Organistablaðið - 01.12.1982, Blaðsíða 16

Ur endurminningum Sigfúsar Blöndal 12
Jónas Helgason varsöngkennari, og alveg ágætur í þeirri stöðu. Méreru sérstaklega
minnisstæðar kennslustundir hans, og ég hef alla mína ævi orðið að búa við þá
undirstöðu, sem ég fékk hjá honum, því þó að það héti svo, að okkur síðar væri kennd
söngfræði í latínuskólanum, lærði ég eiginlega aldrei neitt frekar í þeirri miklu og
merkilegu grein, fyrr en löngu seinna í lífinu, eftir að ég var kominn yfir fertugt, er ég fór
að stunda gítarspil alvarlega. Jónas var mikill vinur Mortens Hansens, og var það hér
um bil viss sjón að sjá þá á róli við Hafnarbryggjuna — eða þar í grennd, nálægt
skólanum, ef Jónas átti leið niður í miðbæinn, t.d. þegar Helgi bróðir hans og lúðrasveit
hans léku á Austurvelli. (slenskir söngvinir ættu seint að gleyma þessum sjálfmenntaða
járnsmiði, sem varð einn af landsins beztu söngstjórum og organleikurum, grundvallaði
íslenzka kórsönginn og var áreiðanlega bezti söngkennarinn á (slandi, meðan hann
mátti njóta heilsu.
Söngkennari okkar var Steingrlmur Johnsen, cand, theol. og kaupmaður, um hríð
helzti vín- og vindlasalinn í Reykjavík, og hafði vel vit á að vanda vörur sínar. Hann var
sjálfur ágætur söngmaður og smekkvís og dugandi söngstjóri, en alveg ófær kennari,
— hann gerði varla tilraun til að kenna okkur söngfræði, en lét okkur strax í fyrsta bekk
fara að æfa margrödduð lög, og þekktu þá fæstir okkar nótur. Ég varð að búa að því
litla, sem ég hafði lært í barnaskólanum af Jónasi Helgasyni. En ég hlakkaði alltaf til
söngtímanna, og alltaf er söngfélag stúdenta eða önnur söngfélög, sem Steingrímur
stýrði, æfðu sig í skólanum, fékk ég að vera við æfingar þeirra eins oft og ég gat og
vildi. Steingrímur var mér góður; venjulega söng ég 2. tenór, — 1. tenór víst aðeins
síðasta árið. Við sungum mest á sönghefti Berggreens, eitt eða tvö af heftum Jónasar
Helgasonar voru líka notuð, og svo síðustu ár mín norsk skólasönglög. Auk þess lét
Steingrímur stundum efribekkjarsveina syngja margrödduð útlend lög, sem hann lét þá
afrita. Steíngrímur var — eins og ég hef tekið fram —, söngstjóri en ekki
söngfræðiskennari; — því gat orðið þolanlegt og jafnvel áheyrilegt að hlusta á söngpróf,
en ég er í vafa um, hvort margir af þeim sem sungu hefðu getað lesið nótur eða aðgreint
tóntegundir yfirieitt, hvað þá heldur þekkt nöfn þeirra.
Söngfélag var til og hélt æfingar í skólanum, einmitt í fyrsta bekk, og þar stóð píanó
skólans. Mér var það mikil unun að flýta mér að borða kvöldverð til þess að geta verið
við æfingar þess, sem alltaf voru haldnar kl. W2-8 á kvöldin. það var annars ekki leyft
utanfélagsmönnum að vera við þær, og í byrjuninni faldi ég mig undir borði eða lá á
einhverjum bekknum, meðan þeir voru að syngja, en siðar leyfði Steingrímur Johnsen
mér sérstaklega að vera við þær, og enginn söngmanna amaðist neitt við mér. Ég
saknaði að vísu míns ágæta kennara Jónasar Helgasonar, en ég lærði hvert lag, sem
ég heyrði, og þó ég aldrei gengi í söngfélagið, var ég oftast við æfíngarnar alla mlna
skólatíð. Það var siður okkar á kvöldin, og stundum annars á frídögum og á
eftirmiðdögum, áður en undirbúningur byrjaði, að „taka lag á ganginum". Fóru þá tveir
eða þrír eða fjórir og gengu þá samhliða eftir skólaganginum neðra, og sungu
margraddað. Komu svo fleiri og fleiri og sungu undir með, en þeir sem ekki sungu gengu
á eftir okkur söngmönnunum. Þetta var fallegur og skemmtilegur siður, og rektor og
16 ORGANISTABLAÐIÐ