Sveitarstjórnarmál - 01.03.1999, Blaðsíða 48

RAÐSTEFNUR
Fjármálaráðstefnan 1998
Ráðstefna sambandsins um fjár-
mál sveitarfélaga 1998 var haldin á
Hótel Sögu í Reykjavík dagana 26.
og 27. nóvember.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, for-
maður sambandsins, setti ráðstefn-
una með ræðu. Hann bauð fram-
sögumenn og aðra þátttak-
endur velkomna á þessa
fyrstu fjármálaráðstefnu
sambandsins á nýbyrjuðu
kjörtímabili þeirra sveitar-
stjórna sem kosnar höfðu
verið á liðnu vori. „Þeirra
bíða margvísleg verkefni
og ábyrgð sveitarstjómanna
er mikil, ekki síst í fjár-
hagslegu tilliti,“ sagði Vil-
hjálmur. „Hlutdeild sveitar-
félaganna í opinberum
rekstri hefur á síðustu árum
vaxið verulega og fullvíst
er að sá hlutur á eftir að
stækka í náinni framtíð. Yf-
irtaka alls reksturs grunn-
skólans á stóran þátt í þeirri
þróun og yfirfærsla málefna
fatlaðra ffá ríki til sveitarfé-
laga sem nú er í undirbúningi og
verkefnaflutningur frá ríki til nokk-
urra sveitarfélaga á grundvelli
reynslusveitarfélagaverkefnisins
eykur enn frekar rekstrarumfang
sveitarfélaganna. Þessi þróun er
hliðstæð því sem gerst hefúr annars
staðar á Norðurlöndum þar sem
samfélagsleg verkefni eru í ríkari
mæli í höndum sveitarstjómarstigs-
ins en verið hefur hér á landi. Sam-
hliða auknum verkefnum og aukinni
ráðstöfun opinberra fjármuna hefur
fjármálastjórn sveitarfélaganna
meira vægi í efnahagslegu tilliti og í
þjóðarbúskapnum í heild sinni. Með
fjölgun starfsmanna sveitarfélag-
anna gegna sveitarstjórnir sífellt
þýðingarmeira hlutverki sem vinnu-
veitendur og ákvarðanir þeirra i
samningum um kaup og kjör á
vinnumarkaðinum skipta meira máli
varðandi heildarþróun launamála í
landinu.
Af sjálfú leiðir að þróun í fjármál-
um sveitarfélaganna hefur þeim
mun meiri áhrif í hagkerfmu sem
umsvif þeirra aukast. Þannig hefur
fjármálastjórn sveitarfélaganna, í
víðtækum skilningi þess orðs, sífellt
rneiri áhrif á efnahagslífið og sveit-
arstjórnarmenn verða að vera sér
meðvitandi um að ákvarðanir þeirra
og gerðir í fjánnálum hafa ört vax-
andi áhrif á hagkerfí landsins.
Sveitarstjórnarmenn bera því
ásamt öðrum launagreiðendum
mikla ábyrgð á varðveislu þess
stöðugleika sem nú ríkir í efnahags-
lífinu og til þeirra er gerð sú krafa
að þeir séu sér meðvitandi um þá
ábyrgð. Þótt ýmsir hagsmunahópar
eða starfsstéttir séu háværar og geri
kröfúr til margvíslegra framkvæmda
eða launahækkana umfram undirrit-
aða kjarasamninga, sem ef til vill
væri þægilegast að verða
við eða ánægjulegt að upp-
fylla, ætlast hinn almenni
kjósandi til þess að stjóm-
málamenn sýni festu og
ábyrgð.
Gæti sveitarstjórnar-
menn ekki að þessu tvennu
er það ávísun á annað
tveggja, enn frekari
skuldaaukningu eða
skattahækkun, sem hvort
tveggja gæti auðveldlega
raskað þeim stöðugleika
sem við búum nú við með
tilheyrandi áhrifum á
rekstrarumhverfi fyrir-
tækja og heimila í landinu.
Ymis spjót beinast að
sveitarfélögunum, ekki að-
eins frá einstaka starfsstétt-
um, hagsmunahópum eða félaga-
samtökum heldur líka ffá fúlltrúum
ríkisvaldsins, ráðuneytum og ffá Al-
þingi. Einnig eru nýjar skyldur
stundum lagðar á sveitarfélögin
með ákvörðunum þessara aðila sem
oft eru almennt orðaðar í lögum og
reglugerðum og líkjast ffemur óljós-
um stefnuyfirlýsingum. Sem dærni
má taka eftirfarandi setningu úr lög-
um unt félagsþjónustu sveitarfélaga
sem orðast þannig: „Sveitarfélag
skal sjá um að veita íbúum sínum
þjónustu og aðstoð samkvæmt lög-
um þessurn og jafnffamt tryggja að
þeir geti séð fyrir sér og sínum.“
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður sambandsins: „Skulda-
söfnun sveitarfélaganna getur ekki haldið áfram með sama
hætti og verið hefur.“