Skessuhorn - 13.08.2008, Qupperneq 14

14 MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST
Ein hvern tím-
ann var sagt að
þó rauð vín yrði
ó drekk andi mætti
samt búa til úr
því á gæt is edik
og eins mætti
búa til prýð is
gagn rýnend ur úr
al gjör lega ó hæf um rit höf und um.
Ekki veit ég hvað satt er í þessu en
ein hvern tím ann kvað Karl Ís feld í
orða stað rit dóm ara:
Við skrif borð ið sit ég með sjálf-
glöðu brosi
og sam visku þreki
og fylli minn ó frjóa öf und arpenna
með ill kvittn is bleki.
Ein ar Bene dikts son gaf út um
skeið blað sem nefnd ist „Þjóð-
stefna.“ Um það kvað Ein ar
Jochum son:
Þjóð stefn an er þarfa blað,
það er hægt að sanna.
Hún á sjálf sagt er indi að
aft ur hluta manna.
Þeg ar bók in Borg firð inga ljóð
kom út á sín um tíma hitti Sig-
fús í Skrúð full orð inn kunn ingja
sinn sem fann bók inni flest til for-
áttu og tók sam an ræð una í stuttu
máli:
Ætla ég að anda gift in þverri,
áður heyrði mað ur bögu slynga,
ég held að bæk ur ger ist varla verri
en vísna safn ið okk ar Borg firð inga.
Um svip að leyti og af líku til efni
kvað Vig fús Pét urs son:
Það er af mönn um sér stök sort
- en sjálf sagt vitni um greind og
dug -
þeir sem geta ort og ort
án þess að detta neitt í hug.
Stund um geng ur mönn um illa
að fylgja ná kvæm lega hin um hefð-
bundnu brag regl um og fá kannske
tak mark að lof fyr ir kveð skap sinn
þó eng inn ef ist um góð an hug og
ein lægni við kom andi. Guð bjart-
ur Jak obs son stakk eft ir far andi
að Þór unni í Garð bæ í stóraf mæli
henn ar:
Þór unn mín ég þakka þér
fyr ir kaffi sopann.
Lít ill dreng ur leit hér inn
rétt að gamni sínu.
Svona vís ur hafa ýms um meiri
mögu leika á að lifa því þær koma
beint frá hjart anu.
Ást ar sorg ir hafa stund um ýtt
lít ils hátt ar við sál ar lífi manna
og jafn vel skap að ó dauð leg bók-
mennta verk. Ég hef grun en ekki
vissu um að eft ir far andi sé aust an
úr Fljóts hlíð eða þar úr ná grenni
og kveð ið í ást ar sorg, hvort sem
hún var nú al var leg eða bara upp-
gerð:
Allt mitt púl til einskis fer
eg þó túl ann noti.
Ást ar fúlegg færði mér
Fía í Múla koti.
Vél smiðja Þor geirs og Ell erts
á Akra nesi smíð aði á sín um tíma
nokk ur stál skip og þar á með al
Júl í us Hav steen ÞH 1 . Eitt hvað
bar á tækni leg um vanda mál um í
byrj un og eitt hvert sinn þeg ar Júl-
í us Hav steen kom inn til við gerð-
ar varð Val geir Run ólfs syni að
orði en þá var ný kom in út bók in
,,Þing eyskt loft“ eft ir Jón Bjarna-
son frá Garðs vík:
Þó að verk in virð ist oft
vera gerð með prýði,
þol ir hún ekki þing eyskt loft
þessi skipa smíði.
Hall grím ur Magn ús son á Sönd-
um var verk stjóri yfir stál skipa-
smíð inni á sín um tíma og fórst
það vel úr hendi enda ein stak ur
still ing ar mað ur og manna ó lík-
leg ast ur til æs inga. Um verk stjórn
hans kvað þó Jón Bjarna son (ekki
frá Garðs vík):
Um Hall grím er kannske eitt hvað ýkt
og ógn ar stjórn hans í vor
en þeir sem að hafa þang að kíkt,
þeir lesa fað ir vor.
Val geir Run ólfs son var eitt sinn
beð inn að gera við gaml an og slit-
inn rit vél arg arm á skrif stofu Þ&E og
starf aði enn að þeirri iðju þeg ar sam-
starfs fólk hans fór heim um kvöld ið.
Morg un inn eft ir var í rit vél inni blað
með svohljóð andi á letr un:
Varla telst nú vél in góð
en verð ur ekki betri.
Á hana má þó yrkja ljóð
með eðli legu letri.
Guð mund ur Krist jáns son vél-
virki var ein hvern tím ann frá
vinnu slapp ur og þurfti að skila
þvagprufu til meina tækn is að
nafni Mar grét. Sem hann rölti
til sjúkra húss með þvagpruf una í
vas an um og held ur nið ur dreg inn
taut aði hann fyr ir munni sér:
Ekk ert þras við Möggu má,
máske las inn er ég,
heitt í vasa heim an frá
hland í glasi ber ég.
