Ljósmæðrablaðið - 15.11.2001, Blaðsíða 9

Endurtekin orð og setningar voru tekin út úr
viðtölunum og skráð á spássíu í handriti og
þau mynduðu síðan stef/þemu sem niðurstöður
rannsóknarinnar byggjast á.
Niðurstöður og umræða
Hér á eftir verður fjallað um þau stef/þemu
sem mest voru áberandi í textanum. Þessi stef
tengdust oftast í frásögnunum og eru þannig
gjarnan samofin. Dærni um slíkt var t.d í
stefunum eftirlit með líkamlegu heilbrigði og
fullvissa/staðfesting á að allt sé í lagi. Hjá
konxmum voru eftirfarandi stef mest áberandi;
a) eftirlit með líkamlegu heilbrigði.
Niðurstöður þessarar rannsóknar gefa til
kynna að konurnar upplifi líkamlegt eftirlit
sem aðalþátt mæðraverndar. Eftirfarandi
frásagnir eru frá fjölbyrjum sem gengu með
sitt fjórða og fimmta barn. Þeirra meðgöngur
og fæðingar höfðu allar verið eðlilegar:
" Mérfinnst mœðraverndin vera, þú veist
....hún felur í sér að einhver er að fylgjast
með meðgöngunni hjá þér, að þú sért að borða
almennilegan mat, að þú sért ekki að þyngjast
of mikið og auðvitað að líta eftir barninu
og svoleiðis..”
“...það er auðvitað það að líta eftir þinni
heilsu .....þinni og barnsins ..... sko í
mæðraverndinni eru þau auðvitað að líta eftir
þínu ástandi og barnsins. Það gefur manni
tilfinningu um öryggi ogþú veist að minnsta
kosti að barninu líður vel.”
Þetta er í samræmi við niðurstöður úr rannsókn
frá 1998 þar sem sýnt var fram á að frá
sjónarhóli verðandi mæðra væri megin inntak
mæðraverndar rannsóknir og eftirlit með
líkamlegu heilbrigði ( Hirst ,Hewison,
Dowswell, Baslington og Warrilow 1998).
Þannig hafa fleiri rannsóknir sem tengjast
viðhorfum kvenna til mæðravemdar gefið þetta
til kynna. I rannsókn Williamsson og Thomson
(1996) kom fram að meirihluti kvenna áleit
eftirlit með líkamlegu heilbrigði vera
mikilvægast í mæðraverndinni auk þess að
fylgjast með vexti og hjartslætti fósturs.
b) að finna fyrir öryggi og mikilvægi þess
að þekkja ljósmóðurina.
Þrátt fyrir að hér sé um tvö hugtök að ræða
var ákveðið að fjalla um þau saman þar sem
að þau tengdust mjög í viðtölunum. Hugtakið
öryggi kom oft fyrir í textanum. í daglegri
umræðu hefur þetta hugtak gjaman tengst tækni
í tengslum við meðgöngu og fæðingar og val
á fæðingarstað. í frásögnunum í þessari
rannsókn var hugtakið öryggi gjarnan tengt
klínisku eftirliti. Þessi túlkun og áhersla á
öryggi gæti verið vísbending um óöryggi og
skort á sjálfstrausti verðandi mæðra varðandi
meðgönguna:
“....það er nokkurs konar öryggisatriði er
það ekki? að fylgjast með meðgöngunni,
já mér finnst það vera ötyggið... kannski finnst
manni það vega þyngra þegar að maður eldist
... eins og legvatnsástungan það er öryggi
“.... auðvitað finnst mér öryggi felast í
blóðprufum og aðJylgjast meðþvaginu ... þú
veistþœttir sem beint tengjast líkamlegu ástandi
...að allt sé í lagi og sónarinn ... hann sýnir
að það er allt í lagi með barnið að svo miklu
leyti sem hœgt er að meta það ... ”
Fjallað hefur verið urn að rannsóknir sem
notaðar eru í mæðravernd í dag hafi það m.a.
að markmiði að draga úr vanlíðan og auka
öryggi verðandi foreldra. Þessar rannsóknir
bæta hins vegar ekki endilega andlega líðan
verðandi mæðra (Waldenström 1996). Sem
dæmi hefur verið fjallað urn notkun ómskoðana
á meðgöngu og þá frá því sjónarhomi hvort að
ómskoðanir geti haft áhrif á andlega aðlögun
á meðgöngu (Bricker o.fl. 2000,
Waldenström,Axelsson,Nilsson 1988,
Cox,Wittman,Hess 1987). Þessi hlið á áhrifum
fósturrannsókna nýtur vaxandi athygli en hefur
þó lítið verið rannsökuð. í frásögnum
kvennanna var öryggi sjaldan tengt öðru en
líkamlegum þáttum. Margar kvennanna lögðu
þó áherslu á mikilvægi þess að þekkja
ljósmóðurina sem mætti etv. túlka sem einn af
grunnþáttum öryggis. Kringum fæðingu var
öryggi m.a. talið felast í því að ljósmóðirin
sem sinnti konunni á meðgöngu annaðist hana
í fæðingu:
“....þú veist aldrei hver er á vakt þegar að
þú kemur í fœðingu þrátt fyrir að þetta sé
lítið samfélag, og það er ekki það að ég treysti
þeim ekki faglega .... En það gefur þér
tilfinningu um öiyggi að þekkja Ijósmóðurina
Niðurstöður þessarar
rannsóknar gefa til kynna að
konurnar upplifi líkamlegt
eftirlit sem aðalþátt
mœðraverndar.
I rannsókn Williamsson og
Thomson (1996) kom fram að
meirihluti kvenna áleit eftirlit
með likamlegu heilbrigði vera
mikilvœgast í mœðraverndinni
auk þess að fylgjast með vexti
og hjartslœtti fósturs.
Ljósmæðrablaðið , q
nóv 2001