Tímarit Máls og menningar - 01.12.1996, Síða 11

sköpum beinlínis. En mér fór sem sagt fljótt að finnast ég tilheyra öðru liði.
Ég var nefnilega um þetta leyti að kynnast hugsun um bókmenntir sem
höfðaði meira til mín og sem gekk upp við það sem tilfmningin sagði að
hvað ljóðin að minnsta kosti varðaði væru þessi fræði, sem mér sýndist vilja
leggja allt í sölurnar til að verða að empírískum vísindum þegar þau yrðu
stór, á alvarlegum villigötum. Mín nýju fræði voru hins vegar andstæð
vestrænni vísindahugsun. Samkvæmt þeim var heimur okkar ekki röklegur.
Það hafði bara verið upphugsuð á hann þanniglöguð skel, mjög handhæg
þeim sem ekki leið vel nema blindum. Ljóðahefðin sækti hins vegar allan
sinn verðmætasta afla í djúpin. Af því leiddi að hún og vísindin væru
eldgamlir og ósættanlegir andstæðingar. Hin nýju fræði sögðu þess vegna
mjög ákeðið: Niður með upplýsinguna og Newton, upp með innsæið og
óreiðuna. Blake gamli sá þetta eins og skot. í einum af handanheimum hans,
í alversta vítinu sem til er, ræður einmitt Newton ríkjum og þangað fara allir
hans fylgjendur. Þetta þýddi fyrir mér að ef menn ætluðu sér eitthvað í
ljóðagerð annað en að verða apar einhvers, og þá meina ég í mjög víðri
merkingu, þá yrðu þeir að skyggnast undir yfirborðið og því dýpra og víðar,
því betra. Ég sagði mig því frá greinendaflokknum í sjáendaflokkinn þó ég
sæi svo sem ekki margt eða merkilegt en það átti aðeins eftir að skána.
út um lénsportiðer nú sem betur fer hvergi fáanleg og menn véla hana ekki
svo glatt út úr mér þó ég eigi enn einhvers staðar hálfan annan skókassa af
henni. Hún er barn síns tíma
greyið og það voru sannast
sagna hálfgerðir niðurlæg-
ingartímar í ljóðagerð lands-
ins. Ég get svo sem lýst henni
aðeins. Hún er galopin og
sáraeinföld, létt rauðlituð af
pólitík og þriðjaheims- og
smælingjasamúð plús smá
glamur frá öðrum, mest frá
„pönkurum ljóðlistarinnar“, Majakovskíj til dæmis. En hún skiptir engu til
eða frá, hvorki fyrir mig né aðra og ekki orð um það meir. Ja nema að það
er auðvitað skárra af tvennu illu að byrja illa en alltof vel. Reyndar átti ég
þegar hún kom út fullt af efni, sem nú þætti eflaust boðlegra, en sem betur
fer ákvað ég að láta það bíða sem varð til þess að í staðinn fyrir að skrúfa
fyrir það þarna 1979 kom ég því smám saman til skárri þroska og það lenti
svo í næstu tveim bókum. Þannig hefur þetta verið síðan með allt sem ég hef
gert í ljóðum. Ég ligg alltaf með mikið magn. Eerlið er einhvernveginn þannig
að fyrst kemur frumhugmynd sem yfírleitt lítur svo auvirðulega út að hún
Gott, þegar gul skyrta
ver sálina forvitnum blókum!
Gott,
þegar í kjaftinum á fallöxinni
menn hrópa:
„Drekkið Van Houtens kókó!“
Vladímír Vladímirovitsj Majakovskíj: Ský í
buxum ogfleiri kvœði. Geir Kristjánsson þýddi
úr rússnesku. Reykjavík 1965, bls. 26.
TMM 1996:4
9