Á Skál um á Langa nesi var um
hríð all um fangs mik il út gerð og
tölu vert um leikis. Jón mun sá hafa
heit ið er þar bjó ef ég veit rétt og
þótti nokk ur fjár afla mað ur. Ein-
hver starfs manna hans sem ég hef
heyrt nafn ið á en gleymt aft ur orti
um hann:
Rín ar báli safn ar sér,
synd um rjál ar nærri,
Jón á Skál um öll um er
ok ursál um stærri.
Vís an barst til Jóns sem brást illa
við og spurði mann inn hví hann
væri að yrkja um sig ljóta vísu.
Hinn kvaðst að vísu hafa ort um
hann vísu en hún væri ekk ert nema
lof enda væri rímorð ið í annarri
línu ,, fjarri“ en ekki ,, nærri“ og
hefðu vond ir menn snú ið fyr ir sér
vís unni eða þá tek ið rangt eft ir
og vís an aflag ast þannig. Þar sem
þessi vísa og sag an er að eins tek in
úr mínu götótta minni vil ég endi-
lega biðja þá sem kynnu að vita
gleggra um þessi mál að leiða mig
í all an sann leika þar um.
Þar sem nú eru ný lega af staðn ar
ýms ar merk is úti há tíð ir er ekki úr
vegi að rifja upp vísu Ó línu Jón as-
dótt ur, orta þeg ar hún sá nokkra
ung linga á gangi á götu á Sauð ár-
króki:
Mis jafn lega tím inn timbr ar
og teyg ir þessi jarð ar peð.
Líttu á þess ar litlu gimbr ar -.
- Og lamb hrút arn ir skokka með!
Hætt er við að mann kyn ið dæi
fljót lega út ef ekki væri fyr ir ást ina
og ýms ar af leið ing ar henn ar enda
kvað Lúð vík Kemp:
Víst er það ei vansi neinn
þó væn ar meyj ar langi
að hafa svona einn og einn
ung an svein í fangi.
Bald vin Jón atans son hef ur vænt-
an lega ekki ver ið einn af þess um
ungu svein um þeg ar hann kvað:
Hunda þúfu heims ins á
hef ég set ið tíð um.
Mig vill eng in meyja sjá
mun ar aug um blíð um.
Nokk uð hef ur ver ið rætt um
fjár mála á stand þjóð ar inn ar og
reynd ar alls heims ins að und an-
förnu og ýms ir þurft að tjá sig í
því sam bandi, svo hag fræð ing ar
sem aðr ir. Fyr ir margt löngu var
kveð ið á pöll um Al þing is, og sést
hér enn og aft ur hvað allt end ur-
tek ur sig:
Stend ég á þingi og stolt ur syng um
stjórn vitr ing ana:
Með skott ið hring að hoppa þeir
kring um
hag fræð ing ana.
Mörg um árum síð ar en þó fyr ir
nokkru sátu bóndi og hag fræð ing-
ur og deildu um land bún að ar mál.
Hag fræð ing ur inn taldi sig vita
meira um mál efn ið eins og hag-
fræð ing ar telja yf ir leitt, hvert sem
mál efn ið er. Bóndi taldi sig þó vita
það með vissu að ef kýr ættu að
mjólka þyrfti að hirða þær vel og
moka flór inn. Af þessu til efni kvað
Karl Hólm:
Hag fræð in er hrein og skýr
er hef ur bænda kór inn.
Ef að nýt ast eiga kýr
á að moka flór inn.
Með þökk fyr ir lest ur inn,
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Þol ir ekki þing eyskt loft - þessi skipa smíði
Sjúkra hús ið og heilsu gæsl an á Akra nesi
Frá vöggu til
graf ar nýt um við
þessa mik il vægu
stofn un mis mun-
andi mik ið, oft-
ast með mjög góð um ár angri. Víst
er að við ger um mikl ar kröf ur til
þeirra er þar starfa, engu síð ur en
til að bún að ar og alls um hverf is ins.
Ak ur nes ing um þyk ir afar vænt um
sjúkra hús ið og stofn un ina alla og
hafa oft sýnt það í verki.
Ég hef átt þess kost að vinna og
vera gest ur á mörg um sam bæri-
leg um stofn un um, bæði hér lend-
is og er lend is. Hér á Akra nesi hafa
starfs menn irn ir ver ið í far ar broddi
á mörg um svið um, enda hafa sjúk-
ling ar hvaðanæva að af land inu
sóst eft ir að fá að gang ast hér und-
ir ýms ar skurð að gerð ir og hljóta
með ferð og fæð ing ar að stað an hér
er ein stak lega vel búin.
