Tímarit Máls og menningar - 01.03.1979, Blaðsíða 62

Tímarit Máls og menningar
vælum og læknishjálp, kom eftir sem áður frá Sovétríkjunum, einnig að
stórum hluta frá DDR. Slíkir farmar komu sjóveg til Haiphong undir stöð-
ugum ógnunum frá flota og flugher Bandaríkjanna. Jafnvel eftir að Maó
Tsetung hafði tjáð Pham Van Dong að Kína óskaði ekki eftir sameiningu
Norður- og Suður-Víetnams hélt víetnamska stjórnin áfram að lýsa algeru
hlutleysi sínu í deilum Sovétríkjanna og Kína.
Grundvöllur að þeirri þróun mála að Víetnam stendur nú andspænis
fjandskap bæði Alþýðulýðveldisins Kína og Bandaríkja Norður-Ameríku
var lagður 1971, þegar Kissinger heimsótti Peking. Þá fórnaði Kína öllu
því sem enn fannst af hugmyndafræðilegri samstöðu með Víetnam til þess
að ávinna sér sterkari stöðu gagnvart Sovétríkjunum.
Akvarðanir voru teknar um að hindra fyrirætlanir um endursameiningu
Víetnams, um að hætta vopnaaðstoð og um pólitískar aðgerðir ef Banda-
ríkjamenn neyddust til að hætta árásunum á Víetnam. Þeir Maó og Nixon
undirrituðu samningana í febrúar 1972.
Ekki einu sinni nú, þegar enginn vafi lék á því að upp frá þessu ætti
Víetnam tvo volduga andstæðinga og yrði eingöngu að treysta á aðstoð frá
Sovétríkjunum og öðrum Varsjárbandalagsríkjum, lét víetnamska stjórnin
neitt eftir sér hafa um þau vandamál sem upp voru komin.
6
Eftir síðustu örvæntingarfullu sprengjuárásirnar varð Nixon loks að gera
sér ljóst að víetnömsk alþýða léti ekki þvinga sig til uppgjafar. En um leið
og hann varð að viðurkenna ósigur sinn fékk hann aðstoð frá Kína. 20.
apríl 1975, tuttugu dögum áður en norðurvíetnamskar hersveitir og her-
sveitir þjóðfrelsishreyfingarinnar gengu inn í Saigon, sendu Kínverjar
sendinefnd til Hanoi sem endurnýjaði óskirnar um að Víetnamar lém vera
að frelsa Suðrið.
Kröfur Kínverja um yfirráð yfir víetnömsku eyjaklösunum fóru vel sam-
an við vonir Bandaríkjamanna um að viðskiptakerfi þeirra gæti haldið
tökum sínum á Suður-Víetnam, einnig eftir að friður kæmist á, og nýtt
olíulindirnar úti fyrir ströndunum.
Sigri þessa litla sundursprengda akuryrkjulands yfir hinu ríkasta allra
iðnaðarríkja var í fyrstu mætt með miklum samfögnuði. Auðvelt átti að
vera að fylgja eftir kröfum um að Bandaríkin stæðu við þau loforð sem
52