
hlýrrar og hjartagóðrar konu. Hún
tók yfirleitt málstað þeirra sem
minna máttu sín og gaf mikið af sér.
Hún var prýdd miklum mannkost-
um, var afar vel lesin og þær voru
ófáar stundirnar sem maður sat
með henni við eldhúsborðið að
Hrauni í Ölfusi og ræddi um þjóð-
málin og heima og geima. Hún var
auk þess mjög ættfróð og vissi
gjarnan hverra manna hinir og
þessir voru sem komu til umræðu.
Þá kunni hún mikið af kvæðum og
átti auðvelt með að setja saman vís-
ur. Hún tók upp á því á sínum efri
árum að reykja pípu og sat gjarnan
með hana við eldhúsborðið.
Helga átti ríkar minningar frá
æskuárum sínum í Húnavatnssýslu
og sagði okkur margar sögur frá
þeim tíma. Hún unni mjög sveitinni
sinni, Ölfusinu, og var í fyrstu ekki
hress með að þurfa að fara á dvalar-
heimili fyrir aldraða að Blesastöð-
um á Skeiðum þegar hún gat ekki
lengur séð um sig sjálf. Hún vandist
því þó fljótt og naut góðrar umönn-
unar starfsmanna á dvalarheim-
ilinu. Það sem hún óttaðist mest var
að leggjast í kör og geta ekki fengið
að fara þar sem hún væri með svo
sterkt hjarta.
Það er mikill missir fyrir fjöl-
skylduna að Helga skuli ekki lengur
vera á meðal okkar en jafnframt
huggun að hún skyldi ekki þurfa að
þjást og fá að fara með þeim hætti
sem hún gerði. Enda var friðarsvip-
ur á henni látinni.
Helga skilur eftir sig marga af-
komendur sem eiga góðar minning-
ar frá samverustundum með henni.
Ég og fjölskylda mín söknum henn-
ar mikið.
Megi góður guð varðveita þig,
Helga mín.
Sverrir Matthíasson.
Helga á Hrauni hefur ákveðna og
skýra mynd í minningunni. Hún sit-
ur við suðvesturhornið á eldhús-
borðinu, með hálfkalt kaffi í bolla,
tottar pípuna sína og les gömul
blöð. Hún talar við alla og segir sög-
ur, á borðinu er reyktur lax úr ánni,
brauð sem hún hefur bakað og kök-
ur sem hún hefur kennt einhverju
barnabarninu að baka. Hún spyr
frétta úr nútíðinni og segir frá
gamla tímanum og rekur ættirnar
um leið og nafn einhvers er nefnt.
Allt frá því ég kom fyrst á heimili
þeirra Ólafs á Hrauni, sem vænt-
anlegur tengdasonur, fann ég hina
óbilandi væntumþykju hennar og
umhyggju sem hún bar fyrir fólkinu
sínu. Aldrei heyrði ég hana hall-
mæla neinum, en hún kunni þó að
hvessa sig þætti henni á sig hallað
eða miklu fremur ef henni þótti að
sínu fólki vegið.
Hún hafði gott lag á börnunum
og lagði stóran skerf til uppeldis
flestra eða allra barnabarnanna,
sem áttu lengri eða skemmri tíma í
sveitinni. Hún hafði tíma til að tala
við þau, hlustaði á poppmúsíkina
með þeim, hélt þeim að vinnu í hey-
skapartörnum.
Nú hefur hún fengið lausnina eft-
ir erfiða legu síðustu mánuðina.
Langri vegferð er lokið og miklu
ævistarfi, að halda stórt heimili með
rausn og hlúa að hverjum og einum
í stöðugt stækkandi hópi afkom-
enda. Við söknum góðrar konu og
biðjum henni blessunar í eilífðinni.
Þórhallur Jósepsson.
