Austurland - 30.10.1971, Blaðsíða 6

6
AUSTURLAND
Neskaupstað, 30. október 1971.
Hjá Arnbergi
Framh. af 3. síðu.
góð bú í þorpslandinu. Viðgangur
þeirra byggist mest á því að
rœiktun er noíkkuð mikil og afrétt-
arlönd sömuleiðis suður um vík-
uinar sem nú eru komnar í eyði.
Áður voru í þorpinu um 40 kýr
og veifti ekki af, en nú eru 5—6
menn með sína beljuna hver, en
mjóLk er keypt frá Egilsstöðum.
Hér gæti því auðveldlega skap-
azt hreint vandræðaástand ef þeir
flutningar tepptust að vetrarlagi.
Þó er bót í máli að allgóð snjó-
bílaleið er milli Héraðs og Borgar-
fjarðar um Sandaskörð. Öllu verri
er þó einangrun sveitarinnar á
veturna gagnvart iheiibrigðis-
þjónustu meðan ófær er vegurinn,,
enda er sú þjónusta í molum, og
læknar sjást hér ekiki í Ihverjum
mánuði þegar illa fellur. Þetta er
ekki sagt þeim til ávirðíngar,
önnum köfnum eins og allir vita í
stóru og strjálbýlu héraði. Ann-
ars er okkur brýn nauðsyn á vetr-
arfærum vegi, jafnvel þótt flug-
samgöngur verði auiknar frá Eg-
ilsstöðum eins og nú stendur til og
verður vafalaust til mikilla bóta
og stóraukins öryggis.
— Auk búskaparins hef eg
stundað tímavánnu mikið. Hér
hefur oft verið töluverða vinnu að
fá, t.d. vegavinnu, vinnu við hafn-
argerðina og í ihraðfrystihúsinu,
síldarvinnu þau árin sem hennar
naut og skipavinnu, en hún hefur
farið minnkandi hin síðari ár, og
kemur meira að segja fyrir að að-
alframleiðsluvörur byggðarlags-
ins, fisikur og kjöt, eru fluttar burt
á bílum.
Um langan aldur hefur það
tíðkazt á Borgarfirði ,,að fara á
vertíð“ yfir vetrarmánuðina. Yfir
veturinn hefur jafnan verið og er
enn „dauður tími“ á Bakkagerði.
Segja má að þorpið hafi oft hálf-
tæmzt af vinnufærum karlmönn-
um og raunar ungum stúlkum
líka í atvinnuleit. Hafa þær þá
mnrgar orðið framandi hjóna-
bandsmörkuðum að bráð í vistum
og verstöðvum. Á uppvaxtarárum
mínum var þetta farfuglalíf eins
konar manndómsvígsla unglinga
eins cg utanfarir í fornöld, en nú
mun það viðhorf breytt þótt enn
séu suðurferðir gerðar í kjara-
bótaskyni.
vinnan var góð, enda var oddvit-
inn lengst af þetta tímabil séra
Ingvar á Desjarmýri sérlega sam-
vinnuþýður og góðviljaður maður.
Hann mun hafa verið oddviti hér
frá 1922 til 1958, þá tók Ingvar
sonur hans við og er enn.
Þótt Bergur láti hæverskliega
um störf hreppsnefndar er óhætt
að segja, að málum hafi á þessu
tímabili og þó einkum í seinni tíð
þokað, að vísu stórbyltingalaust, í
framfaraátt, og fyrst og fremst
fyrir forgö.ngu hreppsnefndar,
búnaðarfélagsins og kaupfélags.
Satt að segja gleymdi eg að spyrja
hann nánar út í það, en nefna má
margt; jarðræktina með gömlu
internationaldráttarvélinni siem
keypt var 1928, (Fyrirvari á ná-
kvæmnisgildi ártalanna hér á eft-
ir,— Á. H.) hafnargerðina sem
hófst 1944, og hraðfrystihúsið
1949, vegagerðina um sveitina
sem hófst út norðurbyggð um
1930 eða heldur fyrr, en vegurinn
komst í samband við vegakerfi
landsins um 1955, sveitarsíma
1945—1950, síldarvinnsluna á
sjöunda tugnum, rafveitu, fyrst
frá dísilrafstöð um Bákkagerði
1952 og síðar Sandaskarðalínuna
til Héraðs 1964 (?), mikla land-
þurkun sem hófst. 1956, skóla-
hús (sem var ómynd) um 1940 og
annað 1967 með félagsheimili sem
nú er að verða fullbúið. Efnahag-
ur hefur batnað, og húsakynni
einnig með tilkomu rafmagns og
olíuhitunar, og þó eru húsakynni
í Borgarfirði yfirleitt án óhófs og
þeirrar fordildar sem mikið lætur
að sér kveða víða. Og unglingar
ieita nú meir forfrömunar og
þroska í skólum en í þorskhúsum
Vestmannaeyja og hjá ríkum
Reykjavíkurkellingum.