Á öldr un ar- og lyf lækn is sviði er
flest til fyr ir mynd ar og víst er að
ég dá ist að því hversu vel þeir hafa
stað ið langa vakt ina á heilsu gæsl-
unni, Reyn ir Þor steins son og Þór-
ir Þór halls son, því á lag ið sem þeir
vinna við er oft ó heyri lega mik ið.
Breytt ar sam göng ur, meiri sér-
hæf ing og fjár frek tækni, gera það
að verk um að um hverf ið er allt ann-
að en t. d. þeg ar ég vann við stofn-
un ina. Að flestu leyti hef ur stofn-
un in brugð ist við kalli tím ans; hef-
ur breyst frá því að taka á móti öllu
mögu legu og ó mögu legu, í að vera
sér hæfð á á kveðn um svið um.
Það er og verð ur sag an enda lausa
að alltaf má benda á að fjár magn er
ekki nægj an legt og að ráðu neyt ið
muni aldrei geta upp fyllt þær kröf-
ur sem til þess er gert. Það verð ur
alltaf horft til þeirra sem við stýr-
ið standa, og minnt á að þeir eigi
að veita meira fé til margra verka.
Þeg ar ég stóð sjálf í stýr is hús inu,
fann ég oft fyr ir því að geta ekki
gert enn bet ur og enn meira en ég
gerði.
Ekki kall ar allt, sem til bóta get-
ur talist, á meiri fjár veit ing ar. Sumt
er spurn ing um inn sæi og skap andi
hugs un. Ég tel það til fyr ir mynd ar
að stofn un in skuli gera fram tíð ar-
á ætl un á fag leg um nót um og end-
ur skoða hana reglu lega. Stað an er
met in og fram tíð ar sýn lögð fyr ir í
fram haldi af því og það auð veld-
ar heil brigð is ráðu neyt inu að taka
á kvarð an ir. Í þess ari stefnu mót un
er kall að á al menna og meiri um-
ræðu um starf sem ina. Hverju vilj-
um við breyta hér og nú og hverju
er hægt að hrinda í fram kvæmd á
til tölu lega ein fald an hátt? - All ir
eiga sér drauma og ég er ekki ein
um þann draum að sjúkra hús ið búi
á vallt þannig að skjól stæð ing um
sín um að á betra verði ekki kos ið.
Ég sagði í upp hafi að fæð ing ar-
að stað an á sjúkra hús inu á Akra nesi
væri til fyr ir mynd ar! Hér hvíl ast
ný bak að ir for eldr ar í heim il is legu
um hverfi. - Þannig finnst mér að
eigi líka að búa að þeim sem eru að
kveðja þetta líf. Mér finnst sár vanta
líkn ar stof ur þar sem að stand end-
ur geta dval ið og hvílst með sínu
fólki. Stof urn ar yrðu þannig bún-
ar að yfir þeim væri heim il is brag ur
og að stand end ur gætu t.d. haft að-
gang að eld un ar að stöðu og öðr um
þæg ind um. - Svip uð að staða þyrfti
einnig að vera fyr ir lang veika varð-
andi hvíld ar inn lagn ir.
Það skipt ir að stand end ur og auð-
vit að sjúk linga miklu, hvort þeim
finnst að hin um deyj andi og lang-
veik um sé sýnd sú virð ing, sem all-
ir eiga skil ið, hvort sem stríð ið er
langt eða stutt. Í hraða nú tím-
ans, er oft eins og við meg um varla
vera að því að staldra við og leyfa
líf inu og dauð an um að hafa sinn
tíma. Við get um ekki skor ið eða
bætt öll mein, en við get um líkn að
og bætt að stæð ur nokk uð um fram
það sem við ger um í dag, t.d. með
skipu lögð um hvíld ar inn lögn um
og góðri líkn ar að stöðu. Ég veit að
stjórn end ur hafa á huga á að hrinda
þessu i fram kvæmd. Við vit um að
alltaf vant ar fjár muni, en ef það er
það sem stend ur á, má reyna að fá
fé laga sam tök og ein stak linga til að
taka sam an hönd um í þeim efn um.
- Líkn ar deild in í Kópa vogi er góð
fyr ir mynd sem mik ið er hægt að
læra af varð andi þessa þætti.
Þess ir punkt ar eru sett ir nið ur
til að vekja um ræðu, eins og hvatt
er til í fram tíð ar sýn á vef SHA. Ég
er mjög fylgj andi því að fólk fái að-
stöðu og hjálp heima eins og unnt
er, því sjúkra hús get ur ekki leyst öll
mál þótt þar sé vissu lega frá bært
starfs fólk. - En það koma þeir tím-
ar að sjúkra hús ið er eina lausn in og
þá þurfa þess ir þætt ir sem ég hef
hér sett á blað, að vera a.m.k. eins
góð ir og fæð ing ar að stað an er, sem
er sann ar lega um vefj andi.
Ingi björg Pálma dótt ir