Helga Sigríður Eysteinsdóttir,
amma okkar, er dáin. Hún var okk-
ur systkinunum sem önnur móðir á
yngri árum, þar sem við eyddum af-
ar ánægjulegum og oft á tíðum
skrautlegum tíma í sveitinni hjá
ömmu og afa. Hún var kona sem
alltaf var hægt að stóla á, sat yf-
irleitt við eldhúsborðsendann með
pípuna sína og kaffibollann og rakti
ættir vina og vandamanna. Vinum
þótti ávallt skrítið að sjá ömmu með
pípu en pípan var sem hluti af henni
og fannst okkur amma vera full-
komin í alla staði. Alltaf var hægt
að treysta á heitan mat í hádeginu
og a.m.k. 2 kaffitíma yfir daginn. Í
sveitinni kynntist maður ættingjum
sínum sem einnig eyddu tíma í
sveitinni. Þetta var góður bóndabær
og húsfreyjan sú besta!
Elsku amma, við vonum að þú
hvílir í friði og ró um ókomna fram-
tíð. Takk fyrir genin.
Elísabet, Einar og Sverrir.
Minningar, sem betur fer eigum
við minningar. Með þeim gleðjumst
við og munum og hvort sem þær
vekja grátur eða hlátur þá eru þær
af hinu góða. Við áttum margar
minningar saman. Þau voru ófá
skiptin sem ég var heima hjá þér,
að spila við eldhúsborðið, spjalla við
þig eða bara horfa á sjónvarpið,
dyrnar hjá þér voru alltaf opnar
hvenær sem var. Við áttum góðar
stundir saman og mun ég ávallt
geyma þær. Þegar ég þarf hressa
mig við og draga fram bros, þá þarf
ég bara að hugsa til þín og afa og
muna eftir þeim góðu stundum sem
við áttum saman.
Allir eiga sinn vitjunartíma, þú
fékkst þinn og er ég ánægður að þú
fékkst ósk þína uppfyllta, þú fékkst
að fara í ró og hafðir tvær dætur
þínar með þér á þeirri stundu. Þeg-
ar ég frétti að þú hefðir fengið að
sofna, þá varð ég dofinn, ég vissi að
þetta var að bresta á, en það er
alltaf erfitt þegar það kemur loks-
ins að stundinni að kveðja. Ég vissi
varla hvað ég átti að halda, en þeg-
ar ég heyrði að þú hefðir farið í ró
og að þú varst ekki ein, þá brast ég
í grát. Þetta voru góð tár sem féllu
fyrir þig, þú varst og verður elsk-
uð.
Því segi ég, hvíl í friði amma og
megi englar vaka yfir þér, líkt og
ég veit að þú gerir yfir mér.
Ólafur Hannesson.
Til elskulegrar langömmu okkar.
En komin eru leiðarlok
og lífsins kerti brunnið
og þín er liðin æviönn
á enda skeiðið runnið.
Í hugann kemur minning mörg
og myndir horfinna daga,
frá liðnum stundum læðist fram
mörg ljúf og falleg saga.
(Höf. ók.)
Erna Sigurðardóttir.
Tómas Guðni Sigurðarson.
Helga Guðrún Sigurðardóttir.
Helga frænka náði háum aldri,
ég þakka fyrir það og hennar verð-
ur sárt saknað. Þessi móðursystir
mín var mikill skörungur og stjórn-
aði heimilinu að Hrauni II af mynd-
arskap í tugi ára. Þau Helga og
Ólafur heitinn bóndi áttu sex dætur
og bjuggu steinsnar frá okkar fjöl-
skyldu. Og þar sem við systkinin
vorum einnig sex og mikill sam-
gangur á milli heimilanna var oft
fjör „vestur í bæ“ eins og við köll-
uðum þeirra heimili. Þar veitti
Helga okkur mikið frelsi til ærsla
en var þó sem klettur í öllum at-
ganginum. Eftir á að hyggja má
segja að þolinmæði og dugnaði
Helgu hafi verið við brugðið – ekki
síst þar sem hún í ofanálag tók um
nokkurra vetra skeið fjölda pilta
inn á heimilið – pilta sem áttu betri
daga heima hjá Helgu og Óla og í
gagnfræðaskólanum í Hveragerði
en í þeirra heimabyggð. Þá var
ennþá fleira fólk hjá Helgu og Óla í
kaupamennsku á sumrin og mikill
erill fyrir húsmóður á slíku heimili.