En margt er að enn. Þéttbýlið
blcðsýgur byggðina, blóðsýgur
hana í bókstaflegri merldngu þess
orðs, því að það sýgur fólkið burt.
Borgfirðingar eru lífshyggið fólk,
og harðduglegt. þar eru barn-
margar fjölskyldur. En öll fjölg-
unin hverfur á braut og vel það.
Yfirleitt fer um 60—80% af syst-
kinahópnum til annarra staða
og sárafátt flyzt að í staðinn.
Dálítið þó, því að fyrir kemur að
suðurfarar komi með lífsförunaut
til baka, og hljóti hliðstæð höpp á
böllum uppi í Héraði og víðar. Nú
eru íbúarnir um 280, en losuðu
340 fyrir viðreisn.
Hefur þú farið suður?
— Eg var 12 vertíðir í Eyjum.
Slundum voru allt upp í 30 Borg-
firðingar þar á vetrarvertíð og
slangur í öðrum verstöðvum,
Hornafirði, Reykjavík og um Suð-
urnes.
Þú varst lengí í hreppsnefnd.
— Jú, 20 ár, 1942—1962. Póli-
tískar 'líosningar ? — Nei, það er
af og frá, alltaf óbundnar kosning
ar og ópólitískar. Það er lítið um
þetta að segja. Að vísu voru
skiptar skoðanir í málum, en sam-
Hvað vantar Borgfirðinga helzt,
Bergur ?
— Hann hugsar sig um. - Betri
höfn. Sveitin er fullsetin, og vík-
urnar byggjast varla aftur í bráð,
fclksflcttinn stöðvast ekki nema
til komi atvinnuskilyrði fyrir
fleira fólk. Það liggur í augum
uppi. Nú er hér nokikuð af trillum,
en veiðitíminn er skammur og
grunnmiðin brigðul. í sumar hiafa
verið gerðir út héðan 3 tíu til tólf
tonna bátar. Þeir verða að flýja
sem hraðast á Seyðisfjörð þegar
veður versnar. Annars hafa þeir
fiskað vel. Hvorki þá né stærri
báta eru tiltök að hafa hér nema
yfir sumarið. Nú stendur yfir ein-
hver athugun á hafnarskilyrðum
við Hafnarhólma í landi Hafnar
út með firðinum að austan. Þar á
að vera hægt að gera örugga höfn
sýnist mönnum hér og líklega án
tetórkbstnaðar. Kannske ©itthvað
komi út úr því, t.d. önigg sumar-
höfn í fyrsta áfanga. En það er
óhugsandi að staðið verði að þeim
framkvæmdum eins og hafnarlög
gera ráð fyrir, að hreppurinn
og heimamenn kosti framkvæmdir
að hálfu. Við ölum upp fólk handa
þéttbýbssvæðunum og höfum af
því ærinn kostnað — ríkið á að
byggja oikkur höfn, það eru ekki
nema sjálfsögð manngjöld.
Svo fcrum við að byggja loft-
kastala um samyrkjubú í miðri
sveit, sem framleiddi mjólkuraf-
urðir í stórum stil fyrir innlendan
cg erlendan markað. Ræktunar-
skilyrði eru nefnilega sérlega góð
í Borgarfirði og kalhætta mun
minni en t.d. á Héraði. Nautgripa-
hagar áfbragð um grasi vafðar
hlíðar.
I Borgarfirði eru lífsskilyrði
fyrir margfalda tölu þeiss fólks
sem þar er nú, og ný vinstri stjórn
sem á samúð mikils meiri hiuta
Beugfirðinga — og þeir ætlast
J:ka til nokkurs af henni — hún á
að vinna gegn landeyðingarþróun
byggilegra staða þar sem smjör
drýpui' af hverju strái.
Þingmenn — valdhafar.
Gjaldið Borgfirðingum fóst-
urlaun nýtra þegna.
Látið gera þar góða höfn.
— Á. H.
Húsmæður
í sLáturtíðinni, scm endranær er frystiikistan ómissandi
heirnilistæki.
Höfum fyririiggjandi hinar vinsælu Baukuecht og Frigor
frysti'kislur í stærðunum 220 — 290 — 275 og 380 lítra.
Einn:g mjög góðar kistur af gerðinni Elster í stærðunum 330
cg 400 lítra.
K. H. B. — Egilsstöðum.
Rafmagnsnotendur
Tek að mér aLls konar raflagnir og viðgerðir á heimilis-
tækjum.
Reynið þjcnustuna.
Sveinn Guðmundsson, rafverktaki
Lagarási 10 Egilsstöðum.
Sími 1338.
Hef fyrirlyggjandi
Lucar rafgeymar fyrir flestar bifreiðir og dráttarvélar.
Sveinn Guðmundsson, rafverktaki
Lagarási 10, Egilsstöðum.
Sími 1338.