Reykjavík - 07.12.2013, Blaðsíða 22

Einkarekið Apótek
Lágt lyfjaverð - góð þjónusta
22 7. DESEMBER 2013
Hönnunarnálgun í stefnumótun og skipulagi skólastarfs
Hönnunarsmiðja um fram-tíð tækni og menntunar var haldin í Hlöðunni í
Gufunesbæ í nóvember.
Virajita Singh sérfræðingur í
hönnunarnálgun frá Háskólanum í
Minnesota hélt fyrirlestur um hvernig á
að nota hönnunarnálgun í stefnumótun
skólamála, á Menntavísindasviði
Háskóla Íslands. Síðan stýrði hann
ásamt Tryggva Thayer verkefnastjóra
Menntamiðju, hönnunarsmiðju um
framtíð tækni og menntunar þar sem
þátttakendur tókust á við það verk-
efni að hanna skólakerfi til að takast
á við áskoranir 21. aldarinnar. Hvaða
tækninýjungar það eru sem fólk haldi
að eigi eftir að hafa áhrif á menntun
framtíðarinnar og gera tillögu um
hvernig best sé að nýta þær.
Á fyrirlestri Virajitu sem hún hélt um
hvernig væri hægt að nota hönnunar-
nálgun í stefnumótun skólamála þá
mættu ekki margir en ánægjulegt var
að sjá þar einn aðila frá forsætisráðu-
neytinu en að sama skapi saknaði ég
þess virkilega að enginn frá mennta-
og menningarmálaráðuneytinu kæmi,
sérstaklega þar sem ráðuneytið er að
úthýsa verkefnum svo það geti lagt
meiri áherslu á stefnumótunarvinnu.
Umræður voru virkilega gagnlegar og
snérust aðallega um hvort og hvernig
væri hægt að nýta þá nálgun sem Vira-
jita kynnti við stefnumótunarvinnu
stjórnsýslunnar, í námskrárgerð og
kennsluskrám skóla.
Hönnunarsmiðjan var daginn eftir
og hist var að morgni dags í Hlöðunni
í Gufunesbæ þar sem þátttakendur
hlustuðu fyrst á Tryggva og Virajitu
kynna dagskrá dagsins og fengu síðan
fræðslu um hvað hönnunarnálgun væri
en það reyndist vera um að ræða ósköp
hefðbundin hönnunarvinnubrögð sem
líklega allir hönnuðir kannast við en
ekki mikið af skólafólki. Þátttakendur
voru um fimmtíu og komu flestir
frá grunnskólum en einnig mátti sjá
þarna þrjá framhaldsskólakennara,
þar af einn frá Akureyri. Auk þeirra
voru fulltrúar frá Reykjavíkurborg,
Skólaskrifstofu Hafnarfjarðar, Félagi
Heimspekikennara, Skólasafnavefnum,
GERT, Háskólanum í Reykjavík, Há-
skóla Íslands og Rannís.
Þátttakendur unnu fyrstu fjögur
skrefin í hönnunarnálguninni þar sem
þeir beindu sjónum sínum að framtíð
tækniþróunar og mögulegum áhrifum
hennar á menntun. Fyrsta skrefið
byggðist á að byggja upp samúð með
þeim sem áttu að vinna með tæknina
og reyna að sjá fyrir hver viðbröð þeirra
yrðu við að innleiða og nota tækninýj-
ungar. Í öðru skrefinu fólst að skilgreina
hvert hið raunverulega vandamál væri
og komast að samkomulagi um það.
Síðan tók við í þriðja skrefi að koma
með hugmyndir að lausnum (hug-
stormun) og svo hófst skemmtilega
vinnan í fjórða skrefi þar sem hóparnir
bjuggu til frumgerðir að þeirri lausn
sem þeir vildu koma í framkvæmd í
skólakerfinu. Að lokum kynntu þátttak-
endur vinnu sína en ef um raunveru-
legt verkefni hefði verið að ræða hefði
prófun átt að eiga sér stað en um það
sköpuðust einmitt svo skemmtilegar
umræður á fyrirlestrinum deginum
áður, þ. e. hvort væri möguleiki á því
að búa til stefnu sem væri hægt að prófa
í hálft ár áður en hún yrði samþykkt.
Sjötta skrefið fólst svo í að meta hvernig
til hafði tekist og annaðhvort halda
áfram með frumgerðina og betrumbæta
hana eða að henda henni og byrja upp
á nýtt í ferlinu.
Það kom skemmtilega á óvart hvað
hugmyndaflug þátttakenda var mikið
og hvað allir voru skapandi og höfðu
gaman af að vinna með höndunum.