Oft hljóp ég lítill vestur í bæ til
Helgu og í hvert sinn gaf hún mér
eitthvað að borða þegar ég sníkti
eftir að hafa þótt úrvalið ekki nógu
gott heima. Og síðar meir þegar
maður hafði vit til var oft spjallað
um heima og geima í eldhúsinu, og
um vandamál og lausnir undir
pípureykingum Helgu. Þá var
Helga fljúgandi hagmælt sem var
nokkuð sem maður naut góðs af
þegar hún orti ferskeytlur fyrir mig
þegar mikið lá við.
Mér fannst alltaf að Helga héldi
sérstaklega upp á mig – kannski
fannst það öllum sem umgengust
hana. Við áttum þó sama afmæl-
isdag og það var nokkuð sem aðrir
áttu ekki með Helgu. Og nú þegar
Helga fellur frá vantaði aðeins tæpt
ár upp á að við yrðum sameiginlega
150 ára, en þannig reiknuðum við út
aldur okkar á hverjum afmælisdegi.
Nú er skarð fyrir skildi á Hrauni
því Helga er látin síðust af þeim
fjórum sem bjuggu myndarbúi á
Hrauni af kynslóðinni næstri á und-
an mínum systkinum og frænkum.
Ég sendi að lokum innilega sam-
úðarkveðju til dætra Helgu, afkom-
enda þeirra og venslafólks.
Þorlákur Karlsson.
Nú þegar Helga Sigríður Ey-
steinsdóttir hefur kvatt þennan
heim langar mig að minnast hennar
með nokkrum orðum.
Helga var móðursystir eigin-
manns míns og Ólafur heitinn, eig-
inmaður hennar, var föðurbróðir
hans. Þau bjuggu á Hrauni ásamt
tengdaforeldrum mínum þegar ég
flutti þangað 1973 og hóf búskap.
Á Hrauni var mér strax tekið af
mikilli umhyggju og hlýju, á báðum
bæjum, og það var ekki lítils virði
fyrir tvítuga stelpu sem var í raun
að fara í fyrsta skipti að heiman.
Þegar við vorum nýflutt heimsótti
Helga okkur og færði okkur heima-
bakað brauð og salt, ásamt pen-
ingum, og sagði að þá yrði aldrei
matarlaust á okkar heimili.
Það var alltaf gott að leita til
Helgu, hvort sem maður þurfti ráð-
leggingar varðandi matargerð,
saumaskap eða hvað sem var því
hún hafði alltaf tíma og áhuga á að
aðstoða og kenna. Hún var hjálp-
söm, ættrækin og gestrisin og hafði
gaman af að hafa fólk í kringum sig
enda oft mannmargt og líflegt á
heimilinu. Þeir sem áttu í einhverj-
um erfiðleikum í lífinu eða þurftu
aðstoð, í lengri eða styttri tíma, áttu
ávallt skjól hjá Helgu, bæði stórir
og smáir.
Hún hafði ákveðnar skoðanir og
vissi vel hvað hún vildi, eins og hún
átti kyn til.
Helga og Óli fylgdust alltaf vel
með okkar fjölskyldu og höfðu ein-
lægan áhuga á að okkur gengi allt í
haginn.
Dætur mínar voru ekki háar í
loftinu þegar þær fundu að það var
gott að heimsækja Helgu og Óla.
Þær létu sig hverfa, ofur hljóðlega,
og sátu svo alsælar á bekknum í
eldhúsinu með mjólkurglas og brún-
köku þegar að var gáð. Það var
skiljanlegt að þær sæktu í vest-
urbæinn því þar máttu þær gera
ýmislegt skemmtilegt, sem ekki
leyfðist alls staðar, og svo hafði
Helga alltaf tíma til að spjalla við
þær, segja þeim sögur og kenna
þeim hitt og þetta.
Helga og Óli pössuðu oft stelp-
urnar fyrir okkur. Það var auðvelt
að biðja þau að gæta þeirra, því
svörin voru ávallt þannig að það var
eins og við værum að gera þeim
greiða en ekki þau okkur.
