Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Blaðsíða 93

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ I
ar uxu frá 640 (52,1%). Pneumókokkar með skert penisillínnæmi
(PMSP, MIC>0,094, E-test) voru 89 (7,2%). Börn sem fengu sýkla-
lyf við sýnatöku eða mánuðinn á undan voru lfklegri til að bera
PMSP heldur en þau sem ekki fengu sýklalyf (OR=3,48). Börn sem
höfðu ekki fengið sýklalyfjameðferð en voru á leikskóla þar sem
sýklalyfjanotkunin var mest voru líklegri til að bera PMSP heldur
en börn sem ekki höfðu fengið sýklalyf á leikskólum þar sem sýkla-
lyfjanotkunin var minni (OR=l,99). Fimm hundruð áttatíu og einn
stofn var hjúpgreindur og voru 279 (48,0%) af einni af þremur al-
gengustu hjúpgerðunum 6A, 6B eða 23F og 432 (74,4%) á meðal
sjö algengustu. Fimmtíu og tvö prósent pneumókokkanna tilheyra
hjúpgerðum sem eru í nýju 7-gildu próteintengdu bóluefni. PMSP
voru ílangflestum tilfellum af hjúpgerð 6B eða 19A. Hlutfall hjúp-
gerðanna breyttist töluvert milli ára. Sérstaklega var áberandi aukn-
ing pneumókokka af hjúpgerð 6A árið 1996, en hún samanstóð af
mörgum klónum innan hjúpgerðarinnar.
Alyktanir: Penisillínónæmi á meðal pneumókokka tengdist sýkla-
lyfjanotkun. Hlutfall hjúpgerða getur breyst talsvert milli ára og að-
eins helmingurinn var af hjúpgerðum sem eru í nýju 7-gildu bólu-
efni.
V 115 F. nucleatum stofnar úr nefkoki barna með bráðar
miðeyra sýkingar eru upprunnir úr munnholi
Gunnsteinn Haraldsson1-, Eija Könönen2, Hannele Jousimies-Somer2,
W. Peter Holbrookl
'Tannlæknadeild HÍ, 2National Public Health Institute, Helsinki
Gunnsteinn.Haraldsson@ktl.fi
Inngangur: Við sýkingar í efri öndunarvegi og miðeyra verða mikl-
ar umhverfis- og vistfræðilegar breytingar í nefkoki ungabarna. Iðu-
lega er hægt að einangra loftfirrðar bakteríur úr nefkokssýnum frá
börnum með eyrnasýkingar og eru Fusobacterium nucleatum og
sykurkljúfandi Prevotella tegundir algengustu hóparnir. Loftfirrðar
bakteríur finnast yfirleitt ekki í nefkoki heilbrigðra barna. Þar sem
munnvatn er líklegasta flutningsefni þessara þekktu munnhols-
baktería frá munni í nefkok var markmið þessarar rannsóknar að
bera saman nefkoks og munnvatns F. nucleatum á klónalstigi.
Efniviður og aðfcrðir: Ellefu F. nucleatum stofnar sem voru ein-
angraðir, í gegnum nefhol, úr nefkoki átta barna með bráða mið-
eyrasýkingu og 161 F. nucleatum stofnar sem einangraðir voru úr
munnvatni fyrir (n=48) og eftir (n=l 13) sýkingar þessara sömu barna
voru bornir saman með AP-PCR aðferð. AP-PCR var framkvæmt
með C1 (5’-3’ GAT GAG TTC GTG TCC GTA CAA CTG G), C2
(5’-3’ GGT TAT CGA AAT CAG CCA CAG CGC C), D8635 (5’-
3’ GAG CGG CCA AAG GGA GCA GAC), og D11344 (5’-3’
AGT GAA TTC GCG GTG AGA TGC CA) prímerum, sem allir
hafa verið notaðir áður við greiningu Fusobacterium stofna. DNA
var einangrað með suðu nokkurra kólonía í jónabindiefni í 10
mínútur, þá var það hrist stuttlega og spunnið í 10 mínútur. PCR var
framkvæmt í 25 pl rúmmáli í 500 pl PCR glasi, og innihélt 5 pl af
DNA upplausn og 0,8 pM af einum prímer. PCR afurðirnar voru
aðskildar með agarósa rafdrætti, litaðar með ethidíum brómíði og
myndaðar stafrænt í útfjólubláu ljósi.