Það voru ansi margar hendur sem
hnoðuðu leir, saumuðu saman efni,
klipptu pappír og unnu saman að því að
skapa draumaframtíðarskólann. Þarna
átti sér stað mikil sköpun og vinna
sem á örugglega eftir að skila sér út
í skólaumhverfið þrátt fyrir að kerfið
sé oft ekki vinveitt nýjum aðferðum og
innleiðingu á nýrri tækni. En það tekur
oft langan tíma að nýta nýja tækni og
breyta gamalgrónum hugsunarhætti
hefðanna en það hlýtur jú alltaf að vera
jákvætt að skólarnir reyni að halda í við
þróun tækninnar og noti hana til að
gera kennsluna betri og áhugaverðari
fyrir nemendur.
Verum meðvituð um að vera alltaf
skapandi, notum óhefðbundnar að-
ferðir og leitum endilega í smiðju
hönnunar til að reyna að komast ennþá
lengra með þau verkefni sem við erum
að fást við.
Sigurbjörg Jóhannesdóttir
Í ræðu þinni talaðir þú um þjóð-
félagslegt hlutverk Háskóla Íslands
og að þátttaka starfsmanna skólans í
samfélags- og tækniþróun utan veggja
háskólans sé mikilvæg og bitni ekki á
framgangi þeirra í starfi. Hvað veldur
og hvernig má breyta þessu?
Ég hef alltaf verið upptekin af fá-
menninu hér á Íslandi, það eru heilu
þekkingarsviðin þar sem við eigum
engan eða einn sérfræðing sem oft er
starfsmaður háskóla. Þess vegna er
mikilvægt að háskólarnir leggi þjóð-
inni til þessa þekkingu og stuðli að því
að starfsfólk þeirra vinni slík verkefni,
en einblíni ekki bara á fjölda birtra
fræðigreina. Það er áríðandi að þetta
hlutverk sé skilgreint og metið til fram-
gangs í kerfi háskólanna. Kerfið í Há-
skóla Íslands er seinvirkt og stundum
er því miður jafnvel slegið á puttana á
þeim sem koma fram með nýjar hug-
myndir. Mér finnst t. d. alveg upplagt
að koma hér upp alþjóðlegu námi í
ferðamálafræðum, öllum greinum þess
sem skipta máli, menntun leiðsögu-
manna, stjórnun hótela o. s. frv. Mig
langar líka til að sjá miðstöð rannsókna
á hvölum og sjávarspendýrum verða til
við Háskóla Íslands. Við höfum allt
til þess, vísindamann á heimsvísu þar
sem er Marianne Rasmussen forstöðu-
maður Rannsóknaseturs HÍ á Húsavík,
unga vísindamenn sem eru að ljúka
námi, hvali rétt við ströndina, mjög
gott samstarf við hvalaskoðunarfyrir-
tækin sem veita aðstöðu til rannsókna
um borð í skipum sínum. Í Evrópu
eru rannsóknir á sjávarspendýrum
einkum stundaðar í St. Andrew‘s í
Skotlandi en þeir hafa ekki hvalina
rétt við ströndina líkt og við og ekki
þessa miklu möguleika sem samstarfið
við hvalaskoðunarfyrirtækin gefur.
Hvað er framundan nú þegar þú ert
komin á „eftirlaun“ fleiri hjólaferðir eða
óvissuferðir?
Ég hef alltaf haft meira en nóg að
gera m. a. í tengslum við setu mína í
hinum ýmsu stjórnum sem er heil-
mikil vinna, oft sjálfboðavinna. Ég
hef undanfarið unnið allmikið að
verkefnum tengdum ferða- náttúru-
verndarmálunum s. s. Verndaráætlun
Vatnajökulsþjóðgarðs og Rammaá-
ætlun og vona að tækifæri gefist til
að sinna slíkum málum áfram. Það
verða mér vonbrigði ef Rammaáætlun
og Náttúruverndarlögin nýju verða
ekki samþykkt því það er mikilvægt að
við setjum okkur samræmdar reglur
og staðla varðandi umgengni við
auðlindir okkar. Ásóknin í náttúru-
verndarsvæði er orðin slík að þar þarf
skipulag, reglur og eftirlit ef þau eiga
að verða okkur til gagns og ánægju í
framtíðinni. Það gildir það sama um
þessar auðlindir og fiskimiðin okkar.
Engar fleiri hjólaferðir á dagskránni?
Nei ekki í bili, ég er að reyna að fá
Sigríði konuna mína með næst, en hún
þvertekur fyrir að fara í ferð sem ég
skipulegg. Við höfum því ákveðið að
hún velji næstu ferð. SGK
Framhald af bls. 18