Það var notalegt að rölta á
morgnana yfir í „gömlu bæina“,
tylla sér við eldhúsborðið, fá sér
ilmandi kaffisopa og rabba við fólk-
ið, meðan kraumaði í pottunum á
eldavélinni og á Rás 1 hljómaði
„Samfélagið í nærmynd“.
Nú er þessum kafla lokið. Syst-
urnar og bræðurnir, sem bjuggu
hér þegar ég kom, eru nú öll fallin
frá. Ég minnist þeirra með söknuði
og þakklæti.
Við Hrafnkell sendum dætrum
Helgu og þeirra fjölskyldum inni-
legar samúðarkveðjur.
Sigríður Gestsdóttir.
Þegar við minnumst Helgu,
ömmusystur okkar á Hrauni, kemur
ákveðin mynd ljóslifandi upp í hug-
ann. Helga með silfurgráa hárið,
situr á kolli við enda stóra borðsins
í eldhúsinu „vestur í bæ“. Hún er
klædd stuttermabol og er berfætt í
klossunum. Kaffibollinn er fyrir
framan hana og pípan, kveikjarinn
og rauði Prince Albert-pakkinn eru
aldrei langt undan, enda Helga eina
konan sem við þekktum sem reykti
pípu. Hún er að segja sögur frá því í
gamla daga, sögur að norðan eða af
ættinni, til dæmis söguna af því
þegar hún klippti rauðu fléttuna af
ömmu okkar þegar þær voru litlar.
Sumar þeirra heyrðum við ótal
sinnum en fengum þó aldrei leið á.
Eldhúsið í vesturbænum á
Hrauni hefur alla tíð skipað ákveð-
inn sess hjá okkur systrunum. And-
rúmsloftið var afslappað og þægi-
legt. Á boðstólum var oft ýmiskonar
heimabakstur eins og skúffukaka
með þykku kremi og kókosmjöli,
brauð og rúgbrauð. Á helgidögum
gat maður átt von á gómsætri
dökkri djöflatertu með skærgrænu
englakremi, borna fram með ís-
köldu mjólkurglasi – namminamm.
Í eldhúsinu var ýmislegt brasað og
Helga var ekkert að æsa sig yfir
hlutunum. Hjá henni lögðum við
krakkarnir oft eldhúsið undir okkur
við tilraunabakstur, kertagerð eða
föndur úr dagblöðum. Einnig var
oft spilað og þá stundum langt fram
eftir kvöldi. Háaloftið vestur í bæ
var heill ævintýraheimur og þar var
oft farið í feluleiki eða annað
skemmtilegt. Það kom fyrir að
Helga bankaði í loftið á neðri hæð-
inni með kústi, ef lætin í okkur voru
orðin óbærileg þegar hún var að
leggja sig. Þá vissi maður að það
var betra að minnka ærslaganginn.
Í vesturbænum var oft fjör, enda
húsið fullt af börnum allt sumarið
og á veturna fengu barnabörnin iðu-
lega far með Sigga Jóns í sveitina
um helgar. Á veturna var oftar ró-
legra yfirbragðið og þá gott að kíkja
í heimsókn enda vorum við alltaf
velkomnar. Þá var gaman að skoða
gömlu bókasafnsbækurnar í
skotinu. Helga virtist alltaf hafa
tíma fyrir okkur, hvort sem það
fólst í að spjalla, hlusta á sögurnar
okkar, spila eða kenna okkur kapal.
Helga og Óli voru alltaf áhuga-
söm um hvað væri að gerast í lífi
okkar og fylgdust vel með okkur
alla tíð. Við erum ríkari að hafa haft
þau í lífi okkar enda voru þau eins
og afi okkar og amma. Við hugsum
til þess með söknuði að nú, með
andláti Helgu, sé þessi kynslóð á
Hrauni horfin. Það voru forréttindi
að fá að kynnast Helgu og taka þátt
í lífi hennar. Við munum sakna
heimsóknanna í vesturbæinn og
munu þær lifa áfram í minningu
okkar. Að lokum viljum við votta
dætrum Helgu og aðstandendum
þeirra samúð okkar.
Steinunn, Kolbrún og
Brynja Hrafnkelsdætur.
Helga Sigríður
Eysteinsdóttir