Niðurstöður: í fimm af átta börnum sem rannsökuð voru fundust
sömu AP-PCR gerðirnar í nefkoki og munnvatni.
Ályktanir: Þar sem loftfirrðar bakteríur finnast yfirleitt ekki í nef-
koki heilbrigðra barna benda niðurstöðurnar til þess að uppruni
þeirra sé í munnholi og að þær berist með munnvatni.
V 116 Algengi síþreytu á meðal íslendinga á aldrinum
19-75 ára
Sverrir BergmannL Eiríkur Líndal2, Jón G. Stefánsson2
iTaugadeild og 2geðdeild Landspítala háskólasjúkrahúss
eirika@landspitali.is
Inngangur: Á undanförnum árurn hefur orðið mikil aukning á sí-
þreytutilfellum og hefur fjöldi rannsókna á þessu sviði aukist. Þó er
margt mjög óljóst við síþreylu. Eitt vandamálið er greiningin sjálf.
Greiningin á síþreytu hefur verið nokkuð á reiki og eru ýmsar skil-
greiningar notaðar til að komast að niðurstöðu um það hvort ein-
staklingar séu með síþreytu eða ekki. Sumar skilgreiningarnar eru
almennari en aðrar. Aðallega er um að ræða fjórar skilgreiningar
sem notast hefur við. Þær eru ástralskar, breskar og bandarískar
(eftir þá Holmes, et al 1988, Lloyd, et al 1988, Sharpe, et al 1991 og
Fukuda, et al 1994).
Markmið rannsóknarinnar var að fá greinargóða úttekt á þeim
fjölda sem telur sig vera með síþreytu á íslandi, hvernig aldurs- og
kynskiptingin er og svo að athuga hvernig skerðingin hefur haft
áhrif á líkamlega og andlega getu þeirra. Þær rannsóknir sem hafa
verið gerðar hingað til eru á afmörkuðum hópum síþreyttra, svo sem
sjúklingum sem fengu Akureyrarveikina og á öðrum undirflokkum.
Efniviður og aðferðir: Valdir voru af handahófi úr þjóðskrá 4000
einstaklingar, 2000 konur og 2000 karlar á aldrinum 19-75 ára. Tek-
ið var tillit til dreifingar á milli þéltbýlis og sveita. Öllum var sendur
sérhannaður 95 atriða spurningalisti þar sem spurt var um einkenni
síþreytu. Spurningalistinn var þannig gerður að unnt er að reikna
tíðni síþreytu á íslandi út frá öllum fjórum skilgreiningarkenning-
unum með því að slá listann inn í sérstakt forrit.
Niðurstöður: Svarhlutfallið við spurningalistanum reyndist 63%.
Tíðni síþreytu á íslandi reyndist vera frá 0-4,9%.
V 117 Notkun stofnfrumna úr fósturvísum til lækninga.
Viðhorfskönnun meðal íslenskra lækna, lögfræðinga
og presta
Trausti Óskarssoni, Flóki Guóinundsson2, Jóhann Ágúst Sigurðsson2, Linn
Getz4, Vilhjálmur Árnason5
iLæknadeild HÍ, 2heimspekideild HÍ, 3heimilislæknisfræði HÍ, 4Landspítali
háskólasjúkrahús, 5Siðfræðislofnun HÍ
tuddilius@yahoo.com
Inngangur: Rannsóknir á stofnfrumum hafa gefið mönnum nýja
von í baráttunni við fjölmarga erfiða og ólæknandi sjúkdóma. Stofn-
frumur fósturvísa eru í dag fjölhæfastar þeirra stofnfrumna sem völ
er á og því ákjósanlegastar til notkunar í lækningaskyni. Við það að
nálgast þessar stofnfrumur stöðvast þroski fósturvísisins og því hef-
ur þessi framkvæmd vakið upp margar áleitnar siðferðisspurningar.
Lítil samstaða hefur náðst erlendis viðvíkjandi þessar spurningar
enda takast á ólík viðhorf sem lúta að upphafi lífsins og helgi þess.
Læknar, lögfræðingar og prestar eru starfsstéttir með ólíkan bak-
grunn og sjónarmið og því áhugavert að kanna viðhorf þeirra til sið-
ferðisspurninga tengdum stofnfrumulækningum. Ekki hefur sam-
LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88 93