Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 47

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 47
behaviour cannot be predicted. They might become catastrophic if the activity prevented the ice overburden from closing the tunnels out of the lake. A volcanic eruption within the lake would melt the floating ice cover but would not cause a rapid rise in the lake level because of the lag in flow of ice into the lake from the surroun- ding glacier. We would not expect such an erup- tion to spark off a jökulhlaup immediately if the lake was somewhat below the critical level (assuming, of course, that the activity did not change the triggering mechanism and the critical level remained the same; see Björnsson 1974). The eruption in Grímsvötn in May 1983 is an example of such an event. Increased melting in the lake, however, may accelerate the rise of the water level (especially if an opening is formed in the ice cover along Grímsfjall and the ice can flow freely into the lake unimpeded by the moun- tain). That would hasten the occurrence of a jökulhlaup if the area of the lake increased only slowly in response; the resulting jökulhlaup would have no substantial increase in volume compared to jökulhlaups before the melting increased. But the increased inflow of ice to the lake would only be temporary as it is limited by the mass balance of the drainage basin. The floating line of the ice cover would then move outwards as the ice cover and the surrounding glacier became thinner. The area of the lake would increase and we would expect less frequent and more voluminous jökulhlaups. An eruption north of the lake would immedi- ately drain meltwater to the lake and cause a rise in the lake level that might trigger a jökulhlaup (Björnsson 1974). This happened in 1938. Steinthórsson and Óskarsson (1983) discussed the effect of increased geothermal activity and suggested that the volume of jökulhlaups would increase but their frequency remain constant. We can agree to the suggestion of increased volume but not to that of constant frequency. Their suggestion of constant frequency seems to be based on a model of a steady state flow of ice into a lake of constant area. The steady state assump- tion is a valid approximation in the long run but it is questionable whether the area of the lake would remain constant if the geothermal activity increased. Their suggestion of increased volume is based on the observation that more water would be drained out of the lake if the ice cover was thinner. We could agree if it implied that the area of the Iake was larger, thus increasing the volume discharged from the lake. But if the area of the lake is to be constant, the drained water volume is the same whether the floating ice cover is thick or thin. Therefore their model seems to imply that the lake is drained empty in the jökulhlaups. But that is not suggested by the authors and all observations indicate that the ice cover on the lake is floating at the end of jökul- hlaups. CONCLUSION Geothermal activity in the Grímsvötn area is expressed by depressions in the surface of the ice cap; a number of small depressions are superim- posed on the main Grímsvötn depression. Ice is diverted to the depression where it melts and water accumulates in the Grímsvötn lake. The lake is covered by a floating ice shelf. Waterpools are observed along the slopes of Grímsfjall and occasionally hot springs have been reported when the surface of the lake is at low levels. The geothermal activity observed on Grímsfjall is minimal in terms of steam outlets and alteration of ground. The water level is 200-300 m below the observed steam outlets on the mountain and by condensation and evaporation of local water all H2S has been washed out of the steam that escapes from Grímsfjall. The oxygen isotope data are in agreement with the chemical data and show extensive fractioning and depletion of lxO relative to leO. Chemical studies of the vapour from the fumaroles yield little information about the deep reservoir fluid. Information about the geothermal fluid at Grímsvötn is obtained from the rivers on Skeidar- ársandur during jökulhlaups. This information is not easy to interpret because of complications involving water-rock interaction in the lake; this applies to the soluble cations (and Na/K thermo- meters are not applicable) but to a lesser extent to other elements like silica, carbonate, chloride, fluoride and sulphate as well. Silica solubility data and assumptions about the likely tempera- ture in the geothermal reservoir, however, enables one to estimate the mass of the geoth- ermal fluid discharged into the lake. The geoth- ermal mass fraction is estimated 14-16% of the total mass in the jökulhlaups. The mass and energy balances require that steam is 20-35% (by mass) of the geothermal fluid that enters the lake. The mass flow of geothermal water to the JÖKULL 34. ÁR 45
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.