Dagfari - 01.11.2007, Blaðsíða 24

Mynd: Harpa Stefánsdóttir
Nú er íslensk leyniþjónusta... eða
„öryggis- og greiningarþjónusta“
sérstakt viðfangsefni sem krefst
vandlegri umíjöllunar en hér er rúm
íyrir. Það er þó athyglisvert að lesa
erindi sem dómsmálaráðherra hélt í
Rótarý-klúbbi Reykjavíkur þar sem
hann færði önnur rök íyrir ráðstöf-
unum gegn hryðjuverkavá en að vísa
almennt til þeirrar skyldu stjórnvalda
að standa vörð um öryggi þegna sinna.
Þau rök vísa ekki fram til óvissrar
framtíðar, heldur til áþreifanlegra
sögulegra staðreynda. Ráðherrann
sagði: „Við íslendingar höfum ekki
farið varhluta af því að einstaklingar
og alþjóðasamtök knýi fram málstað
sinn með ofbeldi." Dæmin sem hann
nefnir eru að vísu einungis tvö:
1. Þegar samtökin Sea Shepherd
sökktu tveimur hvalveiðibátum 1986.
2. Þegar „alþjóðlegir umhverfissinn-
ar með önnur áhugamál en hvali [...]
gerðu [...] atlögu að framkvæmdum
við Kárahnjúka og á Reyðarfirði“
sumarið 2005.
Að vísu skilgreinir Björn síðara til-
vikið ekki sem „hryðjuverk“ heldur
sem „óhæfuverk“ framið „í nafni
öfgakennds málstaðar“.5 Engu að
síður má hæglega álykta af orðum
dómsmálaráðherrans, að öryggis- og
greiningarþjónustan, þessi nýja upp-
finning, muni hafa nokkuð fijálsar
hendur í leit sinni að viðfangsefnum
og ekki ólíklegt í þessu ljósi að með-
limir varaliðs lögreglunnar muni
þurfa að kljást við heldur óvænta óvini
ríkisins.
5 Björn Bjarnason: „Um hryðjuverk. Erindi í
Rótarý-klúbbi Reykjavíkur, 24. ágúst, 2005. “
Sótt af: http://bjorn.is/greinar/nr/3228
Nýir útgjaldaliðir í fjárlagafrum-
varpi
Það verður seint sagt um fjár-
lagafrumvarpið að þar sé allt sett fram
með sérlega skýrum og aðgengilegum
hætti. Slík er sannarlega ekki raunin
þegar reikna á út hversu miklum
fjármunum gert er ráð fyrir að verja
til svokallaðra varnarmála. Frá
dómsmálaráðuneytinu fengust þær
upplýsingar að enginn útgjaldaliður
þar teldist til varnarmála, hins vegar
En línan á
y y milli hern-
aðarlegra
og borgaralegra
stofnana verður
sífellt óskýrari...
vörðuðu ýmsir liðir þess löggæslu-
og öryggismál/’ Þetta er athyglisvert
í ljósi þess að dómsmálaráðherra er
einkar tamt að tala um „öryggis- og
varnarmál“ og hefur þau gjarnan í
sama orðinu. í kafla frumvarpsins,
sem fjallar um utanríkisráðuneytið,
er hins vegar að finna þennan nýja út-
gjaldalið, „Varnarmál", sem ætlunin
er að verja til 533,8 m.kr. í skýringum
með honum kemur fram að þeirri
fjárhæð sé ætlað að greiða kostnað
6 Tölvupóstur frá dómsmálaráðuneytinu frá 18.
okt. 2007.
„vegna ríkja sem koma að vörnum og
eftirliti áNorður Atlantshafi." Þar er átt
við kostnað vegna heræfinga á íslandi,
svo og vegna eldsneytis, búnaðar,
reksturs bygginga, aðbúnaðar og þotu-
gildra sem slíkar æfingar krefjast.6 7 * í
þessu sambandi er rétt að nefna að í
frumvarpi til fjáraukalaga fyrir árið
2007 óskar utanríkisráðuneytið eftir
152 m.kr. til „öryggissvæðis við Kefla-
vikurflugvöll“8 og einnig eftir 20 o m .kr.
„vegna loftflutninga fyrir NATO“, án
þess að nánari grein sé gerð fyrir síðar-
nefnda atriðinu.9 Þá er rétt að nefna að
fjáraukalagafrumvarpið gerir ráð fyrir
45 m.kr. fjárheimild vegna heræfing-
arinnar Norður-Víkingur 200710 og
að ársþing þingmannanefndar NATO,
haldið í Reykjavík haustið 2007, fékk
fjárveitingu sem nam 155 m.kr.11
Bandaríski flugherinn hefur haft það
á sinni könnu að reka Ratsjárstofnun
en við brotthvarf hersins tók íslenska
ríkið við því hlutverki. í fjárlagafrum-
varpinu eru 822,3 m-kr áætlaðar til
rekstursins og í fjáraukalögum fyrir
2007 er sótt um 280 m.kr. til viðbótar.
Þá er aðild okkar að NATO tíunduð en
hún kostar okkur 65,2 m.kr. auk 99,9
m.kr. vegna fastanefndarinnar. Nú eru
þau útgjöld talin, sem fjárlagafrum-
varpið gerir augljóslega ráð fyrir að
renni til öryggis- og varnarmála á
næsta ári og þar er samanlagt um
7 Frumvarp til fjárlaga 2008, s. 311-312.
Sótt af: http://www.althingi.is/altext/l35/s/
pdf/oooi.pdf
8 Frumvarp tilfjáraukalaga fyrir árið 2007, s.
80. Sótt af: http://www.althingi.is/altext/135/
s/pdf/oi03.pdf
9 Sama rit, s. 65.
10 Sama rit, s. 79.
11 Frumvarp til fjárlaga 2008, s. 269. Sótt af:
http://www.althingi.is/altext/l35/s/pdf/oooi.
pdf
24
Dagfari • nóvember 2007