Læknablaðið - 01.11.1939, Blaðsíða 23

LÆKNAB LAÐIÐ
143
bita. Einkennin eru þau sömu eins
og viö orbitalkomplikationir af
rhinogen uppruna. Séu þaö throm-
bosur í orbitalvenum eru venurn-
ar i reg. front., reg. temp. og reg.
supraorb. aö þreifa á eins og harð-
ir þræöir. Viö thrombosur í sin.
cavern. eru augneinkennin beggja
megin. f anamnesunni er oft
trauma eöa infektionssjúkdómar,
« sem geta gefiö grun um diagnos-
una.
Leiki vafi á, af hvaða uppruna
orbitalbólgan sé, en það er helst í
þeim tilfellum, þar sem lítil eða
engin einkenni eru frá nefafholum,
er réttast aö ganga út frá því sem
gefnu, að þetta sé bólga af rhino-
gen uppruna og haga meðferðinni
eftir því.
Og hvaða meðferð er notuð?
Eg hefi áður minsta á hvaða
meðferð er notuð við oedema coll-
at.: epith. tepid. við bólgunni og
sjúga gröftinn úr nefafholunum,
og er þá best fyrst að dreypa adre-
nal.-cocaini í nefið.
Annars er meðferðin næstum
þvi altaf operativ, að mintsa kosti
altaf, þegar grunur er um abscess
í orbita og við intrakraniellar
komplikationir. Indikationin fer
ekki eftir neinu einst. symptomi,
heldur eftir heildarsjúkdómsmynd-
inni. Það er altaf hætta á ferðum
og aukist hún við það,að þaðkoma
fram einkenni upp á versnun eins
og t. d. hitahækkun, meiri verkir,
skjálfti, uppsölur, albumen í þvag
o. fl., er enginn vafi á hvað skuli
gera, nefnilega óperera og það
strax, því dragist að gera það get-
ur það, eins og fyr er sagt, valdið
sjúkl. sjónmissi eða orðið honum
að fjörtjóni.
Það sem á að gera, er að opna
vel inn í orbita, en fyrst og fremst
að finna orsakasjúkdóminn, þ.e.a.s.
þær nefafholur, sem eru sjúkar og
óperera þar. Það er ekki nóg að
eins að sjá orbitalabscessnum fyrir
afrensli og láta þar við sitja. Þetta
hefir oft verið gert, en með þeim
árangri, að annaðhvort hefir sjúkl.
dáið, eða þá að það hefir orðið að
operera sjúkl. aftur. Incisionin á
að liggja medialt yfir margo orbi-
talis, að ofanverðu ef það er enn-
isholubólga, en neðan verðu ef það
er kjálkaholubólga. Það er skorið
strax í gegn um periost og það
losað vel frá beini, svo að vel sjá-
ist inn í periorbita. Finnist gröftur
eða perforation veit maður hvaða
nefafholur eru sjúkar, og á þá að
opna þær og taka allan sjúkan vef.
Sé vafi á hvaðan affektionin komi,
er best að byrja á að opna cell.
ethmoid., því þar finst oftast or-
sökin. Vegna þess að cell. ethmoid.
og sin. front. eru oft samtímis af-
ficeraðar er ekki nóg að operera
að eins á öðrum hvorum staðnum,
heldur verður að gera það á báð-
urn stöðum. Við óperationina á
cell. ethmoid er það áríðandi, að
tekið sé nóg af concha med., því
annars er hætt við retention.
Fyrstu dagana eftir óperationina á
að draenera orbita vel, en nefaf-
holurnar draenerast í gegnum nef-
ið. —
Ef eitthvað ætti að segja um
profylakse, ætti það að vera í því
fólgið, að vera ekki kærulaus með
kvef og influenzur, sem stundum
festist í nefafholunum og er ekki
án hættu, ef sjúkl. verða fyrir
traurna, eins og t. d. tannútdrætti
o. fl.
Einmitt vegna þess síðast
nefnda, hættunnar, sem traumað
hefir í för með sér við nefafholu-
bólgur, er sú stefna að ryðja sér
til rúms meðal erlendra otologa,
að observera og nota konservativa
meðferð þegar hitinn er hár og
miklir verkir og ef ekki eru ein-
kenni upp á intrakraniellar kompli-
kationir. Það er beðið með að