Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.2010, Blaðsíða 38

38 FÖSTUDAGUR 14. maí 2010
XXXXXXXXXX
FÁNARNIR
Á BÁLKESTI SÖGUNNAR
Fánar eru æði áberandi í þjóðríkjum nútímans. Hvert mannsbarn þekkir fána síns heimalands og
nágrannalandanna. En fánar virðast þó ekki eldast vel í minni mannsins. Fánar ríkja sem nú hafa verið
máð út af kortinu, eða breytt um stjórnarhætti, virðast með öllu gleymdir.
HAMAR, SIRKILL
OG KORNAX
n Fáni Austur-Þýskalands, eða Þýska alþýðulýð-
veldisins, eins og það hét opinberlega, var tekinn í
notkun árið 1959. Hann var opinber fáni kommún-
istaríkisins þar til Austur- og Vestur-Þýskaland voru
sameinuð hinn 3. október 1990. Bæði ríkin notuðu
sama fána frá stofnun þeirra og þar til Austur-Þýska-
land bætti skjaldarmerkinu í miðju hans, en það
sýnir hamar, sirkil og kornax, tákn verkamanna í
verksmiðjum, menntamanna og bænda í alþýðu-
lýðveldinu.
BULLFÁNI
FRANSKRA NASISTA
n Vichy-stjórnin í Frakklandi var leppríki nasista
í síðari heimsstyrjöldinni. Herforinginn Philippe
Pétain var leiðtogi ríkisins og meðfylgjandi mynd
sýnir fánann sem hann valdi. Á hinum hefðbundna
franska þrílita fána eru sjö gylltar stjörnur fyrir
neðan francisque-öxi, sem Vichy-nasistar töldu að
hefði verið þjóðarvopn Franka í fornöld sem hefðu
stofnað „þjóðernislega hreint“ franskt ríki. Sagn-
fræðingar hafa bent á að hvorugt stenst: Frankar
notuðu aldrei öxi á borð við þessa og Frakkland
hefur aldrei verið einnar þjóðar ríki.
KEISARAVELDIÐ BRASILÍA
n Á árunum 1822 til 1889 var Brasilía keisaraveldi.
Keisararnir Pedro I og Pedro II ríktu yfir landinu.
Portúgalska keisarafjölskyldan flýði heimalandið
í Napóleonsstríðunum og settist að í nýlendunni
Brasilíu. Brasilía varð fljótt sjálfstætt ríki og
keisaradæmi, en árið 1889 var það aflagt og lýðræði
komið á í landinu. Áður höfðu völd keisarans dvínað
smám saman.
PÖDDUFÁNINN
n Napóleon III var æðsti valdhafi Frakka frá 1852 til
1870. Fyrst sem forseti „annars lýðveldis“ Frakklands
og síðar sem keisari landsins. Napóleon Bónaparte,
sem sjálfur var mikill áhugamaður um fána, var
föðurbróðir hans. Napóleon þriðji valdi meðfylgj-
andi fána fyrir veldi sitt. Gylltar býflugur fljúga yfir
þrílitan flöt hins hefðbundna franska fána, með
skjaldarmerki keisarans fyrir miðju.
FÁNI FRANCOS
n Francisco Franco drottnaði yfir Spáni frá fjórða
áratugnum til dauðadags árið 1975. Á valdatíma
hans var fáni lýðveldissinnanna sem barist höfðu
gegn honum í borgarastríðinu bannaður. Að eiga
slíkan fána gat þýtt langa fangelsisvist. Svona var
fáni Spánar á Franco-tímanum.
BANDARÍKI MIÐ-AMERÍKU
n Á fyrri hluta nítjándu aldar var Rómanska-Ameríka í mikilli mótun. Ríkin í heimshlutanum slitu sig hvert
af öðru úr ríkjasambandinu við Spán, eftir að Napóleon hafði dregið máttinn úr Spánverjum. Á þeim árum
voru ýmis ríkjabandalög mynduð í Mið- og Suður-Ameríku og þar á meðal lýðræðisríkið Bandaríki Mið-Am-
eríku, sem stofnað var árið 1823. Þau mynduðu löndin sem í dag heita Gvatemala, El Salvador, Hondúras,
Níkaragva og Kosta Ríka. Upp úr ríkjasambandinu flosnaði þó upp úr 1840 þegar borgarastríð braust út.
DEUTSCH-OSTAFRIKA
n Þjóðverjar höfðu ekki jafnmikið upp úr krafsinu í
Afríku og önnur stórveldi Evrópu á nýlenduöldinni.
Þeir fóru þó ránshendi um nokkur svæði þar í álfu
og þar á meðal á þeim slóðum er ríkið Tansanía er í
dag. Nýlendan hét Deutsch-Ostafrika (Þýska-Aust-
ur-Afríka) eða Tanganyika. Nýlendunni stjórnuðu
Þjóðverjar frá 1885 til 1919, þegar þeir misstu
nýlendur sínar í kjölfar fyrri heimsstyrjaldarinnar.
VICHY-
STJÓRNIN
1940–1944
Vichy
SPÁNN
HERTEKIÐ SVÆÐI
SVISS
ÍTALÍAFRAKKLAND 1852–1870
París
ÞÝSKA
AUSTUR-
AFRÍKA
1885–1919BANDARÍKI
MIÐ-AMERÍKU
1823–1840
AUSTUR-
ÞÝSKALAND
1949–1990VESTUR-
ÞÝSKALAND
KEISARAVELDIÐ
BRASILÍA
1822–1889
SPÁNN
FRANCOS
1939–1975
MEXÍKÓ
SPÁNN
FRAKKLAND
PO
RT
Ú
G
AL
Lesendur hafa frá því í upphafi eldsumbrot-
anna á Fimmvörðuhálsi og Eyjafjallajökli sent
ritstjórnarskrifstofum DV ábendingar um
furðuleg teikn í eldinum og gosmekkinum.
Síðast hafði Erna Sigþórsdóttir, fyrrverandi
leigubílstjóri, samband. Hún tók meðfylgj-
andi mynd af sjónvarpsskjánum heima hjá sér.
Myndin sýnir gosmökkinn í eldinum á Fimm-
vörðuhálsi og í honum er engu líkara en búi
andlit. „Ég fylgdist spennt með sjónvarpinu og
sá þá þetta andlit. Ég smellti strax af mynd með
nýju myndavélinni minni. Einhverjir sögð-
ust sjá djöfulinn í þessu andliti, en ég er ekki
sammála. Mökkurinn sýnir engan annan en
Gunnar Þórðarson tónlistarmann! Ég veit ekki
hvernig hann rataði þangað, en mér finnst ekki
fara á milli mála að þetta sé hinn eini sanni
Gunni,“ segir Erna.
Áður hafði glöggur lesandi bent DV á að
gosmökkurinn úr toppgíg Eyjafjallajökuls
sýndi ljón á ákveðinni mynd. Annar lesandi
sýndi okkur þrjár myndir úr gosinu sem hver
um sig sýndi bókstafi sem mynduðu saman
nafn ássins Týs.
helgihrafn@dv.is
Lesendur DV sjá ýmis teikn á lofti í eldsumbrotunum:
GUNNAR ÞÓRÐARSON Í GOSINU
Gunni í gosinu Lesandi sér gítarhetjuna í gosmekkinum.